اثربخشی قصه خوانی داستان های اساطیری همراه با ایفای نقش بر قضاوت اخلاقی و خوداثربخشی دانش آموزان دختر

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 4، دوره 12، شماره 43، فروردین 1399، صفحه 49-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهتاب بهمنش¹؛ سحر صفرزاده^{* 2}

¹گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

²استادیار گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی قصه خوانی داستان های اساطیری همراه با ایفای نقش بر قضاوت اخلاقی و خوداثربخشی در دانش آموزان دختر مقطع سوم دبستان بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع سوم دبستان شهر اهواز در سال تحصیلی 99-1398 بود. 18 دانش آموز دختر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه قضاوت اخلاقی دورﮔﺎﻧﺪاﺳﻴﻨﻬﺎ و میراوارما (1998) و پرسشنامه خوداثرمندی کـودکان و نـوجوانان موریس (2001) استفاده شد. مداخله آموزشی برای گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 60 دقیقه ای اجرا شد. برای تحلیل داده‏ها ‏از روش کوواریانس چند متغیری و کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که قصه خوانی داستان های اساطیری همراه با ایفای نقش بر قضاوت اخلاقی و خوداثربخشی در دانش آموزان دختر مقطع سوم دبستان اثربخش است.

کلیدواژه‌ها

قصه خوانی داستان های اساطیری همراه با ایفای نقش؛ قضاوت اخلاقی؛ خوداثربخشی؛ دانش آموزان دختر

مراجع

- آقاعباسی، یداالله. (1391). نمایش خلاق، قصه گویی و تئاترهای کودکان و نوجوانان. تهران: نشر قطره.

- بغلانی، مازیار، ابراهیمی، ایلناز. (1394). قصه های شاهنامه. تهران: نشر برف.

- بهنام وشانی، حمیدرضا، حکمتی پور، نفیسه، واقعی، سعید، اصغری نکاح، سید محسن. (1394). تأثیر قصه گوی بر خودکارآمدی کودکان مبتلا به تالاسمی: کاربرد تئوری شناختی اجتماعی بندورا. مجله سلامت و مراقبت، 17(3)، 239-230.

- بیدمشکی، مریم. (1385). نقش قصه و تأثیرات تربیتی آن بر کودکان. یزد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

- جعفری مفرد طاهری، محمد مهدی. (1387). بررسی تأثیر قصه‌گویی بر آموزش مهارت‌های اجتماعی کودکان شش‌ساله پسر شهر کاشان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

- حمیدی، طاهره، فیروزی مقدم، محمود، قدیریان، اندیشه، خیرآبادی، عباس. (1398). بررسی نقش اسطوره در داستان‌های کودک و نوجوان با تأکید بر اسطوره دیو و پری. نشریه زبان و ادب فارسی، 127(3)، 10-1.

- حنیف، محمد. (1383). فایده‌های قصه‌گویی. تهران: کتاب ماه کودک و نوجوان.

- خادمی، ملوک، مهرولی، فاطمه. (1394). بررسی قصه گویی قرآن به عنوان روشی فعال در آموزش اخلاق. دوفصلنامه علمی-پژوهشی تربیت اسلامی، 10(20)، 71-51.

- دادستان، پریرخ. (1393). ارزشیابی شخصیت کودکان. تهران: انتشارات رشد.

- رحماندوست، مصطفی. (1377). قصه‌گویی، اهمیت و راه و رسم آن. تهران: رشد.

- زادشیر، فرزانه، استکی، مهناز، امامیپور، سوزان. (1388). مقایسه قضاوت اخلاقی و رشد اجتماعی دانش آموزان دبستان های غیر انتفاعی تحت تعلیم آموزش قرآن به شیوه حفظ با معانی با غیر انتفاعی عادی. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 3(2) 47-25.

- سپهوندی، سمیه، صاحب الزمانی، محمد. (1397). بررسی تأثیر قصه گویی به روش ایفای نقش بر آگاهی حسی وشناختی و سلامت کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 17(6)، 631-621.

- سیروسی، مهسا، دوکانه­ای فرد، فریده، حسنی، فریبا. (1390). بررسی تأثیر آموزش گروهی داستان بر قضاوت اخالقی دانش­آموزان دختر پایه چهارم دبستان مدارس دولتی شهر تهران. مجله تحقیقات روانشناختی، 3(11)، 14-1.

- داودنیا، نسرین، سراج خرمی، ناصر، جولازاده اسمعیلی، علی اکبر. (1394). رویکردی روان‌شناختی به شخصیّت زن در شاهنامه فردوسی. نشریه علمی زن و فرهنگ، 7(26)، 107-95.

- سلیمی بجستانی، حسین. (1388). مقایسه اثربخشی مشاوره به شیوه آدلری و بازسازی شناختی مبتنی برتمثیل برسلامت روانی، تاب  آوری و امیدواری دانشجویان دانشکده روان شناسی علامه طباطبایی. پایان نامه دکتری در رشته مشاوره دانشکده روان شناسی علامه طباطبایی.

- صباغیان، حمید. (1386). تأثیر قصه‌گویی بر میزان پرخاشگری کودکان دختر و پسر اول و دوم ابتدایی شهرستان مهریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

- طهماسیان، کارینه. (1386). اعتبار، پایایی و هنجاریابی پرسشنامه خوداثرمندی کودکان و نوجوانان در تهران. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 1(4و5)، 390-373.

- علینقی لنگری، حمیده. (1397). تحلیل شخصیت گرد آفرید بارویکرد روان شناسی مثبت نگر. نشریه علمی زن و فرهنگ، 10(28)، 116-109.

- فتاحی، حسین. (1395). قصه های تصویری از شاهنامه، کتاب های بنفشه. تهران: انتشارات قدیانی.

- مامی، شهرام، امیریان، کامران. (1395). تأثیر نمایش خلاق بر سازگاری اجتماعی، قضاوت اخلاقی و خلاقیت دانش آموزان. نشریه علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی، 9(36)، 92-75.

- همایی، رضوان. (1393). رشد اخلاقی در دختران و پسران. نشریه علمی زن و فرهنگ، 6(21)، 104-91.

- Al-Jafar, A., & Buzzelli, C. A. (2004). The Art Of storytelling for Cross Cultural understanding. International Journal of Early Childhood, 36(1), 35-48.

- Bandura, A. (2006a) . Towards a psychology of human agency. Perspective of Psychological Science,1,164-180.

- Bandura, A. (2006b) . Adolescent development from an agentic perspective. In F. pajares and T. Urban (Eds) . Self-efficacy beliefs of Adolescents,5,143. Greenwich.ct; Information age publishing.

- Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of self-efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67, 1206-1222.

- Burns, J. M., Andrews, G., & Szabo, M. (2002). Depression in young people: hat causes and can we prevent it? Mia. Com. au/public/issues/177-00-0712002/burt1037–fm.pdf .

- Erfani, N. (2018). The Effect of Teaching the Quranic Stories by the Method of the Community of Inquiry on the Moral Judgment of Students of the Sixth Grade of Elementary School of Hamedan. Quarterly Journal of Research in School and Virtual Learning, 6(3), 23, 9-20.

- Gunn, K.C., & Delafield-Butt, J.T. (2016). Teaching children with autism spectrum disorder with restricted interests: A review of evidence for best practice. Review of Educational Research, 86(2), 408-30.

- Hesarsorkhi, R., Asghari, N.S.M., Lalzdeh, K.E., & Parvaneh, E. (2016). Comparison of aggression and emotional knowledge in orphans and abandoned male children with non-orphans male children. J Child Ment, 3(2), 77-85. 

- Hockenberry, M.J., & Wilson, D. (2015). Wong’s nursing care of infants and children (10th ed.). St. Louis: Elsevier Mosby.

- Hojjati, H., & Hekmatipour, N. (2020). Effect of Story-writing on the problem-solving skills of 8-12 year-old children living in Permanent Residential Centers. JPEN, 6(3), 62-69.

- Homaei, R., Kajbaf, M., & Siadat, A. (2009). The effect of telling stories upon children's adjustment. Psychological Studies, 5(2), 133-49.

- Jahangirrzadeh, M.R. (2011). Cognitive – Developmental approaches to moral development. Journal of Ethical Knowledge, 2, 104-102.

- Kameli, Sh., & Yousefi, F. (2019). Relationship between Cultural Values and Subjective Vitality: The Mediating Role of Self-Efficacy. Studies in Learning & Instruction, 11(1), 108-128.

- Mesurado, B., Vidal, E. M., & Mestre, A. L. (2018). Negative emotions and behaviour: The role of regulatory emotional self-efficacy. Journal of Adolescence, 64, 62-71.

- Millam, L. A., Cohen, G., Mueller, C., & Salles, A. (2018). The relationship between selfefficacy and well-being among surgical residents. Journal of Surgical Education, 76(2), 321-328.

- Muris, P. (2001). A Brief questionnaire for measuring Self–efficacy in youth. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 145 – 149.

- Muris, P. (2002). Relationship between self – efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32, 337 – 348.

- Murray, K., Johnston, K., Cunnane, H., Kerr, C., Spain, D., Gillan, N., Hammond, N., Murphy, D., Happé, F. (2017). A new test of advanced theory of mind: The “Strange Stories Film Task” captures social processing differences in adults with autism spectrum disorders. Autism Research, 10(6), 1120-32.

- Pasha, G. R. & Goudarzi, M. (2009). The relationship between identity styles and moral development with responsibility in Students. Journal of New finds in Psychology, 87-99.

- Perrow, S. (2008). Healing stories for challenging behavior, UK: Hawthorn press.

- Zhai, F., Raver, C. C., & Jones, M. M. (2012). Academic Performance of Subsequent Schools and Impacts of Early Interventions: Evidence from a Randomized Controlled Trial in Head Start Settings. Children and Youth Services Review, 34(5), 946 –954.