بررسی عوامل سیاسی- اقتصادی موثر بر چالش های قومیتی (قوم کرد ایران)

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 1، دوره 16، شماره 50، اردیبهشت 1399، صفحه 1-20   

نویسنده

حسین ترکی^*

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

چکیده

عوامل مختلفی در بعد داخلی و خارجی بر بروز ناآرامی ها و چالش های قومیتی تاثیر گذار است. این تحقیق از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری با توجه به تعداد کم آن ها به صورت تمام شمار و شامل کلیه اعضای هیئت علمی سه گروه علوم سیاسی، امنیت داخلی و انتظامی دانشگاه علوم انتظامی ناجا می باشند. ابزار سنجش پژوهش حاضر پرسشنامه 24 گویه ای است. اعتبار پرسشنامه به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار 0.927 به دست آمده است و به خاطر اینکه مقدار به دست آمده بالاتر از 0.7 است، بنابراین پرسشنامه از پایایی خوبی برخوردار است. در این تحقیق دو سوال مطرح شد: اول: آیا عوامل اقتصادی و سیاسی در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران تاثیر داشته است؟ دوم: در صورت تایید فرض اول کدام یک از عوامل اقتصادی و سیاسی نقش موثرتری در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران داشته است؟ با تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه مشخص شد جواب سوال اول مثبت است. بدین ترتیب که میانگین نظرات پاسخگویان در مولفه سیاسی 3.788 بوده که بالاتر از 3 بوده درنتیجه عوامل سیاسی در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران موثر بوده است. میانگین نظرات پاسخگویان در مولفه اقتصادی 4.249 بوده که بالاتر از 3 بوده در نتیجه عوامل اقتصادی نیز در بروز چالش های قومیتی کرد ایران موثر بوده است. در پاسخ به سوال دوم نیز باید گفت با توجه به اینکه میانگین عوامل اقتصادی 4.249 بوده بنابراین، مولفه اقتصادی نسبت به مولفه سیاسی، تاثیر بیشتری در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران داشته است.

کلیدواژه‌ها

ایرانیت؛ توسعه؛ توسعه سیاسی؛ فرهنگ؛ فرهنگ سیاسی

مراجع

- احمدی، حمید (1376). «قومیت و قوم گرایی در ایران؛ افسانه یا واقعیت؟»، فصلنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال یازدهم، شماره 115 و 116.

- انتصار، نادر (1385). بررسی مافیای قدرت ناسیونالیسم قومی- نژادی کردها، ترجمه عرفان قانعی فرد، تهران: نشر مولف.

- انتصار، نادر (1380). ملی گرایی قومی کردهای خاورمیانه و معضلات کردهای ترکیه، ترجمه طاهر سرحدی، تهران: نشر مولف.

- ایلامی، سعید (1393). بررسی نابرابری های ناحیه ای در ایران (با تاکید بر چهار استان کردنشین).

- پورسعید، فرزاد (1386). «گوناگونی و انسجام ملی در جامعه ایرانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم، شماره اول، صفحه60-33.

- جلائی پور، حمیدرضا (1385). فراز و فرود جنبش های کردی، تهران: انتشارات لوح فکر.

- جلائی پور، حمیدرضا (1384). «ناسیونالیسم قومی در تجربه روس ها، نقد جمهوری خلق ها»، نامه انسان شناسی، شماره 7، صفحه 47-28.

- جوادی ارجمند، محمد جعفر و توکلیان، سید محسن و قمریان نصرآبادی، ناهید (1393). «بررسی نقش هویت قومی بر امنیت پایدار: مطالعه موردی منطقه کردستان ایران (قومیت کرد)»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، دوره 6 شماره 21.

- رنجبر، مقصود (1384). «معرفی و نقد کتاب: نظریه های ناسیونالیسم اثر اموت اوز کریملی»، فصلنامه مطالعات ملی، سال ششم، شماره 4، صص 166-153.

- ساجدی، امیر و امجدیان، فرامرز (1389). «تاثیر فدرالیسم کردستان عراق بر هنجارهای سیاسی و قومیتی کردهای ایران»، فصلنامه دانشنامه، شماره 80.

- سراج زاده، سید حسین و قادرزاده، امید و رحمانی، جمیل (1393). «مطالعه کیفی مذهب و قوم‌گرایی در میان کُردهای شیعه و سنی»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره 15، شماره 4، از صفحه 3-29.

- سلیمی فر، مصطفی (1376). «ناهمگونی های اقتصادی منطقه ای در ایران»، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال دوازدهم، شماره 121 و 122.

- شیرزادی،رضا (1389). «برنامه های توسعه در ایران بعد از انقلاب اسلامی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره یازده، صفحه43-29.

- صالحی امیری، سیدرضا (1388). انسجام ملی و تنوع فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.

- فکوهی، ناصر و مجنون آموسی (1388). «هویت ملی و هویت قومی در کردستان»، پژوهش جوانان؛  فرهنگ؛ جامعه، شماره دوم.

- فادر زاده، امید و قادرزاده، هیرش (1390). «بررسی عوامل موثر بر ترجیحات هویتی در مناطق کردنشین»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 17، از صفحه 133 تا 103.

- قاسمی، محمد (1381). «درآمدی بر پیدایش مسائل قومی در جهان سوم»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پنجم، شماره اول، صفحه 134-123.

- قنبری، ابوالفضل (1392). تحلیلی بر نابرابری های ناحیه ای در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

- گار، ت (1378). «اقلیت ها، ملی گراها و برخوردهای سیاسی»، مترجم: حمیدرضا کریمی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره اول، صفحه 232-207.

- گل محمدی، احمد (1381). جهانی شدن هویت، فرهنگ، تهران: نشر نی.

- مطلبی، مسعود (1387). «اتحاد ملی و انسجام اسلامی در پایان نامه های دانشجویی»، نشریه دانشگاه تمدن ساز، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

- مقصودی، مجتبی (1370). «یوگسلاوی؛ پایان بحران یا صلحی شکننده؟»، روزنامه ابرار، سال سوم، شماره 773.

- هوشمند، داریوش، اسماعیلی، محمدحسین، حسینیان، رسول (1398). «رابطه توسعه و کیفیت حکمرانی از منظر اقتصاد سیاسی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره چهل وشش، صفحه157-131.

- Bartram, David ( 2011). Economic migration and happiness: comparing immigrants' and natives' happiness gains from income. Soc. Indic. Res. 103, 57-76.

Bartra, Roger (1979), Introduction to Ethnic Group Relations in Asia and Oceania, UNESCO.

- Baser, Bahar and Emanuelsson, Ann-Catrin and Toivanen, Mari (2015), (In)visible spaces and tactics of transnational engagement: A multi-dimensional approach to the Kurdish diaspora, Kurdish Studies, Volume 3, Issue 2. http://www.lulu.com/shop/transnational-press-london/kurdish-studies-volume-3-issue-2-october-2015/paperback/product-22589348.html.

-BOZARSLAN, HAMIT (2014), The Kurds and Middle Eastern “State of Violence”: the 1980s and 2010s, Kurdish Studies, Volume: 2, No: 1, pp. 4 – 13.

-Burman, B. K. Roy (1988), “Ethnicity and Ethnic Tensions: Some Theoretical Issues and Illustrations”, Social Action, Vol 38 (Oct - December 1988).

-Glazer,  Nathan and Daniel P. Moynihan (1975) eds., Ethnicity:Theory and Experience,(Cambridge:Harvard University Press.)

-Olzak, Susan (1985),"Ethnicity and Theories of Ethnic Collective Behaviour",Research in Social Movements,Conflicts and Change,vol.8:65-85