ابتکار یک کمربند یک راه، نهادگرایی و دیپلماسی انرژی چین

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 4، دوره 11، شماره 41، اسفند 1398، صفحه 63-78   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2020.672619

نویسندگان

بهنام وکیلی^{* 1}؛ ارسلان قربانی شیخ نشین¹؛ سید سعید میرترابی²

¹دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

²دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

طی دو دهه گذشته، دیپلماسی انرژی چین به‌سرعت در حال تغیر و گسترش است و تحولات ژئوپلیتیکی جدید و استقرار رژیم‌های بین‌المللی، دیپلماسی انرژی این کشور را تقویت کرده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل نقش، محتوا و اهمیت تدارکات نهادی چین و شناسایی برخی پیامد‌های آن بر دیپلماسی انرژی این کشور در راستای تسهیل روند وابستگی متقابل اقتصادی و ارائه چشم‌اندازی از اهداف بلندپروازانه‌ی پکن در بخش انرژی است. پژوهش حاضر با اتکا به روش توصیفی-تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای درصدد پاسخ به این پرسش است که رژیم‌سازی بین‌المللی جدید چین در چارچوب ابتکار «یک کمربند یک راه» چگونه در راستای اهداف دیپلماسی انرژی این کشور قرار گرفته است؟ فرضیه مورد آزمون با اتکا به آموزه‌های نظریه نهادگرایی نولیبرال این گونه طراحی شده است که این ابتکار ضمن افزایش اعتبار بین‌المللی و مشروعیت سازمانی پکن در راستای تسهیل روند وابستگی متقابل اقتصادی، دیپلماسی انرژی این کشور را از طریق ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید و ارتباطات فزاینده در زمینه انرژی و تجارت تقویت کرده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد، پکن با اتکا به این ابتکار، ضمن تقویت دیپلماسی انرژی خود، معماری نوین حکمرانی جهانی انرژی و انتقال خود به نظام نظارتی بین‌المللی را در نظر دارد.

کلیدواژه‌ها

دیپلماسی انرژی؛ چین؛ نهادگرایی نولیبرال؛ رژیم‌های بین‌المللی؛ حکمرانی جهانی

مراجع

تقی‌زاده انصاری، محمد (1395)، «چالش بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت و هژمونی مالی اقتصادی امریکا»، فصلنامه سیاست جهانی، شمارة 2. 

شفایی، مسعود؛ دارابی، گلتاب (1390)، «اهداف و ابعاد دیپلماسی انرژی چین»، فصلنامه روابط خارجی، شمارة 4. 

جکسون، رابرت و سونسون، گئورگ (1391)، درآمدی بر روابط بین‌الملل، مترجمان: مهدی ذاکریان و دیگران، تهران: نشر میزان، چاپ 4. 

واعظی، محمود (1389). «نقش قدرت‌های بزرگ در منطقة خلیج‌ فارس و چالش‌های هژمونی امریکا»، فصلنامه سیاست خارجی 2.

Africa oil week (2019), Understanding Chinese investment in African oil and gas, Available Online at: https://www.africa-oilweek.com/Articles/understanding-chinese-investment-in-african-o

Armstrong, D., Farrell, T., & Lambert, H. (2012). International law and international relations. Cambridge University Press.

Burley, A. (1993). International Law and International Relations Theory: A Dual Agenda. American Journal of International Law, 87(2), pp. 205-239.

Bhutia, S. (2019), Who wins in China’s great Central Asia spending spree? , Eurasianet, Available Online at: https://eurasianet.org/who-wins-in-chinas-great-central-asia-spending-spree

Cai, P. (2017), Understanding China’s Belt and Road Initiative, The Lowy Institute for International Policy, Available Online at: https://www.lowyinstitute.org/publications/understanding-belt-and-road-initiative

China Daily (2017), New pipeline broad bases gas supplies. Retrieved from Belt and Road Portal, Available Online at: https://eng.yidaiyilu.gov.cn/qwyw/rdxw/11213.htm

CNREC. (2016), China Renewable Energy Outlook 2016. China National Renewable Enercy Centre.

Dusek, M., & Kairouz, M. (2017), Is China pivoting towards the Middle East? Retrieved from World Economic Forum, Available Online at: https://www.weforum.org/agenda/2017/04/is-china-pivoting-towards-the-middle-east/

Dusek, T. (2017), China's Asian Dream. London: Zed Books.

EIA. (2017), U.S. Net Imports from Angola of Crude Oil and Petroleum Products. Retrieved from U.S. Energy Information Administration, Available Online at: https://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=PET&s=MTTNTUSAO2&f=M

Fauzisyah, V. (2018), China and UNCLOS: An inconsistent relationship, MSc Political Science: Nationalism, Ethnic Conflict and Development, Leiden University Financial times) 2017(, Xi Jinping delivers robust defence of globalisation at Davos, Available Online at: https://www.ft.com/content/67ec2ec0-dca2-11e6-9d7c-be108f1c1dce

Gennari, L. (2017), Power Transitions and International Institutions: China's Creation of the Asian Infrastructure Investment Bank, University of Pennsylvania

Grant, J. (2019), China Looks to Central Asia as an Economic Alternative , The Diplomat, Available Online at: https://thediplomat.com/2019/12/china-looks-to-central-asia-as-an-economic-alternative.

Global Energy Governance Reform and China’s participation (2016), Energy Research Institute, NDRC; Grantham Institute, Imperial College London, Available Online at: https://www.imperial.ac.uk/media/imperial-college/grantham-institute/public/publications/collaborative-publications

Global Times. (2017), How the Belt and Road initiative is bringing countries together. Retrieved from Global Times: Available Online at: http://www.globaltimes.cn/content/1046488.shtml

Gueldry, M., & Liang, W. (2016), China’s Global Energy Diplomacy: Behavior Normalization Through Economic Interdependence or Resource Neo-mercantilism and Power Politics? Journal of Chinese Political Science/Association of Chinese Political Studies, 217–240. Hongpei, Z., &

Daye, C. (2017), Belt, Road boosts world cooperation. Retrieved from Global Times, Available Online at: http://www.globaltimes.cn/content/1046322.shtml

James, Mc., & Andrew, C. (2017), Is ‘Made in China 2025’ a Threat to Global Trade? Council Foreign relation, Available Online at: https://www.cfr.org/backgrounder/made-china-2025-threat-global-trade

Keohane, R. O. (2005), After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy. Princeton: Princeton University Press

Keohane, R., & Joseph, N. (1989), Power and Interdependence, 2nd ed. Boston: Scott Foresman

Li, X., & Yuwen, Z. (2016), The Future of China's Diplomacy in the Middle East. Retrieved from The Diplomat, Available Online at: http://thediplomat.com/2016/07/the-future-of-chinas-diplomacy-in-the-middle-east/

NDRC. (2015, March 28), Vision and Actions on Jointly Building Silk Road Economic Belt and 21st-Century Maritime Silk Road. Retrieved from National Development and Reform Commision, Available Online at:http:// en.ndrc .gov.cn /newsre lease/ 201503/t 20150330 _669367. html

Reuters. (2016, January 26), China oil demand to grow 4.3 percent in 2016: CNPC research. Retrieved from CNBC, Available Online at: http://www.cnbc.com/2016/01/26/china-oil-demand-to-grow-43-percent-in-2016-cnpc-research.html

Sanghi, A., & Johnson, D. (2016), Three myths about China in Kenya. Retrieved from Brookings Institute, Available Online at: https://www.brookings.edu/blog/future-development /2016 /05 /16 /three-myths-about-china-in-kenya/ Scobell, A., & Nader, A. (2016), China in the Middle East: The Wary Dragon. Santa Monica, California: RAND Corporation.

Sertine, C. (2020), China oil imports from Saudi Arabia jumped 47% in 2019, Available Online at: https://www.oilandgasmiddleeast.com/drilling-production/35949-china-oil-imports-from-saudi-arabia-jumped-47-in-2019

Tang, J. (2006), With the Grain or Against the Grain? Energy Security and Chinese Foreign Policy in the Hu Jintao Era. Washington D.C.: The Brookings Institution.

World Nuclear Association. (2017), Nuclear Power in China. Retrieved from World Nuclear Association: Available Online at: http://www.world-nuclear.org/information-library/country profiles/countries-a-f/china-nuclear-power.aspx

Worthington, D. (2012), China Proposes Global Energy Governance, Development, ZDNet.com, Available Online at: www.zdnet.com/article/china-proposes-global-energy-governance-development.