تهیه ماده سطح فعال آنیونی سدیم دی‌اکتیل سولفوسوکسینات و بررسی فعالیت کاتالیستی امبرلیست-15

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 9، دوره 14، شماره 1، خرداد 1399، صفحه 81-90   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجتبی تارین¹؛ سید مجتبی مشمول مقدم¹؛ سمیع صالحی²؛ امیر شکوه سلجوقی^{* 3}

¹دانشجوی دکتری شیمی‌معدنی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²پژوهشگر پسادکتری شیمی‌معدنی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

³دانشیار گروه شیمی‌معدنی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

سدیم دی‌اکتیل ‌سولفوسوکسینات که یکی از مواد آنیونی دی‌استری است، به‌عنوان دارو و ماده سطح‎فعال با یک روش آسان و اقتصادی، در دو مرحله تهیه می‌شود. در مرحله نخست، تحت شرایطی ویژه، طی واکنش استری‎شدن، بیس(2-ا‌تیل هگزیل) مالئات تهیه و در مرحله بعدی این ماده سولفونه و فراورده نمک این ترکیب دی‌استری تشکیل می‎شود. روش رایج فرایند استری‎کردن، به‎کارگیری کاتالیست‌های همگن است که در انتهای فرایند نیاز است، خنثی‌سازی کاتالیست انجام شود. در این پژوهش کاتالیست ناهمگن امبرلیست که ویژگی ملایم و گزینشی دارد، به‎کارگرفته شده است. امبرلیست-15 به‌عنوان یک اسید جامد برونستد قابل بازیافت و ناهمگن برای این تهیه در هر دو حالت استری‎شدن انیدریک ‌مالئیک و سولفوناسیون استر دی‌اکتیل ‎مالئات، انتخاب شد. این کاتالیست به‌راحتی قابل بازیافت و قابل‎استفاده برای حداقل 13 مرحله متوالی بدون کاهش قابل توجه در فعالیت کاتالیستی است.

کلیدواژه‌ها

سدیم دی‌اکتیل‌سولفوسوکسینات؛ دی‌اکتیل مالئات؛ امبرلیست؛ اسید برونستد؛ ماده سطح‎فعال

مراجع

[1] Koh, J.W.; Kim, J.W.; Chang, Y.P.; Korean J Pediatr. 61, 315–321, 2018.
[2] Araújo, H.W.C.; Andrade, R.F.S.; Montero-Rodríguez, D.; Rubio-Ribeaux, D.; Alves da Silva, C.A.; Campos-Takaki, G.M.; Microbial Cell Factories 18, 205-218, 2019.
[3] Huang, Z.; Cheng, C.; Liu, Z.; Feng, B.; Hu, Y.; Luo, W.; He, G.; Yu, X.; Fu, W.; Green Chem. 21, 1406-1411, 2019.
[4] Wu, D.; Lu, J.; Zhong, S.; Schwarz, P.; Chen, B.; Rao, J.; Food Funct. 10, 2817-2827, 2019.
[5] Dai, R.; Wu, G.; Li, W.; Zhou, Q.; Li, X.; Chen, H.; Colloids Surf. A. 362, 84-89, 2010.
[6] Hussein, M.Z.b.; Hwa, T.K.; J. Nanoparticle Res. 2, 293-298, 2004.
[7] Simmons, B.A.; Li, S.; John, V.T.; McPherson, G.L.; Bose, A.; Zhou, W.; 2, 263-268, 2002.
[8] Sahiner, N.; Godbey, W.T.; McPherson, G.L.; John, V.T.; Colloid Polym. Sci. 284, 1121-1129, 2006.
[9] Bloch, M.; Inglis, R.P.; Koebner, A.; US Patent 4039562 (A), 1977.
[10] Longley, K.D.; Karalis, A.J.; US Patent 4310683, 1982.
[11] Al-Sabagh, A.; Azzam, E.; Mahmoud, S.; Saleh, N.; J Surfactants Deterg. 10, 3-8, 2007.
[12] Al-Sabagh, A.; Azzam, E.; El-Din, M.N.; J Disper Sci Technol. 29, 866-872, 2008.
[13] Pasha, J.; Kandagatla, B.; Sen, S.; Seerapu, G.P.K.; Bujji, S.; Haldar, D.; Nanduri, S.; Oruganti, S.; Terahedron Lett. 56, 2289-2292, 2015.
[14] Sasiambarrena, L.D.; Cánepa, A.S.; Bravo, R.D.; Terahedron Lett. 56, 7184-7189, 2015.
[15] Mondal, R.; Guha, C.; Mallik, A.K.; Terahedron Lett. 55, 86-89, 2014.
[16] Shelkar, R.; Singh, A.; Nagarkar, J.; Terahedron Lett. 54, 106-109, 2013.
[17] Vns Murthy, P.; Rambabu, D.; Rama Krishna, G.; Malla Reddy, C.; Prasad, K.R.S.; Basaveswara Rao, M.V.; Pal, M.; Terahedron Lett. 53, 863-867, 2012.
[18] Adharvana Chari, M.; Terahedron Lett. 52, 6108-6112, 2011.
[19] Esteves, A.P.; Silva, M.E.; Rodrigues, L.M.; Oliveira-Campos, A.M.F.; Hrdina, R.; Terahedron Lett. 48, 9040-9043, 2007.
[20] Das, B.; Damodar, K.; Chowdhury, N.; J Mol Catal A-Chem. 269, 81-84, 2007.
[21] Das, B.; Majhi, A.; Banerjee, J.; Chowdhury, N.; J MOL CATAL A-CHEM. 260, 32-34, 2006.
[22] Das, B.; Chowdhury, N.; J Mol Catal A-Chem. 263, 212-215, 2007.
[23] Liu, Y.H.; Liu, Q.S.; Zhang, Z.H.; J Mol Catal A-Chem. 296, 42-46, 2008.
[24] Singh, K.; Sharma, S.; Sharma, A.; J Mol Catal A-Chem. 347, 34-37, 2011.
[25] Rostamnia, S.; Hassankhani, A.; Supramolecular Chemistry 26, 736-739, 2014.
[26] Zolfigol, M.A.; Terahedron Lett. 57, 9509-9511, 2001.