نظریه روان‌شناختی هوش هیجانی و مهارت طنز و شوخ‌طبعی در بوستان

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 4، دوره 12، شماره 42، خرداد 1399، صفحه 65-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امین عزیزی¹؛ هادی حیدری نیا(نویسنده مسئول)^{* 2}؛ محمدحسین فلاح³

¹دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

²استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

³3- دانشیارگروه مشاوره و روان‌شناسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

نوشتن مقالات علمی و طرح مباحث میان‌رشته‌ای در رابطه با آن‌ها، از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روانشناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری‌های نوین روانشناسی می‌باشد. در این مقاله، هوش هیجانی و مهارت طنز و شوخ‌طبعی در بوستان، بررسی و با علم امروزی روانشناسی تطبیق داده شده است. در بوستان، سعدی روند زندگی را به سمت تکامل اخلاقی و انسانی دنبال می‌کند و از قالب حکایت برای بیان بهترین روش‌های زندگی بهره می‌گیرد و با استفاده از سبک تصویرپردازی، سعی دارد برای بهبود روابط و رفتارهای انسانی، راهکارهایی را ارائه کند. هدف سعدی در بوستان، آموزش بهتر زیستن به تمام افراد جامعه، در هر سن ، مقام و با هر طبقۀ اجتماعی ، برای دستیابی به شادکامی و زندگی سالم است. روش‌هایی که امروزه با گذشت قریب به هشت‌صد سال از تألیف بوستان، با اصطلاح هوش هیجانی(Emotional Intelligence)شناخته شده است؛ روش‌هایی شامل مهارت‌های کنارآمدن با پیچیدگی‌های اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های شخصی که به نتیجة مثبت می‌انجامد و وضعیت مطلوب را به وجود می‌آورد. این پژوهش بیان می‌کند که سعدی از این مهارت آگاهی داشته و آن‌ها را با تصویرپردازی عاطفی به مخاطب خود ارائه کرده که امروزه با نظریه‌ها و مهارت‌های ارائه شده از جانب روان شناسان عصر حاضر مطابقت دارد.

کلیدواژه‌ها

بوستان سعدی؛ تصویرپردازی عاطفی؛ حکایت؛ طنز و شوخ‌طبعی؛ هوش هیجانی

مراجع