پراکنش جغرافیایی سرطان گوارشی و ارتباط آن با نیترات خاک در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعۀ موردی؛ روستاهای شهرستان اردبیل)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 6، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 50، فروردین 1399، صفحه 67-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رسول صمدزاده^{* 1}؛ سید سعید عزیززاده²؛ احمد قاسمی³

¹دانشیارگروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

³استادیار گروه بیماری های عفونی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

این پژوهش برای مطالعۀ ارتباط میزان تجمع نیترات خاک در مناطق مختلف دشت اردبیل با میزان سرطان های گوارشی (کلون، مری، معده و رودۀ کوچک) انجام شده است. جهت انجام تحقیق از خاک های 34 روستای حومۀ اردبیل به‌طور تصادفی (از هر روستا 3 نمونه) نمونه برداری شده و به آزمایشگاه خاکشناسی جهت اندازه گیری میزان نیترات منتقل گردید. موقعیت مکانی نمونه ها با استفاده از دستگاه GPS مشخص و نقشۀ مربوطه با استفاده از تکنیک GIS تهیه گردید. همزمان پرسشنامه ای نیز در بین کشاورزان روستاهای مورد مطالعه توزیع و تکمیل گردید. داده های حاصل از نتایج آزمایشگاه و پرسشنامه با استفاده از نرم افزاز spss19 تجزیه و تحلیل گردیده و همبستگی صفات مورد مطالعه نیز بررسی شد و ارتباط بین میزان مصرف و تجمع نیترات از خاک مزارع نیز با استفاده از آزمون T-test مطالعه گردید. میانگین نیترات خاک مزارع دشت اردبیل بیشتر از استاندارد توصیه شده و برابر با 414 میلی گرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد که عوامل میزان نیترات خاک و نیترات مصرفی در هر هکتار بر شیوع سرطان گوارشی تاثیر دارد (pv<0.05). براساس نتایج حاصل مشخص شد که سرطان گوارشی در نواحی شمال و شمال باختری دشت پراکنده بوده و گسترش جغرافیایی آن منطبق با نوع خاک حاوی نیترات است.

کلیدواژه‌ها

نیترات خاک؛ شهرستان اردبیل؛ سرطان‌های گوارشی؛ شیوع‌شناسی

مراجع

Saremi, A. & Heidari, A. (1994). Study of possible effective factors in the development of gastric cancer in 90 patients. Iranian medical science journal. 1 (2), 65- 69. 

Samadzadeh, R. (2005).  An introduction to research method in physical Geography. (1^nd). Islamic Azad University press of Mianeh Branch. 194 p.

Samadzadeh, R. Kayam, M. & Amini, H. (2010). New insight to Geomorphological Evolution of the structural depression of Ardebil with Land use approach. Journal of Geography and environmental planning. 37 (1), 105- 130.

Taghian, A.  Entezari, M. Sepahvand, S. and Hashemi, H. (2015). The relationship between nitrate in drinking water and gastric cancer in the Isfahan province. Iranian Journal of Health Syst Res; 11(3):473-485.

Argonne National Laboratory, EVS. Human Health Fact Sheet: Nitrate and Nitrite;‌Available from 2005 [Online]. Available from: www.ead.anl.gov/pub/doc/nitrate-ite.pdf.[cited 2011 4 May]

Alboresi, A. C. Gestin, M.T. Leydecker, M. Bedu, C. Meyer, H. & Truong, N. (2005). Nitrate, a signal relieving seed dormancy in Arabidopsis. Plant Cell Environ. 28, (2), 500-512.

Asulin, Y. McCann, TJ. & Mccarty, CW. (2004). Cancer incidence and mortality in Grenada. West Indian Medical Journal; 53: 368-73.

Babai, M., MosaviSh, B., Malek, M. (2005). Evidence of Cancer in urban regions of Semnan. Journal of SemnanMedical Sciences.6 (2): 237-44.

Bertin, P., & Gallais, A. (2000). Genetic variation for nitrogen use efficiency in a set of recombinant maize in bred lines. I. Agrophysiological results. Maydica 45 (3): 53–66.

Buntix, F., Geys, H., Lousbergh, D., (2003) Geographical difference in Cancer incidence in the Belgian Province of Limbury. European Journal of Cancer. 39 (3):2058-72.

Dinitrieva, Z.A., & Tsadko, I. (1990). The plant density requirements of newly adapted potato cultivars. Kartofel-i-Ovoshchi. No 1: 12-13.

Esmailnasab, N., Moradi, GH, Zarei, M & Ghadri, E. (2006). Study of epidemiologic status and evidence rate of Cancer in kordestan. Journal of kordestan Medical Sciences University. 11:18-25.

Fageria, N., Baligar, V.C, & Jones, A. (1997). Growth and mineral nutrition of field crops. Ed. By R.R Bowker. Marcel Dekker Inc. USA. Chapter 1. pp. 1-11.

Fageria, N.K., & Baligar, V. (2005). Enhancing nitrogen use efficiency in crop plants. Advances in Agronomy. 88: 97-185.

Fan AM, Willhite CC, Book SA. (1987). Evaluation of the nitrate drinking water standard with reference to infant methemoglobinemia and potential reproductive toxicity. Regul Toxicol Pharmacol; 7(2): 135-48.

FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). (2008). Available at: http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx (Accessed 30 March 2010).

Fernie, A.R., & Willmitzer, L. (2001). Molecular and biochemical triggers of potato tuber development. Plant Physiol. 127: 1459-1465.

Juhasz L, Hill MJ, Nagy G. (1980). Possible relationship between nitrate in drinking water and incidence of stomach‌cancer. IARC Sci Publ; (31): 619-23.

Haase, T., Schuler, C., & Heb, J. (2007). The effect of different N and K sources on tuber nutrient uptake, total and graded yield of potatoes (Solanum tuberosum L.) for processing. (Solanum tuberosum L.) For processing. Euro. J. Agronomy. 26: 187-197.

Hassanpour, A., Azari, E. (2006). Quality of life and related factors in cancer patients. Abstract Book of National congress of care in special diseases. Ahvaz; Ahvaz University of Medical Sciences. p. 42.

Gilchrist M, Winyard PG, Benjamin N. (2010). Dietary nitrate-good or bad? Nitric Oxide; 22(2): 104-9.

Lundberg, J., Weitzberg, E., Cole, J., & Benjamin, N. (2004). Nitrate, bacteria and human health. Nat. Rev.Microbiol. 2, 593-602.

Mohaddesi, H., Hassanzadeh, G., Yegansangi, M. (2011). Evaluation of quality of life in breast Cancer patients treated in the Cancer Research Center of Hope - Urmia. Iran breast disease. 5 (4): 35-43.

Moller H, Landt J, Pedersen E, Jensen P, Autrup H, Jensen OM. (1989). Endogenous nitrosation in relation to nitrate‌exposure from drinking water and diet in a Danish rural population. Cancer Res; 49(11): 3117-21.

Sajadi, A., Malekzadeh, R., & Derakhshan, M. (2003). Cancer occurance in Ardabil: Resualt of a population based Cancer registry from Iran. International Journal of Cancer. 107:113-8.

Shamseddin, A., Sibai, A., & Gehchan, N. (2004). Cancer incidence in   postwar Lebanon: Findings from the first national population-based registry 1998. Annals of Epidemiology. 14: 663-8.