بررسی مقایسه‌ای دقت پیش‌بینی مدل‌های ماشین بردار پشتیبان، شبکه بیزین و سی‌فایو در پیش-بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و فرابورس

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 5، دوره 11، شماره 44 - شماره پیاپی 3، مهر 1399، صفحه 95-113   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بیتا دهقان خانقاهی¹؛ جمال بحری ثالث^{* 1}؛ سعید جبارزاده کنگرلویی¹؛ علی آشتاب²

¹گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

²گروه حسابداری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

پژوهش‌های پیشین در زمینه عملکرد کوتاه‌مدت عرضه عمومی اولیه، بیانگر این واقعیت است که سهام تازه عرضه شده در کوتاه‌مدت، عملکرد بهتری نسبت به بازار دارد. مدل‌های آماری توانسته‌اند پیش‌بینی‌های خوبی در مورد عملکرد این‌گونه سهام ارائه دهند ولی مفروضات محدودکننده برخی از این مدل‌ها بر اثربخشی‌شان موثر بوده است. بنابراین، روش‌های دیگری برای مقابله با این محدودیت‌ها و بهبود پیش‌بینی‌ها معرفی شدند. از آن‌جایی که عرضه عمومی اولیه موضوع بااهمیتی در بازار سرمایه است، در این پژوهش به بررسی مدل‌های طبقه‌بندی مختلف برای دست‌یابی به مدلی که از کارایی و دقت بالایی در پیش‌بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع سهام عرضه عمومی اولیه برخوردار است، پرداخته شد. به‌منظور دست‌یابی به این هدف، ۸۴ شرکت بورسی و ۵۴ شرکت فرابورسی طی سال‌های 1382 تا 1396 به‌روش حذف سیستماتیک جهت تحلیل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل‌های ماشین بردار پشتیبان، شبکه بیزین و سی‌فایو از دقت بالایی در پیش‌بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع برخوردارند. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای مهم تاثیرگذار شامل رشد دارایی‌ها، دوره تصدی حسابرس، تخصص حسابرس در صنعت، نسبت فعالیت‌های تامین‌مالی، نسبت قیمت به سود هرسهم، بازده دارایی‌ها، نسبت فعالیت‌های عملیاتی، اندازه موسسه حسابرسی، فرصت‌های رشد و نوسانات قیمت سهام هستند.

کلیدواژه‌ها

عرضه عمومی اولیه؛ قیمت‌گذاری کمتر از واقع؛ مدل‌های طبقه‌بندی؛ یادگیری ماشین

مراجع

. اسماعیلی زهرا، عباسی ابراهیم، فلاح میرفیض (۱۳۹۷). پیش­بینی عملکرد کوتاه­مدت عرضه عمومی اولیه سهام با استفاده از مدل­های نزدیک­ترین همسایگی و ماشین بردار پشتیبان، چشم­انداز مدیریت مالی، شماره ۲۱، 27-9.

۲. حق­شناس نوید (1397). ارتباط بین اطمینان بیش از حد مدیریتی و کمتر قیمت­گذاری سهام در عرضه­های عمومی اولیه، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی مولوی

۳. حیدری مهدی، قادری بهمن، هم­خانی سعید (1396). بررسی نقش میانجی عدم تقارن اطلاعاتی در تبیین رابطه بین کیفیت حسابرسی و سیاست­های تامین مالی. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، شماره 19، 126-93.

۴. رهنمای­رودپشتی فریدون، سیم­بر فرشید، طوطیان صدیقه (1384). تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکت های سرمایه­گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصادی، دوره پنجم، شماره 17، پیاپی 2، 236-209.

۵. سیاه­تیری محسن (1389). بررسی تاثیر نسبت­های مالی موثر بر بازدهی غیرعادی کوتاه­مدت عرضه­های اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

۶. شهاب­نوایی شاهد (1396). بررسی تاثیر عدم اطمینان محیطی بر قیمت­گذاری کمتر از واقع بر عرضه­های عمومی اولیه سهام در شرکت­های بورس اوراق بهادار ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی آمل.

۷. صالحی حمید (۱۳۹۵). تاثیر عوامل موثر بر ارزش­گذاری سهام در عرضه­های عمومی اولیه در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد معادلات ساختاری، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی شهرقدس.

۸. صنیعی آباده محمد، محمودی سینا، طاهرپرور محدثه (۱۳۹۴). داده­کاوی کاربردی (ویراست دوم)، انتشارات نیاز دانش.

۹. فلاح شمس میرفیض، کردلویی حمیدرضا، رشنو مهدی (۱۳۹۱). بررسی دست­کاری قیمت­ها در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ماشین بردار پشتیبان، تحقیقات مالی، دوره چهارده، شماره ۱، ۸۴-۶۹.

10. مفاخری سعید (۱۳۹۷). مقایسه تکنیک­های درخت تصمیم و شبکه­های عصبی در طبقه­بندی و ارزش­گذاری مشتریان بانکی و انتخاب عوامل بهینه با استفاده از داده­کاوی، هشتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیکی و نظام­های پرداخت.
11. نجفی­مقدم علی (1397). بررسی عوامل ساختاری بر بازدهی غیرمتعارف عرضه­های اولیه در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، سال هفتم، شماره 25، 15-1.
12. Aggarwal, R., Leal, R., and Hernandez, L. (1993). “The aftermarket performance of initial public offerings in Latin America”. Financial Management, 22(1), PP: 42-53.

۱3. Baba, Boubekeur. Sevil, Guven. (2019). "Predicting IPO initial returns using random forest". Journal Pre-proof, https://doi.org/10.1016/j.bir.2019.08.001.

14. 1 Basti, Eyub. Kuzey, Cemil. Dursun, Delen. (2015). "Analyzing initial public offering’s short-term performance using decision trees and SVMs". Decision Support System, 73, pp 15-27.
15. Chang, X., Gygax, A. F., Oon, E., & Zhang, H. F. (2008)."Audit Quality, Auditor Compensation and Initial Public Offering Underpricing". Accounting and Finance, 48(3), 391-416.
16. Clarkson, G., Jacobsen, T. E., & Batcheller, A. L. (2007). "Information asymmetry & information sharing". Government Information Quarterly. 24(4), PP. 827-839.
17. Colak, Gonul, Fu, Mengechun. (2018). "Predicting IPO failure using machine learning technique".
18. Esfahanipour, Akbar, Goodarzi, Milad, Jahanbin, Reza. (2015). "Analysis and forecasting of IPO underpricing". The Neural Computing Applications Forum, DOI: 10.1007/s00521-015-1884-1.
19. Han, Ting, (2016). "The application if data mining in the analysis of high underpricing rate of IPO".
20. Haung, Wei, Jinxian Li, Qiamg Zhang, (2019). "Information asymmetry, legal environment, and family firm governance: Evidence from IPO underpricing in China", Pacific-Basin Finance Journal, Accepted Manuscript.
21. Ibbotson, R. G. (1975). "Price performance of common stock new issues". Journal of Financial Economics, 2.
22. Ibbotson,R.G.,& Jaffe, J. (1975). "Hot issue markets". Journal of Finance, 4, PP: 1027-1042.
23. Jones, A. L. (2005). "Measuring investor sentiment in equity markets", Journal of Asset Management, 7 (3/4), 208-215.
24. Lin, Z. J., and Tian, Z. (2012). "Accounting conservatism and IPO underpricing: China evidence". Journal of International Accounting, Auditing and Taxation. 21(2), PP: 127-144.
25. Ljungvist, Alexander, (2004). "Handbooks in Finance: Empirical Corporate Finance", chapter III.4: IPO Underpricing.
26. Nawadali Rathnayake, Dilesha, Louembo, Pierre Axel., Francois Kassi, Diby, Sun, Gang, Ning, Ding. (2019). "Are IPOs underpriced or overpriced? Evidence from an emerging market". Accepted Manuscript. Research in International Business and finance.
27. Peng, X., Xiongyuan, W., Kam, C. (2018). "Does customer concentration disclouse affect IPO pricing?” Finance Research Letters, Article in press, Elsevier, 1-7.
28. Rock, K., 1986, "Why new issues are underpriced". Journal of Financial Economics, 15, PP: 187-212.
29. Su, D., & Fleisher, B.M. (1999). "An empirical investigation of underpricing in Chinese IPOs". Pacific-Basin Finance Journal, 7(2), 173-202.
30. Yu, Ji, limg Tue, Da Wu. (2019). "Industry peer firm’s Earnings Quality and IPO Underpricing", Journal of corporate accounting & finance, published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).
31. Wang, Di, Qian, Xiaolin, Quek, Chai, Tan, Ah-Hwee., Miao, Chunyan, Zhang, Xiaofeng, See NG, Geok, Zhou, YOU. (2018). "An interpretable neural fuzzy inference systems for predictions of underpricing in IPOs". Accepted Manuscript, https://doi.org/10.1016/j.neucom.2018.07.036
32. Zhou, Lu (Jolliy) & Sadeghi, Mehdi. (2018). "The impact of innovation on IPO short-term performance: Evidence from the Chinese markets". Accepted Manuscript. Pacific Basin Finance Journal.