بررسی مبانی فقهی و حقوقی پیوند اعضا بدن انسان

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 1، دوره 10، شماره 40، دی 1398، صفحه 1-16   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مصطفی عامری سیاهویی^{* 1}؛ فاروق طولی²؛ لیلا امینی³

¹استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، بندر عباس، ایران

²استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، تاکستان، ایران.

³مربی، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، بندر عباس، ایران

چکیده

به منظور پیوند اعضاء از انسانی به انسان دیگر، علاوه بر تشخیص وقوع مسلم مرگ مغزی، وصیت بیمار در این خصوص و یا در صورت فقدان وصیت بیمار، موافقت ولی میت امری لازم است. لذا، در صورت عدم تحقق دو شرط اخیر و علی‌رغم تشخیص وقوع مرگ مغزی و حتی توقف نجات جان انسانی بر پیوند اعضاء، به لحاظ قانونی این امر امکان­پذیر نمی­باشد، در حالی که برخی فقها تکلیف مسئله را در چنین شرایطی معلوم ساخته و معتقدند در صورت توقف نجات جان انسان مسلمانی بر پیوند عضو و در شرایط عدم وصیت، بدون نیاز به کسب موافقت ولی میت، برداشت عضو از بدن مرده مسلمان و پیوند به بیمار نیازمند جایز و بلکه واجب خواهد بود. بررسی مشروعیت پیوند اعضاء به بدن انسان از دیدگاه فقهی و حقوقی محورهای اصلی بحث استدلالی پژوهش حاضر می­باشد. با توجه به اهمیت مباحث مربوط به برداشت و پیوند عضو، می­توان گفت مهمترین هدف تحقیق و بررسی مبانی فقهی و حقوقی آن­ها، هموارسازی رویکرد مثبت و مقبول به دستاوردهای علمی و پزشکی در این زمینه است که در نتیجه، تصویب قوانین کامل­تر و دقیق­تری در راستای آزادی خرید و فروش و پیوند اعضاء درپی خواهد داشت. در پژوهش حاضر روش توصیفی – تحلیلی، به تبیین مبانی فقهی و حقوقی پیوند اعضاء و مشروعیت برداشت عضو از انسان زنده پرداخته شد.

کلیدواژه‌ها

مرگ مغزی؛ پیوند عضو؛ اذن میت؛ وصیت

مراجع