ساخت و ارزیابی پرسشنامه زمینه‌های طلاق با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران

روانشناسی اجتماعی

مقاله 8، دوره 7، شماره 54، خرداد 1399، صفحه 89-101   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پرستو تقوی دینانی^{* 1}؛ فریبرز باقری²؛ جواد خلعتبری³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

چکیده

طلاق پدیده‌ای مخرب و روزافزون در جوامع امروزی است که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، عاطفی و روانشناختی منفی بسیاری برای افراد مطلقه دارد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ساخت و ارزیابی پرسشنامه زمینه‌های طلاق با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران انجام شد. پژوهش حاضر ترکیبی (کیفی و کمی) از نوع اکتشافی با رویکرد آزمون‌سازی بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی زنان و مردان مطلقه و در بخش کمی زنان و مردان متأهل شهر تهران در سال 1397 بودند. نمونه پژوهش در بخش کیفی 15 فرد مطلقه بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه نیمه‌ساختاریافته قرار گرفتند و در بخش کمی 560 فرد متأهل بودند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به ابزار محقق‌ساخته زمینه‌های طلاق پاسخ دادند. داده‌های بخش کیفی با روش اشتراس و کوربین و در بخش کمی با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزار SPSS-21 تحلیل شدند. ابزار پژوهش در ابتدا 145 گویه داشت که 3 گویه آن بر اساس اجرای مقدماتی بر روی 30 نفر حذف و نسخه 142 گویه‌ای بر روی 560 نفر اجرا شد. روایی صوری و محتوایی ابزار با نظر متخصصان تایید و روایی سازه آن با روش تحلیل عاملی تایید شد. پس از تحلیل عاملی نیز 11 گویه حذف و نسخه نهایی با 131 گویه و 5 عامل شامل عوامل روانشناختی موثر در تعارض، معیار بیرونی، سرگشتگی عاطفی- معیاری، عدم پختگی عاطفی و سبک حل مساله اجتنابی طراحی شد. پایایی عامل‌های عوامل روانشناختی موثر در تعارض 97/0، معیار بیرونی 72/0، سرگشتگی عاطفی- معیاری 72/0، عدم پختگی عاطفی 74/0 و سبک حل مساله اجتنابی 78/0 محاسبه شد که حاکی از اعتبار مناسب عوامل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

زمینه‌های طلاق؛ روایی؛ پایایی؛ شرایط اجتماعی و فرهنگی

مراجع