مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ایماگوتراپی بر کیفیت زندگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

مقاله 7، دوره 11، شماره 40، خرداد 1399، صفحه 69-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمانه نیکخواه¹؛ معصومه بهبودی^{* 2}؛ پریوش وکیلی³

¹دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

²استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

³استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

هدف: تعارضات زناشویی سلامت روان زوجین را با آسیب مواجه می‌کند. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ایماگوتراپی بر کیفیت زندگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه پژوهش حاضر زنان دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره مهستا، اوستا، ایرانیان و ارمغان شهر تهران در سال 1396 بودند. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند و گمارش تصادفی استفاده شد. پس از انتخاب حجم نمونه (30 زن) و گمارش آنها در دو گروه­ آزمایش و یک گروه کنترل، گروه­های آزمایش مداخلات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 جلسه) و ایماگوتراپی (10 جلسه) را طی سه ماه به صورت هفته­ای یک جلسه 90 دقیقه­ای دریافت نمودند. این در حالی بود که گروه کنترل این مداخلات را دریافت نکرد. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی براتی و ثنایی(1375) و پرسشنامه کیفیت زندگی زناشویی (باسبی و همکاران، 1995) بود. داده‌های جمع‌آوری شده توسط تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS₂₃ تجزیه وتحلیل شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ایماگوتراپی بر کیفیت زندگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی موثر بوده است (0001/0>p). همچنین بین اثربخشی آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ایماگوتراپی بر کیفیت زندگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی تفاوت معنادار مشاهده نشد (05/0<p). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و ایماگوتراپی دارای اثربخشی مشابهی بر کیفیت زندگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی بوده و می‌توان از این دو روش جهت بهبود کیفیت زندگی زناشویی این زنان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ ایماگوتراپی؛ کیفیت زندگی زناشویی؛ تعارضات زناشویی

مراجع

احمدی، خ. ب؛ زارعی محمودآبادی، ع؛ عرب نیا، ع. (1385). بررسی عوامل نامرتبط با ناسازگاری زناشویی در جانبازان مبتلا به. PTSD مجله طب نظامی، 8(3)، 174-165.

اصلانی، خ؛ جامعی، م؛ رجبی، غ. (1394). اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر کیفیت روابط زناشویی زوج‌ها، فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(4)، 53-37.

اصلی‌آزاد، م؛ منشئی، غ؛ قمرانی، امیر. (1398). اثربخشی درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشانگان وسواس - ناخودداری و درآمیختگی فکر و عمل در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال وسواس – ناخودداری، فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، 18(73)، 67-76.

امینی، ن؛ ابراهیمی، ا. (1396). اثربخشی رویکرد ایماگوتراپی زوجین بر افزایش سازگاری، صمیمیت و تاب آوری زوجین شهر بوشهر، مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 2(9)، 91-75.

ثنایی، ب. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: انتشارات بعثت.

حسین‌پور، م؛ رضاخانی، س. (1397). اثربخشی آموزش به شیوه تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر سبک دلبستگی و عملکرد خانواده در زنان، فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 13(45): 169-153.

حسینی حاجی بکنده، ن. (1394). مقایسه اثربخشی دو رویکرد السون و والش بر تاب آوری و تعارضات زناشویی زوجین، رساله دوره دکتری تخصصی رشته مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

دلاور، ع. (1391). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر ویرایش.

زینهاری، م. (1393). اثربخشی ایماگوتراپی بر کاهش تعارضات زناشویی زنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

سرابی، پ؛ پرویزی، ف؛ کاکابرایی، ک. (1397). مقایسه اثربخشی روان‌درمانگری شناختی رفتاری جنسی با روان‌درمانگری مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی زنان مبتلا به اختلالات جنسی، فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی شناختی، 9(34)، 9-26.

سلیمی، س. ح؛ آزاد مرزآبادی، ا؛ امیری، م؛ تقوی، س. م. ر. (1387). ابعاد رضایت زناشویی در همسران جانباز، اندیشه‌های نوین تربیتی، 4، 72-55.

طحان، م؛ عسکری، ز؛ آهنگری، ا. (1396). اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش بر رضایت جنسی افراد مبتلا به سندرم آشیانه خالی، فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی شناختی، 8(29)، 65-74.

فاطمی، م. س؛ کربلایی محمد میگونی، ا؛ کاکاوند، ع. (1395). بررسی تاثیر آموزش تصویرسازی ارتباطی(ایماگوتراپی) بر صمیمیت زناشویی زوج‌ها، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 17(1)، 59-51.

محنایی، س؛ پولادی ریشهری، ع؛ گلستانه، س. م؛ کیخسروانی، م. (1398). اثربخشی زوج درمانی به روش ایماگو تراپی هندریکس بر بهبود الگوهای ارتباطی و کاهش طلاق عاطفی، روان پرستاری، ۷ (۱):۵۸-۶۵.

نوابی نژاد، ش. (1380). مشاوره ازدواج و خانواده درمانی. تهران انجمن اولیا و مربیان.

نورانی پور، ر؛ بشارت، م. ع؛ یوسفی، ا. (1386). بررسی رابطه دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوه، 6(24)، 39-27.

نیکوگفتار، م؛ سنگانی، ع. (1398). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و آموزش تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر انعطاف پذیری کنشی زنان با مشکلات زناشویی، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 9(34): 246-227.

یوسفی، ن. (1389). مقایسه اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و نظام عاطفی بوئن بر طرحواره‌های ناسازگاری اولیه، تفکیک خویشتن، سبک‌های دلبستگی و میل به طلاق در مراجعات متقاضی طلاق شهر سقز. پایان نامه دکتری مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه اصفهان.

Bayerman, S., Kleverson, E. (2014). Family therapy and Self Differentation in women with and without mental disorders. social and Behavioral Sciences, 2 (11), 223-232.

Beeton, T. (2005). Dyadic Adjustment and Use of Imago Skills Past Participants of the “Getting the Love You Want” Workshop for Couples. Unpublished Doctoral Dissertation, Walden University.

Bradbury, T., Fincham, F., Beach, S. (2000). Research on the nature and determinants of marital satisfaction: A decade in review. Journal of marriage and family, 62, 964-980.

Bricker, J., Tollison, S. (2011). Comparison of motivational interviewing with acceptance and commitment therapy: a conceptual and clinical review. Behavioral and cognitive psychotherapy, 39(5), 541-559.

Bulanda, J. R., Brown, J. S., Yamashita, T. (2016). Marital quality, marital dissolution, and mortality risk during the later life course. Social Science and medicine, 166, 119-127.

Busby, D. M., Christensen, C., Crane, R. D., Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment scale for use with distressed and non- distressed couples: construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of marital and family Therapy, 21, 289-308.

Crosby,J. M., Twohig, M. P. (2016). Acceptance and Commitment Therapy for Problematic Internet Pornography Use: A Randomized Trial, Behavior Therapy, 47(3), 355–66.

Eilenberg, T., Hoffmann, D., Jensen, J. S., Frostholm, L. (2017). . Intervening variables in group-based acceptance & commitment therapy for severe health anxiety, Behaviour Research and Therapy,92, 24–31.

Fish, J. A., Ettridge, K., Sharplin, G. R., Hancock, B., Knott, V. E. (2014). Mindfulness based Cancer Stress Management: impact of a mindfulness based program on psychological distress and quality of life. European Journal of Cancer Care, 23(3), 413-421.

Frisch, M. B. (2006). Quality of life Therapy: Applying a life satisfaction Approach to Positive Psychology and Cognitive Therapy. New Jersey: Jon.

Gehlert, N. C., Schmidt, C. D., Giegerich, V., Luqet, W. (2017). Randomized Controlled Trial of Imago Relationship Therapy: Exploring Statistical and Clinical Significance. Journal of Couple & Relationship Therapy, 16(3), 188-209.

Halford, W. K. (2001). Brief Therapy for Couples: Helping partners help themselves. New York: Guilford Press.

Hawkins, D. N., Booth, A. (2005). Unhappily Ever After: Effects of long-term, low-quality marriages on well-being. Social Forces, 84(1), 451-471.

Hayes, S. C., strosahl, K. D. (2010). A practical guide to acceptance and commitment therapy. New York: springer sci business media inc.

Hendrix, P. (2006). How to keep your relationship in shape; an introduction to imago. www. getting the love you want. Com. 2006.

Hollist, C. S., Miller, R. B. (2005). Perceptions of attachment style and marital quality in midlife marriage. Fam Relat, 54, 46-58.

Josephson, A. M. (2015). From Family Therapy to Family Intervention. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 24(3), 457-470.

Kaleta, K. (2014). Marital satisfaction, differentiation of self and stress perceived by women. Polskie Psychologiczne, 19(3), 305-319.

Kleven, D. R. (2013). Relationship alchemy: Marriage as a container for individuation. Pacifica Graduate Institute

Lance, M., McCracken, L., Sato, A., Taylor, G. (2013). A Trial of a Brief Group-Based Form of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for Chronic Pain in General Practice: Pilot Outcome and Process Results, The Journal of Pain,14(11), 1398-406.

Muro, L., Holliman, R., Luquet, W. (2016). Imago Relationship Therapy and Accurate Empathy Development. Journal of Couple & Relationship Therapy, 15(3), 232-246.

Olson, D. (2009). Face IV and the Circomplex model: Validation study. Journal of marital and family therapy, 37(1), 64-80.

Ong, C. W., Lee, E. B., Krafft, J., Terry, C. L., Barrett, T. S., Levin, M. E., Twohig, M. P. (2019). A randomized controlled trial of acceptance and commitment therapy for clinical perfectionism. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 22: 1004-1009.

Onsy, E., Amer, M. M. (2014). Attitudes Toward Seeking Couples Counseling among Egyptian Couples: Towards a Deeper Understanding of Common Marital Conflicts and Marital Satisfaction.  Social and Behavioral Sciences, 140: 470-475.

Sayers SL, Kohn CS, Fresco DM. Marital conflict and depression in the context of marital discord. Cognitive Therapy and Research. 2001; 25(6), 713-732.

Sharff, J. S., Sharff, D. (2003). Object relations and psychodynamic approaches to couple and family therapy. Newyork: Brunner.

Twohig, M. P., Abramowitz, J. S., Bluett, E. J., Fabricant, L. E., Jacoby, R. J., Morrison, K. L., Reuman, L., Smith, B. M. (2019). Exposure therapy for OCD from an acceptance and commitment therapy (ACT) framework. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 6: 167-173.

Verhoeven, J., Malinowski, O. (2011). Ttrichotillomania: A comparison of CBT and ACT in causal reasoning and treatment outcome stability. Behavioral Science Institute. Washington, DC: American psychiatric press.

Wersebe, H., Lieb, R., Meyer, A. H., Hoyer, J.,  Wittchen, H., Andrew, T. (2016). Changes of valued behaviors and functioning during an Acceptance and Commitment Therapy Intervention, Journal of Contextual Behavioral Science, 6(1), 61-70.

Wilson, S. J., Andridge, R., Peng, J., Bailey, B. E., Malarkey, W. B., Kiecolt-Glaser, J. K. (2017). Thoughts after marital conflict and punch biopsy wounds: Age-graded pathways to healing. Psychoneuroendocrinology, 85: 6-13.

Woidneck, M. R. (2012). Acceptance and Commitment Therapy for the Treatment of Posttraumatic Stress Among Adolescents. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor Of Philosophy in Psychology. Utah state university. Logan, Utah.

Wynne B, McHugh L, Gao W, Keegan D, Byrne K, Rowan C, Hartery K, Kirschbaum C, Doherty G, Cullen G, Dooley B, Mulcahy HE. (2018). Acceptance and Commitment Therapy Reduces Psychological Stress in Patients With Inflammatory Bowel Diseases. Gastroenterology, In Press, Accepted Manuscript.

Young, M., Wilmott, P. (2013). Family and kinship in East London. Routledge publication.

Yu, L., Norton, S., McCracken, L. M. (2017). Change in “Self-as-Context” (“Perspective-taking”) Occurs in Acceptance and Commitment Therapy for People with Chronic Pain and is Associated with Improved Functioning, The Journal of Pain,18(6), 664- 72.