تجارب زنان سرپرست خانواده تحت پوشش بنیاد رایحه از ارتقاء فرهنگی آنان: مطالعه پدیدار شناسی

پژوهش های جامعه شناسی

مقاله 3، دوره 12، شماره 1.2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1397، صفحه 51-72   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ندا رسایی فر^{* 1}؛ رضا ابراهیم زاده²

¹دانشگاه ازاد اسلامی واحد خوراسگان- اصفهان - ایران

²مدیریت - دانشکده علوم انسانی- دانشگاه ازاد اسلامی واحد خوراسگان - اصفهان - ایران

چکیده

هدف از انجام این تحقیق شناسایی مؤلفه های کلیدی حاصل از تجارب زنان سرپرست خانواده تحت حمایت بنیاد فرهنگی رایحه بوده است از ارتقاء فرهنگی ایشان. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی بوده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان سرپرست خانواده ای است که به مدت دو سال تحت سرپرستی بنیاد فرهنگی رایحه قرار گرفته اند، داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه عمیق با۲۰ نفر از زنان سرپرست خانواده بر اساس ترکیبی از روش های نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، گردآوری شد. به منظور پایایی نتایج از رویکرد سه گانه رائو و پری (۲۰۰۳) استفاده شد که نتایج نشان دهنده ثبات مقوله های استخراج شده بود. به منظور روایی تحقیق از رویکردهای روایی سازه لینکلن و گوبا(۲۰۰۷) روایی بیرونی، روایی توصیفی، روایی تفسیری استفاده گردید که نشان دهنده قابلیت اعتبار مقوله های تحقیق بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات روش اصلاح شده استیویک-کلایزی-کن، به کارگرفته شده بود. نتایج به دست آمده نشان داد که تجارب زنان سرپرست خانواده تحت حمایت بنیاد فرهنگی رایحه از حمایت بنیاد در سه بُعد فردی، بعُد خانودگی، بُعد اجتماعی دسته بندی شده اند و عناصر ارتقاء فرهنگی زنان سرپرست تحت حمایت بنیاد در دو دسته عناصر فرهنگی اجتماعی و فرهنگی اقتصادی قرار گرفته اند. در پایان با توجه به موارد مطرح شده پیشنهادات پژوهشی تحقیق ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

"زن سرپرست خانواده"؛ "بنیاد فرهنگی رایحه"؛ "ارتقاء فرهنگی"

مراجع

منابع

بختیاری، آ. محبی، ف .(۱۳۸۵). "حکومت و زنان سرپرست خانوار " فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، شماره۳۴.

توسلی، الف.(۱۳۷۷). "خانواده‌های بی سرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور"، مجموعه مقالات اولین سمینار جایگاه زن در سرپرستی خانواده، چاپ اول، تهران، سازمان بهزیستی کشور: معاونت امور اجتماعی، دفتر امور زنان و خانواده .

جاراللهی، ع.(۱۳۷۷). نقش اقتصادی زنان کارگر در امور زندگی، مجموعه مقالات اولین سمینار جایگاه زن در سرپرستی خانواده، چاپ اول، تهران، سازمان بهزیستی کشور: معاونت امور اجتماعی، دفتر زنان و خانواده.

خسروان، ش. صالحی، ش. احمدی، ف. منصوریان، م ر.(۱۳۹۲). "تجربه زنان بیوه سرپرست خانواده از تغییر نقش: مطالعه کیفی"، مجموعه مقالات همایش تحقیقات کیفی در علوم سلامت، ۱۰۱-۹۲.

خسروی، ز.(۱۳۸۰). "بررسی مشکلات عاطفی، روانی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار". فصل نامه علوم انسانی دانشگاه الزهراء، شماره۳۹.

ساروخانی، ب.(۱۳۷۵).در آمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

صالحی امیری، ر. سپهرنیا، ر.(۱۳۹۴).الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران، تهران: نشر ققنوس.

صالحی امیری، ر.(۱۳۸۹). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی، چاپ دوم، تهران، انتشارات ققنوس.

قلیزاده گرجان، مصطفی. آ، بهنام. علایی، م.(۱۳۹۰). "بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر توانمندسازی زنان

سرپرست خانوار". همایش علمی رفتارهای حمایتگرانه در عصر جهانی شدن .

محمدپور، الف. علیزاده، م.(۱۳۹۰). "زنان و فرهنگ فقر؛ مطالعه کیفی فرهنگ فقر در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی ساری"، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره ۲ .

محمدی، ف. (۱۳۸۷). درباره‌ی بنیاد نیکوکاری رایحه، سایت www.rayeheh.ir

محمدی، ز.(۱۳۸۵). "پیشینه نظری و تجربی زنان سرپرست خانوار"، کتاب زنان، شماره۳۴.

ناصری، سمیه (۱۳۹۱)."مطالعه عوامل مؤثر بر ارتقاء توانمندسازی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امام خمینی(مطالعه موردی:کمیته امداد شهرستان زاهدان)"، پایان نامه کارشناسی ارشد، زاهدان:دانشگاه سیستان و بلوچستان.

ناظمی اردکانی، م. کشاورز، س.(۱۳۸۵)." سیاست‌های ساماندهی در ایران از دیدگاه صاحب نظران عرصه فرهنگ"، مجله علوم اجتماعی، شماره ۱۰ .

Longlois,J, Fortin,D.(1994). "Single-parent Mothers,Proverty&Mental Health: Aliteratur Reviw" . Sante- Menal.157-173.

Fuwa, N. (2000). The Poverty and Heterogeneity Femal Headed Househilds Revisited:The Case of Panama.World Development,1-47.

Illich, I. (1991). Needs.www.Davidtinapple.com

Chant, S. (1996)."Woman- Headed Houndmills:Diversity & Dynamics in the Developing World". Houndmills, Basingtoke; Mcmillan