اوضاع سیاسی و اقتصادی دمشق در دوران فرمانروایی معاویه

فصلنامه تاریخ

مقاله 5، دوره 15، شماره 56، خرداد 1399، صفحه 97-121   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

مریم گراوندی¹؛ رضا شعبانی صمغ آبادی^{* 2}؛ شهرام یوسفی فر³

¹دانشجوی دکترای تخصصی تاریخ اسلام، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

²استاد گروه تاریخ،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران(نویسنده مسؤل)

³استاد تاریخ، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران، ایران

چکیده

دمشق بزرگترین شهر شام و مرکز این ولایت قبل و بعد از ظهور اسلام، از کهن‌ترین شهرهای عالم به حساب می‌آید که نقش بسیار مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی اسلام داشته است یکی از این فرمانروایان که هم تاثیر مستقیمی بر اوضاع دمشق داشته و هم از آن در طول خلافت خود تاثیر پذیرفته معاویه است. از این رو مقاله حاضر که در صدد بررسی اوضاع سیاسی و اقتصادی دمشق در دوران فرمانروایی معاویه است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی دو موضوع اوضاع سیاسی و اقتصادی دمشق خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که با انتخاب شهر دمشق به عنوان مرکز خلافت، معاویه توانست در مدت امارت خود پایه‌های قدرت خود را در دمشق و شام تثبیت کند و اوضاع سیاسی این شهر را دچار تغییر نماید همزمان با بهره گیری از نظام مالیاتی و ثروت بیشماری که از شام به دست آورده بود شهر دمشق را به لحاظ اقتصادی نیز رونق داد و در نهایت بنا بر ضرورتهایی که برای شکل گیری حکومت اسلامی وجود داشت به تاسیس یا گسترش و توسعه نهادهای متعدد سیاسی و حکومتی مانند دیوانهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز پاره ای موسسات، مراکز مبانی اقتدار حکومتی خود مبادرت ورزید.

کلیدواژه‌ها

دمشق؛ معاویه؛ خلافت؛ اوضاع سیاسی؛ اوضاع اجتماعی

مراجع