مثنوی، نماد، تمثیل، رمز، قصه،

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 2، دوره 12، شماره 43، خرداد 1399، صفحه 25-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

جعفر هواسی^*

دبیر زبان و ادبیات فارسی، ایلام، دهلران

چکیده

شاهکارهای ادبی هم چون منشوری است که از هر طرف بدان نگاه کنیم طیفی از رنگ ها و دنیایی نو در آن می بینیم. نمادها و تمثیل های به کار رفته در مثنوی معنوی نیز چنین است. به هر قصه ی مثنوی می توان از دیدگاهی ویژه و متفاوت نظر انداخت و به اندازه ی درک و بینایی خویش منظره ای شگرف و شگفت دید. نمادها و تمثیل ها در آثار عرفانی کاربرد گسترده ای دارند که تحلیل و بررسی آنها باعث گشوده شدن بسیاری از گره ها و ابهامات موجود در ادبیات می شود. هدف این تحقیق این است که جایگاه نماد و تمثیل را در مثنوی مولانا بیشتر با تکیه بر جانوران و حیوانات مورد بررسی قرار دهد و با مشخص شدن این جایگاه، بیان کند که دیدگاه مولانا درباره ی آنها چیست؟ و هر یک از این قصه ها، رمز و نماد چه چیزهایی هستند. روش انجام این پژوهش، روش تحلیلی و توصیفی و بر اساس پژوهش کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

مثنوی؛ نماد؛ تمثیل؛ رمز؛ قصه

مراجع

1- فروزانفر، بدیع الزمان، 1381، شرح مثنوی شریف، ج 3، تهران، زوار، چ دهم

2- مثنوی انتهانامه به نقل از عبدالباقی گولبیناری، مولانا جلال الدین، توفیق سبحانی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چ دوم، صفحه 136

3- مولانا، جلال الدین محمد، 1363، کلیات شمس «دیوان کبیر» ، بدیع الزمانی فروزانفر، امیر کبیر، چ سوم

4---------، 1379، مثنوی معنوی، به سعی و اهتمام رینولد نیکلسون، تهران: امیرکبیر، چ سیزدهم

5---------، 1321، خلاصه ی مثنوی، به انتخاب و انضمام تعلیقات و حواشی بدیع الزمان تهران: فروزانفر.

6---------، 1375، مثنوی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد استعلامی، تهران: زوار.