بررسی رابطه اخلاق و سیاست در اندیشه و عمل شارلمان (موسس امپراطوری مقدس روم- ژرمنی)

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 6، دوره 7، شماره 24، تیر 1399، صفحه 73-100   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/sej.2020.1867163.1148

نویسندگان

علیرضا طاهری زاده¹؛ اکبر اشرفی^{* 2}؛ عباسعلی رهبر³؛ مرتضی محمودی⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

²استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

³استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

⁴استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه اخلاق و سیاست در یکی از دوره‌های حکومتی بسیار برجسته اروپای مسیحی در قرون وسطی یعنی دوران حکمرانی شارلمان بود. بر این اساس، اینکه آیا در حکومت شارلمان آن طور که از آموزه‌های دین مسیحیت برمی‌آید مبنای سیاست بر رعایت دقیق موازین اخلاقی بوده است؟ و مباحث و اصول اخلاقی و مذهبی به چه میزان در تصمیم‌گیری‌ها و عملکردهای سیاسی او اثرگذار بوده است؟ پرسش‌های اساسی بود که در این پژوهش بدان‌ها پرداخته شد. چارچوب مفهومی پژوهش با در نظر گرفتن دو نوع رابطه احتمالی بین اخلاق و سیاست یعنی سیاست اخلاقی و اخلاق سیاسی ترسیم شده و این شاخص‌ها مبنای بررسی اقدامات و عملکردهای شارلمان قرار داده شد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که شارلمان در دوره حکومت خود علی‌رغم توصیه‌های نظری دین مسیحیت مبنی بر رعایت اخلاق در عمل سیاسی، پایبندی چندانی به این مقوله نداشته و سیاست عملی وی، برمبنای تامین منافع شخصی حتی به قیمت زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی استوار بوده است.

کلیدواژه‌ها

سیاست اخلاقی؛ اخلاق سیاسی؛ شارلمان

مراجع

1. آرمسترونگ، میشل (1381). توسعه تفکر در امپراطوری کارولنژیان. ترجمه سیدمحمود سیف، فرهنگ،
   41-42: 141-165.
2. ایـزدی، حجت‌الله (1375). نگـرشی به ظهور و سقوط حکومت مسلمانان در اندلس. مصبـاح، 5(17):
   59-78. 
3. جوادیان، مسعود ودیگران (1392).تاریخ ایران و جهان. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی
   ایران.
4. دورانت، ویل (1371). تاریخ تمدن. ترجمه ابوطالب صارمی، ابوالقاسم پاینده. تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، ج4.
5. سیدی، محمود (1372).تاریخ استعماری غربی. قم: مکتب الحیدریه الاسلامیه.
6. فضلی‌نژاد، احـمد (1384). نقش امپـراطوری مقدس روم در تاریخ تحولات اروپا. آمـوزش تاریخ، 18:
   33-40.
7. کاسمینسکی، یوگنی الکس یویچ (1353).تاریخ قرون وسطی. ترجمه محمدباقر مومنی؛ صادق انصاری. تهران: نشر اندیشه.
8. کوریک، جیمز (1380).قرونوسطایاولیه. ترجمه مهدی حقیقت‌خواه. تهران: ققنوس.
9. گریمبرگ، کارل گوستاو (1369). تاریخ بزرگ جهان. ترجمه غلامرضا سمیعی. تهران: انتشارات
   یزدان.
10. گلفند، دیل اوا (1390). رهبران جهان باستان (شارلمانی). ترجمه رضا علیزاده. تهران: ققنوس.
11. لوکاس، هنریاستیون (1382).تاریخ تمدن: از کهن‌ترین روزگار تا سده ما. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: انتشارات سخن.
12. لوگوف، ژاک (1387). اروپا مولـود قرون وسطی. ترجمه بهـاءالدین بازرگـانی گیلانی. تهـران: انتشارات
    کویر.
13. ماله، آلبر (1384).تاریخ آلبرماله: تاریخ قرون وسطی تا جنگ صد ساله. ترجمه عبدالحسین هژیر. تهران: انتشارات سمیر.
14. مطهری، مرتضی (1362).خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا.
15. مطهری، مرتضی (1391).عدل الهی. تهران: انتشارات صدرا.
16. نهج‌البلاغه (1379). ترجمه محمد دشتی. قم: موسسه نهج‌البلاغه.
17. نهرو، جواهر لعل (1388). نگاهی به تاریخ جهان. محمود تفضلی. تهران: امیرکبیر.
18. نوذری، عزت‌الله (1387). اروپا در قرون وسطی. شیراز: نوید.
19. وان لون، هاندریک (1334). تاریخ بشر. علی اکبر بامداد. تهران: انتشارات پیروز.
20. وحیدی‌منش، حمـزه‌علی (1387). نمایی کلی از سیاست اخلاقی. مطالعـات انقلاب اسلامی، 4 (12):
    77-100.