بررسی حجیت اقرار نزد دادگاه صالحه و ضابطین عام قضایی

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 3، دوره 10، شماره 40، دی 1398، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمد باجلان¹؛ سید محمد مهدی احمدی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران.

²استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران

چکیده

اقرار به عنوان بهترین و مطمئن ترین دلیل برای اقناع وجدان بشری در محکوم کردن متهم محسوب می شود و ارزش آن به حدی است که گاه برای اظهار آن، عمال متوسل به اعمال شکنجه شده و حتی مرگ اقرار کننده را رقم زده اند. از طرفی در بسیاری از موارد، اقاریر متهمان مورد قبول دادگاه نبوده و توسط مقامات قضایی رد می شوند که مثلاً به واسطه اکراه، رضا، را ضایع می کند و آن را ازلحاظ حقوقی بی اعتبار می سازد که حتی برخی از مواقع، احتمال توسل پلیس به شیوه های مغرضانه و غیرمنصفانه را مفروض می پندارند و آن را به عنوان پرونده سازی علیه متهم قلمداد می کنند. از آنجایی که پلیس و بالاخص کارآگاهان(با توجه به اقرار محوری قوانین حاکم)، بطور داائم با موضوع اقرار و حواشی آن سروکار داشته وناچارند برای به سرانجام رساندن پرونده از متهم اعتراف واقرار اخذ و آن را به عنوان دلیل اصلی ارتکاب محسوب نمایند. بنابراین لازم است از نقش اقرار و میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آن مطلع بوده و با موجبات فساد آن آشنا شوند.در مقاله حاضر تلاش شده تا ضمن تشریح مفهوم اقرار،ابعاد و موانع آن را نیز تبیین نموده و در نهایت اعتبارآن،نزدضابطین قضایی نیز بررسی می شود.

کلیدواژه‌ها

اقرار؛ اعتبار؛ ضابطین دادگستری؛ جرم‌یابی

مراجع

1. ابن رشد، محمدبن احمد (1409ق). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد. بی‌جا: دارالفکرللطباعه، ج2.
2. ابن منظور، محمدبن مکرم (1405ق). لسان العرب. قم: نشر ادب حوزه، ج5.
3. انصاف‌پور، غلامرضا (1365). فرهنگ لغات فارسی. تهران: زوار.
4. آخوندی، محمود (1374). آئین دادرسی کیفری. قم: اشراق.
5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1356). دانشنامه حقوقی. تهران: امیر کبیر، ج1.
6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
7. جوهری، اسماعیل (1990م). الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه. بیروت: دارالعلم الملایین، ج2.
8. حصری، احمد (1406ق). علم القضاء. بیروت: دارالصفوه.
9. خمینی، روح‌الله (1360). تحریر الوسیله. تهران: مؤسسه النشر الاسلامی، ج2.

10. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1404ق). المفردات فی قریب القرآن. دمشق: دارالعلم.

11. سنگلجی، محمد (1329). آئین دادرسی در اسلام. تهران: طه.

1. شاملو احمدى، محمدحسین (1384). پیرامون دادسرا. تهران: دادیار، چاپ دوم، ج2.

13. شهید اول (1403ق). اللمعه الدمشقیه. بیروت: دارالکتاب العربی، ج2.

14. شهید اول، جمال‌الدین (1372). القواعد و الفوائد. ترجمه مهدی صانعی. مشهد: دانشگاه فردوسی، ج2.

15. شهید ثانی، زین‌الدین (1403ق). الروضه البهیه علی اللمعه الدمشقیه. بیروت: مؤسسه فقه الشیعه، ج6.

16. عمید، حسن (1376). فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر.

1. عوده، عبدالقادر (1384). التشریع الجنائی الاسلامی. قم: النشر الاسلامی.
2. کاتوزیان، ناصر (1385). مقدمه علم حقوق. تهران: نشر میزان.

19. محقق حلی، جعفربن حسن (1412ق). شرایع الاسلام. تهران: استقلال، ج3.

20. محقق کرکی (1408ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: آل البیت(ع)، ج2.

21. نجفی، محمدحسن (1981م). جواهر الکلام. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج2.