پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 10,005 |
| تعداد مقالات | 83,622 |
| تعداد مشاهده مقاله | 78,341,155 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,384,310 |
چگونگی تاثیر گسترش فناوری‌های مالی بر بهبود عملکرد خدمات مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اقتصاد مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 49، اسفند 1398، صفحه 183-212 اصل مقاله (1.03 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: علمی پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حیدر مغنی1؛ وحید ناصحی فر* 2؛ تهمینه ناطق3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، سمنان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2دانشیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3استادیار گروه بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، سمنان، ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بانک ها به عنوان نهادهای مالی خدمت‌محور، در فرایند توسعه پایدار نقش اساسی و ثبات بخشی را ایفا می کنند. ظهور تکنولوژی‌های جدید، تغییر در ترجیحات مشتریان، ترویج بانکداری باز و گسترش بازارهای مالی متنوع شرایط جدیدی را در عرصه اقتصاد جهانی شکل داده است. فناوری مالی[i] به عنوان یکی از بارزترین نوآوری‌های عصر حاضر در صنعت مالی با کاهش هزینهها، بهبود کیفیت خدمات مالی و ایجاد افق های جدید از طریق تغییر رویکرد مشتریان از خدمات بانکداری، تغییر در کسب‌وکارهای سنتی و بهبود کیفیت آن شیوه بانکداری موجود را متحول و رفتار متولیان این حوزه و سهم آنان از بازار مالی را گسترش داده است. در این مقاله کیفیت خدمات بانکداری نوین تابعی از شخصی سازی خدمات و اطلاعات،پایداری ،سهولت دسترسی به خدمات،امنیت و احراز هویت و نوآوری خدمات مالی و بانکی می باشد. در نمونه ای متشکل از 385 متخصص و صاحب نظر با روش ترکیبی کیفی و کمی نقش امنیت خدمات بر اساس ضرایب استاندارد0.705،سهولت خدمات 0.86،نوآوری خدمات 0.782، پایداری خدمات 0.668 و شخصی سازی خدمات 0.796 برآورد شده است. در ضرایب استاندارد سهولت خدمات و شخصی سازی خدمات و نوآوری خدمات بیشتری کمیت را داشته اند. Banks as service-oriented institutions have a vital role in the sustainable development process of a country. presentation of new technologies, changing customer preferences, the world of open banking, and the pressure of financial markets have formed the new situation. Financial technology as one of the most important innovations in the financial industry today has brought a new perspective to the monetary and financial system by reducing costs, improving the quality of financial services and creating a more diverse and sustainable financial perspective. This technology has challenged existing banking practices by changing customers' approach to banking, changing traditional businesses and improving its quality. Owners of banking and payment services are forced to use the technology to hold their market share of financial transactions. [i] Financial Technology (Fin – Tech) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بانکداری دیجیتال؛ خدمات بانکداری؛ فناوری های مالی؛ کیفیت خدمات بانکداری | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
چگونگی تاثیر گسترش فناوری‌های مالی بر بهبود عملکرد خدمات مالی
حیدر مغنی
وحید ناصحی‌فر[2] تهمینه ناطق[3]
چکیده بانک ها به عنوان نهادهای مالی خدمت‌محور، در فرایند توسعه پایدار نقش اساسی و ثبات بخشی را ایفا می کنند. ظهور تکنولوژی‌های جدید، تغییر در ترجیحات مشتریان، ترویج بانکداری باز و گسترش بازارهای مالی متنوع شرایط جدیدی را در عرصه اقتصاد جهانی شکل داده است. فناوری مالی[i] به عنوان یکی از بارزترین نوآوری‌های عصر حاضر در صنعت مالی با کاهش هزینهها، بهبود کیفیت خدمات مالی و ایجاد افق های جدید از طریق تغییر رویکرد مشتریان از خدمات بانکداری، تغییر در کسب‌وکارهای سنتی و بهبود کیفیت آن شیوه بانکداری موجود را متحول و رفتار متولیان این حوزه و سهم آنان از بازار مالی را گسترش داده است. در این مقاله کیفیت خدمات بانکداری نوین تابعی از شخصی سازی خدمات و اطلاعات،پایداری ،سهولت دسترسی به خدمات،امنیت و احراز هویت و نوآوری خدمات مالی و بانکی می باشد. در نمونه ای متشکل از 385 متخصص و صاحب نظر با روش ترکیبی کیفی و کمی نقش امنیت خدمات بر اساس ضرایب استاندارد0.705،سهولت خدمات 0.86،نوآوری خدمات 0.782، پایداری خدمات 0.668 و شخصی سازی خدمات 0.796 برآورد شده است. در ضرایب استاندارد سهولت خدمات و شخصی سازی خدمات و نوآوری خدمات بیشتری کمیت را داشته اند. واژه‌های کلیدی: بانکداری دیجیتال، خدمات بانکداری، فناوری های مالی، کیفیت خدمات بانکداری. طبقه بندی JEL: G, E43, O, M15, C8 1- مقدمه امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از مولفه های رشد اقتصادی در گسترش توسعه مالی و استقرار نظام اطلاع‌رسانی جهانی به شکل فزاینده ای نقش داشته است. چنین روند رو به رشدی موجبات تحولات شگرفی را در ساختارهای اقتصادی و نظام پولی و مالی ایجاد کرده است. صنعت بانکداری به عنوان یکی از پیشگامان گسترش خدمات مالی در عرصه فعالیت های اقتصادی به سرعت تحت تأثیر تحولات فناوری‌های نوین قرار گرفته است. ایجاد موج جدیدی از فضای رقابتی، گسترش «بانکداری دیجیتال[ii]» در میان فعالان این حوزه ، بهره‌گیری گسترده از فناوری‌های روز دنیا ،ارتقاء کیفیت خدمات پولی و مالی و ایجاد شبکه های گسترده پولی و مالی عملکرد چنین نهادهایی را متآثر ساخته است. گسترش فناوری مالی و خدمات حاصل از آن در کانون توجه بسیاری از موسسات بزرگ قرارگرفته است. موسسه دِلویت[iii] (2015) با بررسی اثرات فناوری با استفاده از هم انبوهی کلان داده ها[iv] و کیف‌پول الکترونیک[v] در رشد سهم بازار و نیز تحلیل گفتمان های حاکم بر بانکداری، به تشریح اثرات نوآوری ناشی از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بازار بانکی و مالی کشور انگلستان پرداخته است. در نشست سالانه اقتصاد جهانی[vi] (2015) در ارزیابی «آینده خدمات مالی» به اثر گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت مالی و بانکی به عنوان عاملی کلیدی پرداخته است. موسسه‌ی KPMG در سال ٢٠١٦، فناوری‌های قابل پوشش، رسانههای اجتماعی، بانکداری تلفنی، ابر اینترنتی[vii]، مدیریت مالی شخصی، کیف پول دیجیتال و فناوری بلاک چین[viii] را به عنوان نوآوری‌های حوزه‌ی خدمات بانکداری معرفی نموده است. با توجه به گسترش انتخاب مشتریان در دریافت خدمات و نیز افزایش تمایل آنها به دریافت خدمات با بالاترین کیفیت سطح جهانی، توجه به حرکت به سمت بانکداری دیجیتال به صورت فزاینده‌ای در حال رشد است. تمایل و اقبال عمومی به دریافت خدمات آسان از طریق فناوری های مالی است. هوشمندانه‌ترین اقدام توسط موسسات مالی، همکاری با خدمات نوین و پیوستن به آن است. این همکاری در قالب ایجاد مراکز رشد، ایجاد شرکتهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر و ایجاد شتاب‌دهنده‌های مالی تحقق پذیر است که همگی دارای استراتژی مشترک کسب سود از تحولات دیجیتالی هستند. این پژوهش به نقش نوآوری در ارائه‌ی خدمات بانکداری و تأثیر آن برکیفیت خدمات در قالب مدل مشخصی متمرکز شده است. در بخش اول پیشینه خدمات فناوری در نظام بانکی، بررسی تجربه کشورها، عناصر شکل دهنده فناوری مالی، گستره فناوری مالی در افق آینده، 2- پیشینه موضوع خدمات فناوری مالی خدمات فناوری مالی از دهه‌ی1950 به تدریج وارد فعالیتهای بانکی شد. استفاده از کارت‌های اعتباری در بین افراد عمومیت یافت. در دهه 1960 بهره‌گیری از خودپردازها شروع شد. تبادل الکترونیکی سهام در دهه‌ی 1970 به بازارهای مالی راه پیدا کرد. گسترش فناوری های شبکه ای و پیشرفت در ثبت اطلاعات و سامانه های داده ای در 1980 گسترش یافت. بر این منوال الگوهای تجارت الکترونیکی و اینترنتی در دهه‌ی 1990 عمومیت پیدا کرد. ورود سرمایه‌گذاران خرد در تبادل سهام بر خط ، همه شواهدی از گسترش خدمات ناشی از فناوری مالی در 2000 محسوب می شوند. (Agustin Rubini, 2017) در اوایل انقلاب اینترنتی(1990)، بازارهای مالی جهان عمیقاً تحت تاثیر کاهش هزینه‌های معاملات مالی قرار گرفتند. پیشرفت‌های فناوری با انقلاب اینترنت، چهره صنعت خدمات مالی را تغییر و منجر به گسترش اقتصاد الکترونیکی شد. تجارت الکترونیکی انواع خدمات مالی در صنعت بانکداری، بیمه و تجارت سهام را در برگرفت. تجارت الکترونیکی امکان دسترسی به حساب افراد و سازمان ها، معاملات کسب و کار، اطلاعات مالی و خدمات را بدون حضور فیزیکی و تماس با شرکتهای مالی فراهم کرد. در دهه 1990 شیوه‌های بانکداری بسیاری ظهور پیدا کردند که از آن میان می‌توان به بانکداری برخط، خدمات کارگزاری برخط، پرداخت با تلفن همراه و بانکداری با تلفن همراه اشاره کرد. این تغییرات موجب کوچک شدن و کاهش تعداد مکان‌های فیزیکی بانکها شد. هزینه‌های عملیاتی کمتر، زمان تراکنش کوتاه‌تر، اطلاعات مدیریتی لحظه‌ای، ارتباط سریع تر داخل سازمان، تعامل راحت‌تر با مشتریان کنونی و آتی و ارائه خدمات ارزش افزا مانند دسترسی به دانش حرفه‌ای در مدیریت مالی، مزایای بالقوه بانکداری برخط هستند. (Flohr Nielsen, 2002). رشد کاربرهای گوشی‌های هوشمند در اواسط سال 2000، موجب شد تا موسسات مالی به مشتریان خود اجازه دهند که علاوه بر دسترسی به اطلاعات حساب بانکی، برای ایجاد معاملات، مانند پرداخت صورتحساب و پرداخت پول از طریق دستگاه تلفن همراه خود استفاده نمایند. با پیشرفت در تجارت الکترونیکی و فناوری‌های موبایل درشرکت‌های مالی، نوآوری فناوری مالی( Fin.Tech.) پس از بحران مالی جهانی در سال 2008 در اروپا با ترکیب تجارت الکترونیکی، فناوری‌های اینترنتی، خدمات شبکه‌های اجتماعی، رسانههای اجتماعی، هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ ظاهر شد. استارتآپهای[ix] فناوری مالی با طراحی شخصی خدمات، راه حل‌های مبتنی بر دادهها، فرهنگ نوآورانه و سازماندهی چابک، خود را متمایز نمودند. (I. Lee & Shin, 2018). در طول 50 سال پیشرفت و توسعه فناوری مالی، نوآوران توانسته‌اند ابزارهای پیچیده‌ی مدیریت خزانه، مدیریت ریسک، تحلیل دادهها و پردازش‌های مبادلاتی را برای شرکتهای خدمات مالی و نهادهای بانکی خلق کنند. در حال حاضر، فینتک در حال دیجیتالی کردن خدمات مالی خرد از طریق بسترهای تأمین سرمایه‌ی جمعی، مشاورهای رباتی برای برنامه‌ریزی بازنشستگی و ثروت، نرم‌افزارهای پرداخت همراه، کیف پول‌های همراه و موارد مشابه است. دسترسی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری جایگزین و گسترش فعالیت بخش خصوصی، بسترهای وام‌دهی برخط را فراهم کرده است. (Agustin Rubini, 2017). فن‌آوری مالی به عنوان یک اصطلاح فنی در حال ظهور، طیف وسیعی از عملیات برای شرکت‌ها یا سازمان‌ها را شامل می شود که عمدتاً کیفیت خدمات را با استفاده از برنامه‌های فناوری اطلاعات بهبود می‌بخشند. رشد مداوم سرمایه‌گذاری باعث توسعه فناوری اطلاعات برای پیشرفت در حوزههای مختلف مانند شبکه‌های تلفن همراه (Gai, Qiu, Tao, & Zhu, 2016)، دادههای بزرگ، مدیریت اعتبارات تجاری، سیستم‌های جاسازی شده در تلفن همراه، محاسبات پردازش تصویر و تکنیک‌های تحلیلی دادهها شده است (T. Lee & Kim, 2015).
3- گسترش فناورهای نوین مالی در هزاره‌ی سوم فناوری‌های مالی در سال 2016 با اصل «اعطای قدرت به مردم» گسترش خدمات مالی را سرلوحه‌ی فعالیت خود قرار داده اند. از این رو این سیستم در حال تبدیل شدن به بازوی فعال سیستم مالی موجود در بازارهای جهانی محسوب می شود. پیامد انقلاب فناوری مالی به دلیل ایجاد موجی از بنگاه های مبتنی بر کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری های جدید، ایجاد درآمد و ارائه خدمات نو را با تغییرات مثبت در صنعت خدمات مالی به ارمغان آورده است. صنایع متکی به فناوری مالی به دلیل بهره گیری از عامل هوشمندی و چابکی بیشتر، خدمات متنوعی ارائه میکنند که در گذشته به صورت انحصاری در اختیار بانکها بوده است. پرداخت و انتقال پول، وام‌دهی، تأمین مالی انبوه و سرمایه‌گذاری و نقل و انتقال سریع مبادلات پولی از ویژگی‌های این فناوری نوین است:
جدول1- ویژگی‌های فناوری مالی در هزاره سوم
ماخذ: هوشنگ معتمدی، 1396
به علاوه، در حالی که خدمات فناوری مالی در کشورهای توسعه یافته روی مشتریان برخط متمرکز شده‌اند، استارتآپهای کشورهای در حال توسعه، بازارهای گسترده‌تری را مخاطب قرار می‌دهند که همان کاربران تلفن همراه هستند. بر اساس آمارهای اتحادیه‌ی بینالمللی ارتباطات از راه دور، 95.5 درصد از جمعیت جهان به تلفن همراه دسترسی دارند این موضوع، تأثیرگذاری بیشتری نسبت به اینترنت می‌بخشد. فناوری مالی در کشورهای در حال توسعه به دلیل ایجاد زیرساخت های جدید ، پوشش‌دهی میلیون‌ها نفر از مردم در استفاده از اقتصاد واقعیایجاد شده اند. هنگامی که بازارهای هدف بزرگ باشند فرصت‌های بالقوه قابل قبولی ارائه می‌دهند. (Barberis, J., Chist, Susanne. 2016). در این تغییرات در بانکداری به شکل سکویی جهت ارائه خدمات نوین عمل خواهد کرد. (Parker, Van Alstyne, & Choudary, 2016; Zachariadis & Ozcan, 2017). با رشد فناوری مالی، می‌توان مشاهده کرد که برخی مناطق بیشتر از دیگر مناطق به نوآوری مالی گرایش دارند. حمایت دولت، فرهنگ توسعه یافته مبتنی بر نوآوری، تبادل نظر با مشتریان، استعداد تخصصی و مقررات منعطف از جمله عوامل موثر در رشد فناوری مالی هستند. با توجه به این عوامل، شهرهایی که بهترین محیط را برای فناوری مالی دارند، عبارتند از: لندن، سنگاپور، نیویورک، سیلیکون‌ولی و هنگ‌کنگ. این مراکز شاهد توسعه مالی یا فناوری) در طی سالیان متمادی هستند. (Agustin Rubini, 2017). سامانه‌های پرداخت تلفن همراه، معاملات با بسامد بالا، جذب سرمایه جمعی (Crowd funding) و ارزهای مجازی در بستر بلاکچین را تحت پوشش قرار می‌دهند. در مجموع چنین نوآوری جدیدی مدلهای فعلی کسب‌وکار مالی را تهدید خواهد کرد. البته استفاده از فناوری در امور مالی چندان جدید نیست ولی استفاده از بسترهای ترکیبی این فناوری‌ها، نظیر بلاکچین، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی این حوزه را تحت تغییرِ عمده قرار خواهد داد. (Agustin Rubini, 2017). نوآوری فناوری مالی با هدف سیستم مالی کارآمدتر، سهل‌الوصول‌تر و کمتر آسیب‌پذیر پا به عرصه گذاشته‌اند. در عین حال، با ایجاد بازارهای جدید و محو شدن مرز بین خدمات مالی و صنایع مجاور نظیر صنایع خرده فروشی، مخابرات و تکنولوژی، مجموعه جدیدی از خطرات سیستم مالی را تهدید میکند که ممکن است منجر به بیکاری چشمگیر در مقایسه با افزایش اتوماسیون ناشی از هوش مصنوعی و استفاده گسترده از ربات شود. در این شرایط به حداقل رساندن خطرات و حداکثر کردن فرصت‌های نوآوری‌های جدید برای حفظ سیستم مالی سالم به نفع جامعه، ضروری است. در دهه اخیر، فناوری مالی تهدیدی برای شرکتهای اقتصادی سنتی محسوب می شوند، همچنین فرصت های فراوانی برای این شرکت ها، به منظور به دست آوردن مزیت رقابتی نسبت به رقبا فراهم می کنند. اکثر شرکتهای بزرگ مالی شروع به جدی گرفتن فناوری های مالی کرده اند و در حال توسعه استراتژی برای رقابت، همزیستی و همکاری با استارت آپ های فناوری مالی هستند. (I. Lee & Shin, 2018) فین‌تک‌ها و استارتآپهای فعال در حوزه مالی به دلیل بالا رفتن میزان داد و ستدها و توجه ویژه به مسائل مالی با گسترش فوق‌العاده‌ای همراه بوده‌اند. شرکتهای بزرگ بی‌شماری در دنیای امروز مشغول ارائه خدمات مرتبط با حوزههای مالی می‌باشند که حاصل فعالیت آنها ایجاد اشتغال، آسان‌سازی مبادلات مالی، صرفهجویی در زمان رسیدگی با مسائل مالی و شفاف‌سازی مالی بوده است. تقریباً تمامی موسسات مالی جهان و بسیاری از شرکتهای بزرگ در حال ورود به این حوزه هستند تا با حمایت از کسب‌وکارهای نوپای این حوزه، راه ورود خود به بخش‌هایی نظیر تلفنهای همراه، پردازش ابری، امنیت و رگولاتوری را تسهیل نمایند. تکنولوژی‌های جدید مالی که براساس فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد شده اند به عنوان یک صنعت اقتصادی و برای بهره‌وری بیشتر صنعت مالی بکار می‌رود (MCAuley,2014 و (Chuang, Liu, & Kao, 2016). تغییرات مذکور سبب تغییرات در پارادایم حاکم بر خدمات بانکداری در عصر اینترنت شده است . بانکداری با کمک از تکنولوژی فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان زیرساخت این عصر، در قالب چهار مرحله‌ی ورود به «اینترنت و رسانههای اجتماعی، برنامه‌های کاربردی موبایل، کیف پول سیار و بانکداری بدون‌مکان»تغییر ماهیت داده است (Bons, Alt, Lee, & Weber, 2012).
4- عناصر شکل دهنده فناوری مالی نظام فناوری مالی در فضایی رقابتی و مبتنی بر همکاری زمانی موفق است که امکاناتی نظیر دسترسی به اطلاعات حساب کاربری ، دسترسی به سیستم‌های پرداختی، اخذ اعتبار و مدیریت حساب (Omarini, 2017) را برای مشترکان خود فراهم آورد. این امکانات در فضای فناوری مالی به این جهت فراهم می‌شود تا در چرخه‌ی عمر مشتری کمترین نقاط ضعف بوجود آید. مشتریان و حساب‌های کاربری امن آنها، در قلب اکوسیستم بانکداری دیجیتال قرار دارند. بانکداری دیجیتال برای مشتریان خود تنوع بالایی از خدمات ثابت را فراهم می‌آورد. مشتریان و تأمین‌کنندگان خارجی از طریق واسطه های کاربری قابل برنامه‌ریزی به هم وصل می‌شوند. برنامه‌های کاربردی تهیه شده در حوزه‌ی خدمات بانکداری، امکان بهره‌گیری از محصولات و خدمات داخلی و خارجی مالی را برای مشتریان فراهم می‌آورند (Dapp, 2017). بر این اساس عناصر اصلی اکوسیستم فناوری مالی عبارت است از:
استارت‌آپها به عنوان شرکت‌ها عمدتاً کارآفرین در مرکز اکوسیستم‌های فناوری مالی قرار دارند. نوآوری‌های عمده با پرداخت، مدیریت ثروت، اعطای وام ، انباشت منابع مالی ، بهره گیری از بازار سرمایه و بیمه‌گذاری با هزینه‌های عملیاتی پایینتر هدایت می‌شوند تا توازن بیشتر بازارها را با استفاده از خدمات تخصصی تر در مقایسه با شرکتهای سنتی مالی هدف قرار دهند. آنها پدیده خدمات مالی جداگانه ای را که برای بانکها به شدت مخرب هستند، هدایت میکنند (Walchek، 2015). توانایی جدا کردن خدمات یکی از محرک های اصلی رشد در بخش فناوری مالی است که مؤسسات مالی سنتی از این مزیت محروم هستند. مصرف کنندگان، به جای تکیه بر یک موسسه مالی واحد برای تامین نیازهای خود، خدماتی که می خواهند را از انواع شرکت های فین تک انتخاب می کنند. به اعتقاد( Pwc،2016) حدود 83 درصد موسسات مالی باور دارند که وجوه مختلف کسب و کارشان توسط استارتآپهای فناوری مالی تهدید می‌شوند. در حالی که گسترش فناوری مالی تهدیدی برای شرکتهای اقتصادی سنتی محسوب می‌شوند. همچنین فرصت‌های فراوانی برای این شرکت‌ها به منظور به دست آوردن مزیت رقابتی نسبت به رقبا فراهم میکنند. اکثر شرکتهای بزرگ مالی به صورت جدی بر گسترش خدمات مالی تمرکز یافته و در حال اتخاذ استراتژی برای رقابت، همزیستی و همکاری با شرکت های مبتنی بر فناوری مالی هستند. به دلیل تاثیر قابل توجه شرکتهای فناوری مالی بر صنعت مالی، همه شرکتهای اقتصادی باید ظرفیت‌شان را برای نفوذ و سرمایه‌گذاری در فناوری مالی( فینتک) افزایش دهند تا در رقابت فشرده بازارهای مالی دوام بیاورند. اسنچر (2016) معتقد است رشد سرمایه‌گذاری در فناوری مالی موجب شده تا سرمایه‌گذاری جهانی در فناوری مالی در سه ماهه اول 2016 به 5.3 میلیارد دلار افزایش یابد. این بهبود در عملکرد موجب رشد 67 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن شده است. همچنین درصد رشد سرمایه‌گذاری در شرکتهای فناوری مالی در اروپا، آسیا و اقیانوسیه تقریباً دو برابر شده و به 62 درصد افزایش یافته است. بخش عمده‌ای از این رشد به شرکتهای اقتصادی سنتی مربوط می‌شود. شرکتهای اقتصادی سنتی در استارتآپهای خارجی فناوری مالی به شکل شرکتهای سرمایه‌گذاری مشترک و همچنین در پروژه‌های داخلی خود سرمایه‌گذاری میکنند و به امید جلوزدن از نوآوری مالی و کسب امتیاز در رقابت فشرده در این زمینه هستند (I. Lee & Shin, 2018).
4-1- دستاورد گسترش فناوری مالی با توجه به گزینه‌های مختلفی که در دسترس مشتریان است، بانکها در تلاش هستند تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، سطح کیفیت خدمات قابل ارائه‌ی خود را بهبود دهند. فعالیتهای جدید انجام شده در حوزه پرداخت، تمرکز زیادی بر حذف اصطکاک از فرآیندها دارد که به موجب آن به ارائه خدمات در زمینه‌های پرداخت موبایلی، پرداختهای غیرحضوری و کیف پول الکترونیکی می‌پردازند. به عنوان نمونه، می‌توان به کاربرد برخی از ایده‌ها و فناوری‌های زیر در صنعت مالی و پرداخت اشاره کرد:
از دیگر تحولات صنعت پرداخت می‌توان به تراکنش‌های غیر تماسی اشاره کرد. در یک تراکنش غیر تماسی، مشتری وسیله یا موبایل خود را در فاصله‌ای از POS قرار می‌دهد و تراکنش انجام می‌شود. اینترنت اشیا فناوری جدیدی است که با استفاده از اینترنت، سنسورها، محرک‌ها و تبادل داده‌ای، دستگاه‌های مختلف را از حالت معمولی به هوشمند تبدیل میکند. کاربرد اینترنت اشیا در حوزه پرداخت می‌تواند معطوف به پرداخت از طریق لوازم پوشیدنی باشد. فناوری پرداخت پوشیدنی نظیر ساعت و عینک به‌صورت کاربردی مورداستفاده قرار خواهد گرفت. اینترنت اشیا از 4.9 میلیارد دستگاه متصل در اوایل سال 2016 به 25 میلیارد دستگاه در سال 2020 خواهد رسید که حداقل بخشی از این رشد را می‌توان به خدمات مالی نسبت داد. هر ماه 328 میلیون شی به اینترنت متصل می‌شوند. تا سال 2022 هر خانه، دارای 500 دستگاه هوشمند خواهد بود. تا سال 2025 همه خودروها به اینترنت متصل خواهند شد. یکی از منابع تأمین مالی جدید در ارائه‌ی خدمات وام‌دهی، کرودفاندینگ[xvi] است. کرودفاندینگ روشی برای تأمین مالی جمعی می‌باشد که در 5 سال گذشته به‌طور چشمگیری افزایش داشته است. استفاده از آن مستلزم تعریف یک ایده، پروژه یا علت می‌باشد. پول جمع‌آوری‌شده برای فعالیتهای غیرانتفاعی و انتفاعی مورداستفاده قرار می‌گیرد. با در نظر داشتن همه‌ی فناوری‌های ذکر شده است می‌توان گفت در سال 2024 عملاً چک براثر مبادلات و سادگی پرداختهای فردبه‌فرد از بین خواهد رفت و گسترش بانکداری بر روی شبکه‌های اجتماعی به این امر کمک فراوانی خواهد نمود. پرداختهای بلادرنگ در هر دو بخش واقعی و بینالمللی می‌توانند تا سال 2020 به یک واقعیت تبدیل شوند. چالشی که در پرداخت بین‌الملل وجود دارد این است که همه شرکت‌کنندگان مالی تعهد بالایی برای مقابله با جرایم مالی بدهند. پیش‌بینی می‌شود که سیستم احزار هویت به شیوه رمزنگاری‌شده و بیومتریک یکی از بزرگ‌ترین تحولات پرداخت در سال‌های آتی باشد. دستگاه‌های خودپردازِ بانکها به فناوری احراز هویت بیومتریک مجهز خواهند شد و تقاضا برای سرمایه‌گذاری در POSها کمتر شده و ابزارهای هوشمند نظیر تلفنهای همراه با تجهیزات احراز هویت بیومتریک جایگزین آنها خواهند شد. استفاده از فناوری بلاک چین، وعده‌ی دیگر در فناوری بانکداری دیجیتال است. بلاک چین نوعی از پایگاه داده است که تعدادی سوابق را دریافت میکند و آنها را در یک بلاک قرار می‌دهد (به‌جای اینکه آنها را به یک برگ کاغذ متصل کند). سپس هر بلاک با استفاده از امضای رمزنگاری‌شده به بلوک بعدی زنجیر می‌شود. این اجازه داده می‌شود که زنجیره‌های بلاک مانند یک دفترچه استفاده شود که می‌تواند توسط هرکسی که دارای مجوز است؛ تائید گردد. در حقیقت، بلاک چین تنها یک پروتکل نیست بلکه یک پایگاه اطلاعاتی غیرمتمرکز و توزیع‌شده است که در آن صورت دارایی و معاملات بر روی شبکه Peer-to-peer (همتا به همتا یا به اختصار P2Pیک مدل ارتباطی نامتمرکز و گونه‌ای از معماری‌های توزیع شده است که در آن اعمال و بار محاسباتی روی گره های مشابهی به نام همتا (Peer) توزیع می‌شود) ذخیره می‌گردد. بلاک چین وعده تغییر جهان را داده است، وعده بزرگتر آن دموکراتیک کردن سیستم مالی جهانی است به این معنی که دسترسی بهتری به سیستم‌های مالی و پرداخت را به ارمغان می‌آورد.
4-2- گستره فناوری مالی در افق آینده بطور کلی کسب‌وکارهای فناوری مالی در زیرشاخه‌های بسیاری قابل بررسی است که از آن میان می‌توان به پرداخت پول و ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، کسب‌وکارهای فناوری مربوط به بورس و سرمایه گذاری، مدیریت مالی شخصی، قرض دادن یا تامین مالی جمعی، انتقال بینالمللی پول، بانکداری روزانه و بانک‌های بدون شعبه، کسب‌وکارهای فناوری بیمه[xvii] و کسب‌وکارهای مربوط به قانونگذاری[xviii] اشاره کرد. فینتک و بانکها مکمل یکدیگر هستند. بانکها متوجه شده‌اند که فناوری یک سرمایه است و باید جدی گرفته شود. (Agustin Rubini, 2017) برخی از کاربردهای کلی این فناوری عبارتند از: 1) مبادله‌ی ارز خارجی و ارائه خدماتی نظیر وی‌سوآپ: وی‌سوآپ به کاربران خود در کشورهای مختلف اجازه می‌دهد با هم تعامل کرده و ارز خود را با نرخ مشخص محلی، مبادله کنند. حق‌العمل این‌کار بسیار کمتر از صرافی‌ها است. وی‌سوآپ تحت حمایت مسترکارت قرار دارد. 2) بکارگیری دستگاه‌های پوشیدنی برای اجرای خدمات بانکداری نظیر بهره‌گیری از ساعت‌های اپل برای بررسی مانده‌حساب، تاریخچه تراکنش‌ها، یافتن نزدیک‌ترین شعب بانکی و مواردی از این دست. 3) ارائه خدمات نوین که به حساب‌بانکی کاربر متصل شده و پس از کسر مالیات، به وی اطلاع می‌دهد که به چه میزان قدرت خرید دارد. علاوه بر آن، برخی خدمات، برنامه‌های پس‌اندازی کاربر برای بلندمدت را نیز در نظر داشته و کاربر می‌تواند از طریق شبیه‌سازی، نتیجه‌ی تصمیم‌های بلندمدت خود را برای سناریوهای متفاوت ببیند. 4) فراهم نمودن امکان بهره‌برداری از فناوری بلاک چین و واحدهای پول مجازی نظیر بیت‌کوین (Barberis, J., Chist, Susanne. 2016).
4-3- زیرساخت های ضروری در بانکداری مبتنی بر فناوری مالی براساس مطالعات انجام شده روی تجربیات زیرساخت های نرم افزاری مختلف بانکی در خدمات دیجیتال، می‌توان مجموعه عوامل زیر را به عنوان مهم‌ترین عوامل مطرح در بانکداری دیجیتال در نظر گرفت:
شکل 2- ویژگی نسل جدید بانکداری دیجیتال (Shivakumar & Sethii, 2019)
ویژگی‌های مطرح در شکل فوق عبارت است از:
در نگاه کلی می‌توان معماری بانکداری دیجیتال را در شکل شماره 1 خلاصه نمود.
شکل 3- معماری بانکداری نوین قابل لمس در بانکداری دیجیتال Shivakumar & Sethii, 2019
4-4- استراتژی‌های جدید بخش مالی مبتنی بر فناوری مالی استراتژی بانکداری مدرن بر اساس فناوری به شرح ذیل می باشد: 1) تأمین رضایت ذینفعان
2) دستیابی به فناوری‌های کارا
3) توسعه‌ی مدلهای کسب‌وکار
با در نظر داشتن این استراتژی‌ها، معماری خدمات در بخش بعد توضیح داده شده است (Riva & Pilotti, 2017).
4-5- کانال‌های تاثیرگذار در بانکداری مبتنی بر فناوری مالی کارکرد خدمات بانکداری دیجیتال در موارد ذیل خلاصه می شود:
علاوه برکارکردهای مختلف مطرح در بانکداری دیجیتال، مطابق با مرور ادبیات، کانال‌های مختلفی نیز در این نوع از بانکداری در نظر گرفته شده است که از آن میان می‌توان به قابلیت‌های مطرح در بانکداری در موارد ذیل اشاره داشت:
5- معرفی الگو در ایران با مطرح شدن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و ورود رقبای خارجی به بازارهای مالی و با در نظر داشتن اصل 44، بانک‌های ایرانی نیز نیازمند توسعه خدمات خود در راستای تغییرات تکنولوژی هستند. بانکها به عنوان نهادهای مالی خدمات محور، در فرایند توسعه پایدار نقش اساسی ایفا میکنند. نظام بانکی کارآمد و پیشرفته در حوزه‌ی بانکداری امری اجتناب ناپذیر است و بانکداری مبتنی بر فناوری اطلاعات، محور اصلی خلق ارزش در سیستم بانکداری محسوب می شود. تأثیر این فناوری به گونه‌ای است که علاوه بر شکل‌گیری نظام بانکی بر محور فناوری اطلاعات، یکی از پیشران‌های اصلی در بانکداری نوین، گسترش فناوری های مالی می‌باشد. بانکداری ایران به برکت این حضور و نقش‌آفرینی فعال، همسو با روندهای جهانی گام برداشته است. بر این اساس عوامل موثر در اصلاح ساختار فناوری مالی در نظام بانکی کشور به شرح ذیل است:
شکل 1 - نظام بانکی کشور
پژوهش حاضر به لحاظ رویکرد ترکیبی از روش کمی و کیفی است. در پژوهش‌های ترکیبی استفاده از الگوهای کیفی و کمی مکمل یکدیگرند. به لحاظ ماهیت داده، روش پژوهش از نوع ترکیبی و به لحاظ هدف کاربردی و توسعهای می‌باشد. (بازرگان هرندی، 1387) جامعه آماری این پژوهش شامل صاحبنظران، اساتید دانشگاه و مدیران بانکها می باشند. انتخاب این جامعه به دلیل اشتغال و تمرکز این گروه ها در فعالیت بانکداری نوین می باشد. حجم نمونه آماری جهت انتخاب متخصصان، خبرگان، اساتید و مدیران بانکی به صورت غیرتصادفی انتخاب گردید. سپس با متخصصان و مدیران، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کیفی و مصاحبه به صورت نیمه ساختار یافته می باشد. پس از توزیع پرسشنامه، 385 نفر از افرادی که در صنعت بانکداری نوین در حال فعالیت هستند به عنوان نمونه انتخاب شدند. در شناسایی مولفههای کیفی، پس از مصاحبه و تشریح تفاوت بانکداری سنتی و بانکداری دیجیتال، مجموعه معیارهای استخراج شده از ادبیات موضوع و منظور نمودن نظر خبرگان در رابطه با اصلاح یا تکمیل این معیارها دریافت شد. در این پژوهش برای اندازه گیری و تعیین ابعاد، مولفههای فناوری مالی"پرسشنامه" بر اساس نظر خبرگان طراحی شد. ابزار گردآوری دادهها در بخش کمی، پرسشنامه مستخرج از بخش کیفی پژوهش بود. بعد از انجام و تحلیل مصاحبهها، پرسشنامه بر مبنای 81 پرسش در 5 شاخص تنظیم گردید. ضریب آلفای کرونباخ گویه ها در شاخص های مورد نظر محاسبه شد. این ضرایب سطح معناداری گوبه ها را نشان می دهد.
جدول 2- پایایی ابزار گردآوری دادهها
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
در بخش کیفی پژوهش از روش مصاحبه با خبرگان استفاده شد. نحوه‌ی دریافت اطلاعات، دسترسی به خدمات، سهولت دریافت خدمات، میزان اطمینان و اعتماد به خدمات بانکی، همراهی بانک با کاربران و مشتریان، امنیت و پشتیبانی از خدمات، نحوه‌ی ارائه‌ی خدمات ارزش افزوده، هزینهها و گزینه‌های تشویقی مهم‌ترین معیارهای مطرح در روش مصاحبه هستند. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه، فرایند سه مرحله‌ای کدگذاری باز (خلق مفاهیم و مقوله‌ها)، کدگذاری محوری (شناسائی مقوله محوری، شرایط علی، شرایط مداخله‌گر، شرایط بستر، راهبردها و پیامدها)، کدگذاری انتخابی (خلق نظریه) و سازماندهی کدها استفاده شده است (خانلری، 1390). براساس خروجی حاصل از مصاحبه، پرسشنامه طراحی و بین مخاطبان توزیع شد. پس از جمع‌آوری دادهها، با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی ، اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه‌ی 21 تحلیل شد. در تحلیل دادهها در مرحله اعتباریابی و در بخش کمی از آزمون تحلیل عاملی تأییدی و نرم‌افزار AMOS استفاده کردیم. در بخش کیفی ، ابتدا با تفکیک متن مصاحبه به عناصر دارای پیام کدهای باز استخراج ، سپس مقولات در قالب دسته‌های بزرگ مفهومی طبقه‌بندی شدند. در مرحله دوم که کدگذاری محوری است مقوله های اصلی تعیین و در مرحله کدگذاری انتخابی روابط بین مقولات آشکار و الگوی نظری بر اساس دادهها فراهم شد. در این مرحله 325 مفهوم در کدگذاری باز بر اساس مصاحبهها و تحلیل محتوای نظری استخراج و در 81 مفهوم در کدگذاری انتخابی مشخص شد. این مقولات در 5 شاخص کلی طبقه بندی شدند. تحلیل دادهها با دقت بیش از چندین بار جهت رسیدن به اشباع نظری برای مقوله‌های اصلی، مقوله‌ها فرعی و ابعاد آنها به صورت تکراری انجام شد. پس از اعتباریابی دستاوردهای مرحله کیفی بر اساس تناسب و اعتبارسنجی یافته‌ها، پرسشنامه تدوین‌شده بر اساس شاخصهای بانکداری دیجیتال ازنظر خبرگان به تایید 3 نفر از متخصصین رشته مدیریت و 10 نفر از مشارکتکنندگان پژوهش رسید و آنگاه برای پاسخگویی، پرسشنامهها در اختیار 385 نفر از مدیران و متخصصان، کارکنان و مشتریان حوزه بانکی قرار گرفتند. در بخش کمی، 385 نفر در پاسخدهی به پرسشنامه مشارکت کردند که 73 درصد را آقایان و 27 درصد را بانوان تشکیل می‌دادند. از این جمعیت، 41.6 درصد دارای سابقه‌ی کاری کمتر از 10 سال، 47.3 درصد دارای سابقه‌ی زیر 20 سال و مابقی دارای بیش از 20 سال سابقه‌ی کاری هستند که در مجموع، 72.5 درصد از این افراد دارای تجربه‌ی مناسب در علوم بانکی هستند. به لحاظ سطح تحصیلات، مخاطبان پرسشنامه 11.2 درصد دارای مدرک دکتری، 45.7 درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد، 38.7 درصد دارای مدرک کارشناسی و 4.4 درصد دارای سایر مدارک تحصیلی هستند. در این بخش، از آزمون t تک متغیره و از تکنیک معادلات ساختاری برای بررسی فرضیه‌های اصلی و فرعی پژوهش استفاده شد.
معرفی متغیرها با استفاده از آزمون t به بررسی وضعیت متغیرهای الگو و میزان موافقت پاسخگویان به آنها به لحاظ استنباطی پرداختیم. مهم‌ترین گویه پیشنهادی در هر یک از ابعاد عبارت است از:
تفسیر یافته ها سؤال اصلی پژوهش این است که با توجه به تغییر پارادایم از بانکداری سنتی به دیجیتالی، عوامل شکل‌دهنده کیفیت خدمات بانکداری نوین (بانکداری دیجیتالی) کدام هستند؟ با استفاده از نرم‌افزار AMOS سؤالهای پژوهش با استفاده از تکنیک معادلات اجرای آزمون آماری نیازمند نرمال بودن تابع توزیع دادهها است. از این‌رو،با بهره‌گیری از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، نرمال بودن دادهها مورد ارزیابی قرار گرفت (جدول 3). با توجه به اینکه در سطح معناداری، تمامی متغیرهای از سطح خطای 05/0 گزارش شد، جهت نرمال‌سازی دادهها از روش خودگردان‌سازی[lv] استفاده و دادهها نرمال شدند. در نهایت، روش خودگردان‌سازی در خصوص مدل اصلی پژوهش به روش مونت‌کارلویی نیز انجام شد ( ). بر اساس نتایج، پس از شناسایی دادههای پرت و حذف آنها دادهها قابل نرمال‌سازی شد. برای تشخیص مدل، دارا بودن دو شرط به نام‌های شرط رتبه و شرط مرتبه ضرورت دارد. با توجه به مثبت بودن درجه‌ی آزادی مدل (درجه‌ی 5)، مدل شرط رتبه را دارا می‌باشد. با توجه به تحلیل عاملی و سطح معناداری کمتر از 05/0، مدل با داشتن ، درجه‌ی آزادی 5 و سطح معناداری 0.000، دارای شرط مرتبه نیز می‌باشد. تخمین‌های ضرایب استاندارد و ضرایب غیراستاندارد الگو ، در جدول 4 درج شده است. سطح معناداری تمامی سؤالها کمتر از 01/0 بوده و همچنین نسبت بحرانی (C.R) بیشتر از مقدار 96/1 به دست آمده است. در نتیجه الگوی پژوهش با شاخصهای «شخصیسازی اطلاعات و خدمات، پایداری خدمات، امنیت و احراز هویت، سهولت خدمات دسترسی و نوآوری خدمات» بدون حذف گویهها مورد تأیید است. با توجه به نتایج مندرج در جدول(3) چون آماره آزمون کای دو در سطح معناداری و درجه آزادی (CMIN/DF) از 05/0 کوچکتر است بنابراین مدل فوق از نظر خوبی برازش شرایط لازم را دارد.
جدول 3- نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت تعیین نرمال بودن متغیرها
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر جدول 4- تخمین مدل اصلی پژوهش
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
شکل 5- برآورد مدل اصلی پژوهش با ضرایب استاندارد
شکل 6- برآورد مدل اصلی پژوهش با ضرایب غیر استاندارد
جدول 5- بررسی شاخص CMIN/DF برای مدل برآورد شده
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
اگر شاخصهای CFI (شاخص برازش مقایسه‌ای – تعدیل‌یافته)، NFI (برازندگی نرمال شده)، IFI (شاخص برازش افزایشی) و شاخص TLI (برازندگی نرمال نشده) بزرگ تر از 90 درصد باشند بر برازش بسیار مطلوب و بسیار مناسب دلالت دارند و بزرگتر بودن این شاخصها از 80 درصد حاکی از برازش مطلوب و بزرگتر از 50 درصد حاکی از مناسب مدل است. بنابراین با توجه به جدول 6 مدل از برازش مناسبی برخوردار است.
جدول 6- شاخصهای برازش CFI، NFi،IFI برای مدل
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
با توجه به جدول 7 شاخصهای برازش بالاتر از 50 درصد نشان از اقتصادی بودن مدل دارد.
جدول7- شاخصهای برازش شده
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
همچنین اگر شاخصهای RMSEA (ریشه میانگین مربعات خطای برآورد) کوچک تر از 05/0 باشند بر برازش بسیار مطلوب مدل دلالت دارند و کوچکتر بودن آنها از 08/0 حاکی از برازش مطلوب مدل است (آلکسوپولس و کالایتزیدیس، 2004) با توجه به جدول8 و با توجه به شاخصهای برازش، مدل تدوین شده از شاخص با حذف سؤالهای دارای بار عاملی کمتر از برازش خوبی برخوردار است.
جدول8- شاخص RMSEA برای بررسی برازش مدل
ماخذ: یافته‌های پژوهشگر
نتایج نشان داد که مدل اصلی پژوهش با شاخصهای شخصیسازی اطلاعات و خدمات، پایداری خدمات، امنیت و احراز هویت، سهولت خدمات دسترسی و نوآوری خدمات بدون حذف گویهها مورد تأیید واقع گردید.
5- نتیجه‌گیری در این مقاله کیفیت خدمات بانکداری نوین تابعی از شخصی سازی خدمات و اطلاعات،پایداری ،سهولت دسترسی به خدمات،امنیت و احراز هویت و نوآوری خدمات مالی و بانکی می باشد. در نمونه ای متشکل از 385 متخصص و صاحب نظر با روش ترکیبی کیفی و کمی نقش امنیت خدمات بر اساس ضرایب استاندارد 0.705،سهولت خدمات 0.86،نوآوری خدمات 0.782، پایداری خدمات 0.668 و شخصی سازی خدمات 0.796 برآورد شده است. در ضرایب استاندارد سهولت خدمات و شخصی سازی خدمات و نوآوری خدمات بیشتری کمیت و تاثیرگذاری را داشته اند.
1- دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، سمنان، ایران. h.moghni@gmail.com 2- دانشیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. نویسنده مسئول) vahid.n3004@gmail.com [i] Financial Technology (Fin – Tech) [ii] Digital banking [iii] Deloitte [iv] Big data [v] Digital Wallet [vi] World Economic Form [vii] Cloud [viii] Block chain [ix] شرکت های که عموماً حول محور تکنولوژی شکل گرفته اند و پتانسیل رشد بالایی دارند. [x] Personalized [xi] Intuitive [xii] Convenient [xiii] open banking [xiv] Real time payment (RTP) [xv] Peer-to-peer (P2P) [xvi] Crowd funding [xvii] Insurtech [xviii] Regtech [xix] Insight [xx] Artificial intelligence (AI) [xxi] Regulations [xxii] Virtual assistants [xxiii] Application programming interface (APIs) [xxiv] Cloud [xxv] Microservices [xxvi] Sale channels [xxvii] Channel omnification [xxviii] Faster navigation [xxix] Decoupled debit cards [xxx] Near field communication [xxxi] Quick Response Code [xxxii] Peer-to-peer (P2P) [xxxiii] Product packing and bunding [xxxiv] Relationship based pricing [xxxv] Digital touch points [xxxvi] Automated Teller Machines (ATM) [xxxvii] Point of Sale (POS) [xxxviii] Internet of Things [xxxix] Security Services [xl] Open Platform Features [xli] External Interfaces [xlii] Core Banking Systems [xliii] Business process management (BPM) [xliv] Data Warehouse system [xlv] Centralized Repository [xlvi]Core Banking [xlvii] Feedback [xlviii] Advances [xlix] E-banking [l] Internet banking [li] Mobile banking [lii] Online banking [liii] Cash less banking [liv] Automation/internet/self-service technology [lv] Boostrapping
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1) ابراهیمی، لقمان. (1389). ارزیابی کیفیت خدمات شهرداری بر اساس مدل کیفیت خدمات (SERVQUAL MODEL): مطالعه موردی شهرداری شهرستان بوکان، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت بازرگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان. 2) کبوتری، جمال الدین (1391). بکارگیری مدل E-S-Qual و AHP در ارزیابی و رتبه بندی عوامل موثر بر کیفیت خدمات الکترونیک. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه خلیج فارس بوشهر. 3) فعال قیومی، افسانه، ترک نژاد، احمد (1390). بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر کاهش هزینه خدمات بانکی و اندازه‌گیری میزان آن در صنعت بانکداری مطالعه موردی بانک دی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علم و فرهنگ ایران. 4) معتمدی، هوشنگ (1396). پایان‌نامه کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی و مطالعه روش های نوین پرداخت الکترونیک در ساختار بازار سرمایۀ ایران». 5) کریمی، مریم (1395)، مروری بر آینده پرداخت، انقلاب دیجیتالی در صنعت پرداخت و روندهای آن، مجله بازآفرینی، شماره 16 و 17، آذر و دی. 6) رشیدی، مهدی (1395)، بانکداری بینالمللی ۱ (با تاکید بر مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز و بهره) ، انتشارات موسسه عالی آموزش بانکداری ایران، چاپ یازدهم. 7) تقوی‌فرد، سید محمدتقی ؛ برزده، سید محمد (1394)، بانکداری الکترونیک (انقلاب فناوری اطلاعات در نظام بانکی)، انتشارات موسسه عالی آموزش بانکداری ایران 8) حسن زاده،علی، مجتهد، احمد، بغدادی، پویا، ، تقی زاده حصاری، فرهاد (1396)، پول و بانکداری نوین، انتشارات جنگل، جاودانه، چاپ دوم. 9) عباسی نژاد، حسین، مهرنوش، مینا (1397)، بانکداری الکترونیکی، انتشارات سمت، چاپ نهم 10) تاری، فتح‌الله. (1395)، کتاب پول و بانکداری، انتشارات پرکاس، چاپ سوم. 11) میرغفوری، سید حبیب الله، محسن طاهری دمنه، حبیب زارع احمدآبادی. (1388). ارزیابی روش‌های سنجش کیفیت خدمات به وسیله شبکه‌های عصبی مصنوعی، چشم انداز مدیریت، شماره 31. 12) Barberis, J., Chist, Susanne. (2016). The FINTECH Book: The Financial Technology Handbook for Investors, Enterpreneurs and Visionaries. 13) Agustin, Rubini. (2017). Fintech in a flash: Financial technology made easy. 14) Abbasi, T., & Weigand, H. (2017). The Impact of Digital Financial Services on Firm's Performance: a Literature Review. ArXiv preprint arXiv: 1705.10294. 15) Arasli, H., Turan Katircioglu, S., & Mehtap-Smadi, S. (2005). A comparison of service quality in the banking industry: Some evidence from Turkish-and Greek-speaking areas in Cyprus. International Journal of Bank Marketing, 23(7), 508-526. 16) Arner, D. W., Barberis, J., & Buckley, R. P. (2015). The evolution of Fintech: A new post-crisis paradigm. Geo. J. Int'l L., 47, 1271. 17) Bons, R. W., Alt, R., Lee, H. G., & Weber, B. (2012). Banking in the Internet and mobile era. Electronic Markets, 22(4), 197-202. 18) Chuang, L.-M., Liu, C.-C., & Kao, H.-K. (2016). The adoption of fintech service: TAM perspective. Int J Manag Adm Sci, 3, 1-15. 19) Cuesta, C., Ruesta, M., Tuesta, D., & Urbiola, P. (2015). The digital transformation of the banking industry. BBVA Research (available at https://www. bbvaresearch. com/wp-content/uploads/2015/08/EN_Observatorio_Banca_Digital_vf3. pdf). 20) Dapp, T. F. (2017). Fintech: The Digital Transformation in the Financial Sector. In Sustainability in a Digital World (pp. 189-199): Springer. 21) Flohr Nielsen, J. (2002). Internet technology and customer linking in Nordic banking. International Journal of Service Industry Management, 13(5), 475-495. 22) Gai, K., Qiu, M., Tao, L., & Zhu, Y. (2016). Intrusion detection techniques for mobile cloud computing in heterogeneous 5G. Security and Communication Networks, 9(16), 3049-3058. 23) Lee, I., & Shin, Y. J. (2018). Fintech: Ecosystem, business models, investment decisions, and challenges. Business horizons, 61(1), 35-46. 24) Lee, T., & Kim, H.-W. (2015). An exploratory study on fintech industry in Korea: crowd funding case. Paper presented at the 2nd International conference on innovative engineering technologies (ICIET’2015). Bangkok. 25) Omarini, A. (2017). The digital transformation in banking and the role of FinTechs in the new financial intermediation scenario. 26) Parker, G. G., Van Alstyne, M. W., & Choudary, S. P. (2016). Platform Revolution: How Networked Markets Are Transforming the Economyand How to Make Them Work for You: WW Norton & Company. 27) Patel, I. H., & Bhatt, V. (2018). Development of Model to Evaluate Service Quality Gap in the Generation of Digital Banking. 28) Riva, A., & Pilotti, L. (2017). DIGITAL AND LEAN TRANSFORMATION IN THE BANK AND IN THE FINANCIAL SERVICES: THE EXPERIENCE OF UNICREDIT BANK. 29) Shivakumar, S. K., & Sethii, S. (2019). Transforming Legacy Banking Applications to Banking Experience Platforms. In Building Digital Experience Platforms (pp. 261-295): Springer. 30) Treleaven, P. (2015). Financial regulation of FinTech. 31) Zachariadis, M., & Ozcan, P. (2017). The API economy and digital transformation in financial services: The case of open banking. 32) Zhu, R., Dholakia, U. M., Chen, X., & Algesheimer, R. (2012). Does online community participation foster risky financial behavior? Journal of Marketing Research, 49(3), 394-407.
یادداشت‌ها
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10,204 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,965 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||