بررسی پیامدهای اصلاحات ارضی (مطالعه موردی شهرستان مراغه)

فصلنامه تاریخ

مقاله 6، دوره 15، شماره 56، خرداد 1399، صفحه 123-142   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

رضا نژادنقی¹؛ معصومه قره داغی^{* 2}؛ ناصر صدقی³؛ منیژه صدری⁴

¹گروه تاریخ ، واحد شبستر ، دانشگاه آزاداسلامی ، شبستر- ایران

²گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ،شبستر- ایران

³هیئت علمی گروه تاریخ ،دانشگاه تبریز- ایران

⁴گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

چکیده

چکیده
اصلاحات ارضی یکی از مهم ترین برنامه هایی بود که در دوره محمدرضا شاه به مرحله ی اجرا درآمد و تحولات عمیقی را در زمینه مالکیت ارضی، ساختار طبقاتی، تحرک اجتماعی و ترکیب گروههای حاکم به وجود آورد. درواقع هدف از اجرای اصلاحات ارضی اجتماعی و سیاسی بود که درهم شکستن نفوذ سیاسی، اجتماعی مالکان از پیامدهای اصلی آن بود. آغاز طرح از شهر مراغه بود که به عنوان پیشگام این حرکت شناخته شد. در عرصه ی اجتماعی اجرای اصلاحات ارضی موجب رشد و توسعه ی طبقه ی دهقانی و کارگری شد. یافته ها و نتایج نشان می دهد که در عرصه ی سیاسی اجرای اصلاحات ارضی به تضعیف قدرت مالکان و افزایش نفوذ و تمرکز قدرت دولت در روستاها منجر شد. اصلاحات ارضی در شهر پیشگام اصلاحات موجب مهاجرت جمعیت روستایی به شهر شد و بسیاری از محله ها در مناطق روستایی از جمله میکائیل آباد، عشرت آباد، یوسف آباد، هاشم آباد ایجاد شد که به دنبال پیامدهای اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ناخوشایند بود و منجر به ایجاد مشاغل کاذب در مراغه شد از سوی دیگر خروج نیروی کار، از دست دادن فرصت های شغلی در مناطق روستایی که هیچ نتیجه ای جز تخریب کشاورزی نداشت، گردید. دراین تحقیق از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است و حوادث مورد نظر با استفاده از اسناد تاریخی، خاطرات رجال سیاسی ومصاحبه با شاهدان عینی وقایع موردتجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: اصلاحات ارضی؛ تقسیم زمین؛ مراغه؛ کشاورزی؛ پیامدها

مراجع