بررسی زمینه‌های توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی: روستای کزج شهرستان خلخال)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 15، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 52، آذر 1399، صفحه 905-922   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حجت الله رشیدکلویر^{* 1}؛ نعیم غفاری هشتجین¹؛ اصغر باقری²؛ وکیل حیدری ساربان³

¹گروه معماری دانشکده فنی مهندسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، یران

³عضوهیات علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

گردشگری روستایی از مهم‌ترین انواع گردشگری است که، با ارائه جذابیت و ایجاد تمایل در استفاده از فضا و ویژگی‌های محیط روستایی برای گردشگران و همچنین، جهت بهبود و ارتقای شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، زیر‌ساختی و اکولوژیکی منطقه میزبان، مورد توجه بسیاری واقع‌شده است. این پژوهش قصد دارد تا زمینه‌های توسعه و تأثیرات گردشگری بر توسعه اجتماعی، اقتصادی، اکولوژیکی و زیرساختی روستای کزج را به‌عنوان یکی از مناطق هدف گردشگری استان اردبیل بررسی کند. پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف توسعه‌ای و ازلحاظ روش توصیفی–تحلیلی است. جنس، وضعیت تاهل، سن، شغل، میزان تحصیلات و وضعیت اقتصادی از متغیرهای مستقل و نگرش نسبت به گردشگری متغیر وابسته تحقیق می‌باشد. گردآوری داده‌ها به دو صورت میدانی و اسنادی صورت گرفت و جامعه آماری این پژوهش را سرپرست‌های خانوار روستا (142 نفر) و همچنین گردشگران روستای موردمطالعه (54 نفر) تشکیل می‌دهند. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از روش ISDM و روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده‌شده است که متغیرها در تحلیل عاملی، از نوع هم‌ وابسته می‌باشند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه ساکنین، در توسعه روستا به ترتیب چهار متغیر اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و زیر‌ساختی و همچنین ازنظر گردشگران، متغیرهای همچون اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی دارای اهمیت هستند. به کمک روش تحلیل عاملی برای پرسشنامه ساکنین، 6 عامل باارزش ویژه بالاتر از 1 تبیین شده است که این مقدار برای پرسشنامه گردشگران 5 عامل تبیین شد. عامل‌های به‌دست‌آمده از این روش، شامل "اقتصادی"، "جذب سرمایه"، "زیرساختی"، "اجتماعی"، "برنامه‌ریزی توسعه گردشگری"، "کیفیت زندگی"، "امنیت" می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ توسعه گردشگری؛ توسعه روستایی؛ گردشگری روستایی؛ روستای کزج

مراجع

Augustin, M. (1998). National Strategies for Rural Tourism Development and Sustainability. The experience journal of Sustainable Tourism. P.3

Beaumont, N; Dredge, D. (2012). Local tourism governance: A comparison of three network approaches. Journal of Sustainable Tourism. 1(8), 7–28

Belisele, F. & Hoy, D. (2008). The perceived impact of tourism by resident, case study in Santia Marate. Annals Tourism Reserch, 71, 12-17.

Briedenhann, J; Wickens, E. (2008). Tourism route as tool for the economic development of rural areas vibranthope or impossible dream?. Tourism Management, 25, 71-76.

Burman, L. & Soderberg, G. (2010). Tourism behavior: Offline and Inline Perspective. Unpublished thesis, Allame Tabatabie University, Tehran.

Donaldson, R; & Ferreira, S. (2009). (Re-)creating Urban Destination Image: Opinions of Foreign Visitors to South Africa on Safety and Security? Urban Forum. 20(1): 1-18.

Ebrahimzadeh I; Kazemizad Sh; Eskandari Sani M. (2011). Strategic Planning for Tourism Development, Emphasizing on Religious Tourism (Case Study: Qom City). Human Geography Research Quarterly. (2)43: 115-141.(in Persian)

GhadiriMasoum M, Motieilangeroodi S.H; Mehrpouya H. (2013). Explain the Impact of Tourism on Rural Areas Case Study: The East District of Klardasht. Tourism Planning and Development. 2(5): 33-49.(in Persian)

Ghanbari S, Ghasemi M, Pourjopari M. (2014). Study of the Effects of Tourism on Rural Development from Rural Households Viewpoint. Geographical Planning of Space Quarterly. 3(9): 19-46.(in Persian)

Hadizadeh Zargar, Sadegh, Sakhaee, Behrang. (2014). The analysis of tourism development in rural settlements of Sari. space economy & rural development. 3(8): 39-53.(in Persian)

Hiedari Sarban Vakil. (2016). A Survey of the Relationship between Rural Tourism and Social Identity in Ardabil County Case Study: Sardabhe Dehstan. Tourism plaing and development. 5(19), 130-152.(in Persian)

Hiedari Sarban,  Vakil; Maleki, Abozar. (2014). Assessment of rural tourism in the social empowerment of the Ziarat village’s residents from Bavanat city in the province of Farce. Journal of Rural Development. 6(2): 279-298.(in Persian)

Lindberg, K. & Johnson, R. (1997). The economic values of tourism social impacts. Annals of tourism Research, 241, 90-116.

Lowder, S.K., Carisma, B., (2011), Financial resource flows to agriculture. A review of data on government spending, official development assistance and foreign direct investment, ESA Working paper. 11-19

Mahdavi M; Ghadirimasoum M; Ghahramani N. (2008). Impacts of tourism on rural development: attitudes of rural people in Kan vally and Sooleghan subdistrict in Tehran county. Roosta and towse' e. 11(2): 39-60. (in Persian)

Marcouiller D.W, Kim K.K and Deller SC., (2004), Natural Amenities, Tourism and Income Distribution. Annals of Tourism Research. 31(4): 1031–1050.

Mbaiwaa, J.E. and Stronzab, A. (2010). The effects of tourism development on rural livelihoods in the Okavango Delta, Botswana. Journal of Sustainable Tourism, 18(5): 635-656.

Molaei Hashjin N, Danlin K, Hassannejad M. (2011). Analysis of tourism consequences in the instability of rural residences case study: Baledeh village of Kojor, Noshahr town. Regional planning. 1(2): 1-14(in Persian)

MotieLangroudi S.H; Nosrati H; Imani B. (2011). Assessment of the tourists' view of the rural heritage museum in rural development. Human geography research. 74(4): 187-198. (in Persian)

Nepal S.K., (2007), Tourism and Rural Settlements Nepal’s Annapurna Region. Annals of Tourism Research. 34(4):855–875.

Rezvani, Mohammad Reza. (2004). An introduction to rural development planning in Iran. )2th Ed(. Tehran: Ghoomes Publishing Company. (in Persian)

Rezvani, Mohammad Reza. (2008). The development of rural tourism with sustainable tourism approach. Tehran: Tehran University Press. (in Persian)

Rezvani, Mohammad Reza, Bayat, Naser. (2014). An Analysis of Rural Tourism Development in Iran - Macro Developmental Programs with Emphasis on Five-yearNational Development Plans. Tourism Planning and Development. 3(9):  11-30. (in Persian)

Rita, P. (2000). Tourism in the European Union, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12(7): p 431.

Roknaddin Eftekhari, Abdolreza; Ghaderi, Esmail. (2002). The Rule of Rural Tourism in Rural Development (Theoretical Analysis). Quarterly of Lecturer of Humanities. 6(12): 23-41. (in Persian)

Sharpley, R. (2007). Flagship attractions and sustainable rural tourism development: The case of the Alnwick Garden, UK. Journal of Sustainable Tourism, 1(5), 125–143

Stynes, D; Halloran, C. (2004). Tourism planning, Michigan State University, Extensions Bulletin, America. P1.

Tavallaei, Simin; Riyahi, Vahid; Afrakhte, Hasan; Shabani, Ahmad. (2014). Review of Capabilities and Solutions on Rural Tourism Development in District of Kahak in Qom Province. Human geography research. 4(45): 103-118. (in Persian)

Zarabi A, Eslami Parikhani S (2011). Measuring of Economical, Social- Cultural and Environmental Affects of Tourism Development (CaseStudy: Meshkinshahr Township). Human geography research. 43(75): 37-52 (in Persian)

Zeiaei, Mahmood, Dagestanei, Saeid. (2010). Analytic Hierarchy Process in Cultural- Historical Attractions of Neishabour. Geography and Development Iranian journal. 8(17): 113-138. (in Persian)