اثر عصاره چای سبز بر میزان هورمون‌های جنسی در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک القا شده توسط لتروزول در موش‌های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار

مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی

مقاله 5، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 49، فروردین 1399، صفحه 51-59   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ایمان خدارحمی¹؛ اکرم عیدی^{* 2}؛ پژمان مرتضوی³

¹گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

²گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

³گروه پاتولوژی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

چکیده

زمینه و هدف: چای سبز به عنوان داروی موثر برای درمان بیماری‌های مختلف در طب سنتی در نظر گرفته شده است که دارای آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی است. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از شایع‌ترین اختلالات غدد درون ریز در زنان در سنین باروری است که اغلب با سندرم متابولیک همراه است. هدف از این مطالعه اثر عصاره چای سبز بر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک القا شده توسط لتروزول بر میزان هورمون‌های جنسی در موش‌های صحرایی ماده بالغ می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه، در مجموع 48 سر موش صحرایی ماده به صورت تصادفی به 8 گروه 6 تایی تقسیم شدند : گروه کنترل سالم ، گروه تجربی سالم (دریافت کننده عصاره چای سبز در دوزهای 50، 100، 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت گاواژ)، گروه کنترل آسیب تخمدانی (دریافت کننده لتروزول به میزان 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت گاواژ)، گروه تجربی آسیب تخمدانی( دریافت کننده عصاره چای سبز و لتروزول به صورت گاواژ). حیوانات 24 ساعت بعد از آخرین دوز درمانی در روز 29 بیهوش شدند و بلافاصله نمونه خونی آنها جمع‌آوری شد. سرم برای سنجش میزان تستوسترون، استرادیول، LH و FSHاستفاده شد.
نتایج: نتایج نشان داد که تیمار لتروزول به صورت معنی‌داری موجب افزایش میزان تستوسترون، استرادیول،LH و کاهشFSH شد. همچنین تیمار عصاره چای سبز باعث کاهش معنی‌دار تستوسترون، استرادیول، LH و افزایش FSH در گروه تجربی آسیب تخمدانی شد.
بحث: این نتایج اطلاعات حمایت کننده از پتانسیل بالینی قوی عصاره چای سبز برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک را فراهم می کند.

کلیدواژه‌ها

چای سبز؛ سندرم تخمدان پلی کیستیک؛ لتروزول؛ موش صحرایی

اصل مقاله

مقدمه

 

سندرم تخمدان پلی­کیستیک(Polycystic ovary syndrome, PCOS) یک اختلال اندوکرین هتروژن است که به عنوان عمومی­ترین عامل ناباروری زنان در نظر گرفته می­شود(1). در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی­کیستیک تعداد فولیکول­های آنترال کوچک و حجم سلول­های تکافولیکول­های تخمدانی افزایش می­یابد(2). عوارضی مانند عدم تخمک­گذاری، تخمدان­های پلی­کیستیک، هیپرآندروژنیسم و ناهنجاری­های متابولیکی مانند چاقی می­تواند در نتیجه فاکتورهای متعدد محیطی، ژنتیکی و بیماری­های مزمن مانند دیابت ایجاد شود (12، 3). نشانه­های دیگر سندرم تخمدان پلی­کیستیک هیرسوتیسم، الیگوآمنوره، آمنوره، سطح گنادوتروپین­های غیر طبیعی، افزایش غیرطبیعی آندروژن، هیپرپیگمانتاسیون پوست و آکنه می­باشد. از دلایل بروز سندرم تخمدان پلی­کیستیک می­توان به نقص در عملکرد محور هیپوتالاموس-هیپوفیز، اختلال در عملکرد تخمدان و تغییر فعالیت انسولین اشاره کرد(5). سندرم تخمدان پلی­کیستیک با ترشحات غیرطبیعی گنادوتروپین­ها، افزایش سنتز استروئیدها در تخمدان و مقاومت به انسولین همراه است. از فاکتورهای ایجاد سندرم تخمدان پلی­کیستیک بروز استرس اکسیداتیو و افزایش تولید گونه­های واکنش­گر اکسیژن به عنوان محصول فرعی متابولیسم اکسیداتیو در نظر گرفته می­شود و نقش­های فیزیولوژیکی در بسیاری از فرایندهای دستگاه تولید مثلی از جمله بلوغ اووسیت، تخمک­گذاری، لقاح و ریزش­های اندومتری دارد(7). تخمدان از نظر متابولیکی یک عضو فعال است، از این رو شرایط پاتولوژیکی مانند استرس اکسیداتیو ممکن است در تغییر ساختار اندومتر رحم و مزانشیم تخمدان نقش مهمی داشته باشد(21، 1). سندرم تخمدان پلی­کیستیک، یکی از شایع­ترین اختلالات اندوکرینی در بین زنان واقع در سنین باروری است که بر سیستم سلامت بدن به خصوص سیستم تولیدمثل اثر منفی می­گذارد(9).امروزه با توجه به عوارض جانبی داروهای شیمیایی مطالعه روی گیاهان مورد استفاده در طب سنتی با هدف رسیدن به ترکیبات جدید و موثر در اولویت قرار گرفته است. بسیاری از گیاهان دارویی منبع غنی از آنتی­اکسیدان­های طبیعی هستند که می­توانند اثرات ناشی از اکسیدان­ها و عوارض برخی از بیماری­ها را کاهش دهند(10). چای سبز با نام علمی Camellia sinensisمی­باشد(11) از گذشته به دلیل داشتن خواص آنتی­اکسیدانی به عنوان مکمل مناسبی برای کاهش وزن و کاهش اثرات شیمیایی و تقویت سیستم آنتی­اکسیدانی بدن مطرح شده است(15). سه گروه عمده پلی­فنل شامل کاتچین­ها نوعی آنتی­اکسیدان و از مهم­ترین فلانوئیدها به شمار می­روند. کاتچین­های چای سبز شامل اپی­کاتچین، اپی­کاتچین گالات، اپی­گالوکاتچین و اپی­گالوکاتچین گالات می­باشند(23). کاتچین از نظر فراوانی و قدرت آنتی­اکسیدانی بالا می­باشد(24، 4). مصرف کاتچین­های چای سبز موجب کاهش وزن می­شود و خطر بروز بیماری­های قلبی عروقی به خصوص آترواسکلروزیس می‌شود(25). با بهبودی سطح پروفایل گلوکز خون و لیپید نقش مهمی در کاهش عوارض مبتلایان به سندرم متابولیک دارد(13). چای سبز سطح سرمی فاکتورهای التهابی مانند: فاکتور نکروز دهنده آلفا، اینترلوکین 6، پروتئین واکنشی –Cدر زنان مبتلا به دیابت تیپ 2 یا دیابت ملیتوس را کاهش می­دهد(14، 6). مصرف مکرر چای سبز، سطح آنتی­اکسیدان­های اندوژن مثل کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز را در افراد مبتلا به دیابت تیپ II و سندرم متابولیک افزایش می­دهد(8). در مطالعه حاضر اثر عصاره چای سبز بر میزان هورمون­هایFSH، LH، تستوسترون و استرادیول در سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول در موش ماده صحرایی بالغ نژاد ویستار بررسی شد.

مواد و روش ها

در این مطالعه تجربی، تعداد 48 سر موش ماده صحرایی بالغ نژاد ویستار(با محدوده وزنی 220-180 گرم) از بخش پرورش حیوانات آزمایشگاهی انستیتو پاستور تهران خریداری شدند. موش­ها در اتاق حیوانات (با دمای 2±23 درجه سانتی­گراد دوره نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی) نگهداری شدند و به صورت آزاد به آب و مواد غذایی دسترسی داشتند. حیوانات در هشت گروه شش­تایی به شرح زیر قرار گرفتند.

گروه 1 (کنترل سالم): موش­هایی که هیچ گونه تیماری دریافت نکردند.

گروه 2 (کنترل PCOS): موش­هایی که لتروزول را در دوز 1 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 28 روز متوالی به صورت خوراکی (گاواژ) دریافت کردند(27).

گروه­های 3، 4 و 5(تجربی سالم): موش­هایی که عصاره چای سبز را در دوزهای 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی(گاواژ) به مدت 28 روز دریافت کردند(22). گروه­های 6، 7 و 8(تجربی PCOS):حیوانات علاوه بر لتروزول، عصاره چای سبز را در دوزهای 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی(گاواژ) به مدت 28 روز دریافت کردند. حلال عصاره چای سبز و لتروزول، آب مقطر بود. پس از گذشت 28 روز حیوانات با اتر بیهوش شدند، سپس پوست حیوان از قسمت شکمی تا بالای قفسه سینه با قیچی جراحی باز و از ناحیه بطن چپ قلب، خونگیری به عمل آمد. نمونه خون سانتریفیوژ شده، سرم جدا شده و میزان هورمون­های استرادیول و تستوسترون، LH و FSH به روش ELISA با استفاده از کیت­های تجاری (Roche-Germany) اندازه­گیری شدند. داده­ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 21، آزمون واریانس یک طرفه و تست توکی تحلیل شدند. اختلاف بین گروه ها با سطح معنی داری، 05/0 P< در نظر گرفته شد.

نتایج

نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمارعصاره چای سبز در دوزهای 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن تغییر معنی­داری را در میزان تستوسترون در مقایسه با گروه کنترل سالم نشان نداد. تیمار لتروزول افزایش معنی­داری در میزان هورمون تستوسترون در گروه کنترل PCOS در مقایسه با حیوانات کنترل سالم ایجاد نمود. همچنین عصاره چای سبز در دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم در گروه PCOS تحت درمان تغییر معنی­داری را در میزان تستوسترون در مقایسه با گروه کنترل PCOS نشان نداد، اما تیمار عصاره چای سبز در دوزهای 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن کاهش معنی­داری در میزان تستوسترون سرم در مقایسه با گروه کنترل PCOS ایجاد نمود( نمودار 1 و جدول 1). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمارعصاره چای سبز در دوزهای 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن تغییر معنی­داری را در میزان استرادیول در مقایسه با گروه کنترل سالم نشان نداد. تیمار لتروزول افزایش معنی­داری در میزان هورمون استرادیول در گروه کنترل PCOS در مقایسه با حیوانات کنترل سالم ایجاد نمود. همچنین عصاره چای سبز در دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم در گروه PCOS تحت درمان تغییر معنی­داری را در میزان استرادیول در مقایسه با گروه کنترل PCOS نشان نداد، اما تیمار عصاره چای سبز در دوزهای 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن کاهش معنی­داری در میزان استرادیول سرم در مقایسه با گروه کنترل PCOS ایجاد نمود( نمودار 2 و جدول 1). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمار عصاره چای سبز در دوز های 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن تغییر معنی­داری را در میزان FSH در مقایسه با گروه کنترل سالم نشان نداد. تیمار لتروزول کاهش معنی­داری در میزان هورمون FSH در گروه کنترل PCOS در مقایسه با حیوانات کنترل سالم ایجاد نمود. هم چنین عصاره چای سبز در دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم در گروه PCOS تحت درمان تغییر معنی­داری را در میزان تستوسترون در مقایسه با گروه کنترل PCOS نشان نداد، اما تیمار عصاره چای سبز در دوزهای 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن افزایش معنی­داری در میزان تستوسترون سرم در مقایسه با گروه کنترل PCOS ایجاد نمود( نمودار 3 و جدول 1). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمار عصاره چای سبز در دوز های 50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن تغییر معنی­داری را در میزان LH در مقایسه با گروه کنترل سالم نشان نداد. تیمار لتروزول افزایش معنی­داری در میزان هورمون LH در گروه کنترل PCOS در مقایسه با حیوانات کنترل سالم ایجاد نمود. هم چنین عصاره چای سبز در دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم در گروه PCOS تحت درمان تغییر معنی­داری را در میزان LH در مقایسه با گروه کنترل PCOS  نشان نداد، اما تیمار عصاره چای سبز در دوزهای 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن کاهش معنی­داری در میزان LH سرم در مقایسه با گروه کنترل PCOS ایجاد نمود ( نمودار 4 و جدول 1).

 

 

کنترل سالم

سالم دوز 50

سالم دوز 100

سالم دوز 200

کنترل

PCOS

تجربی PCOSدوز 50

تجربی PCOSدوز 100

تجربی PCOSدوز 200

نمودار 1- اثر تیمار خوراکی عصاره چای سبز بر میزان هورمون تستوسترون در موش­های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار سالم و مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول.

 001/0 ***P <اختلاف از گروه کنترل سالم را نشان می­دهد.001/0 +++ P < اختلاف از گروه کنترل PCOS را نشان می­دهد.

 

کنترل سالم

سالم دوز 50

سالم دوز 100

سالم دوز 200

کنترل

PCOS

تجربی PCOSدوز 50

تجربی PCOSدوز 100

تجربی PCOSدوز 200

نمودار 2- اثر تیمار خوراکی عصاره چای سبز بر میزان هورمون استرادیول در موش­های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار سالم و مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول.

001/0 ***P < اختلاف از گروه کنترل سالم را نشان می­دهد. 001/0 +++ P <، 05/0 + P < اختلاف از گروه کنترل PCOS را نشان می­دهد.

 

نمودار 3- اثر تیمار خوراکی عصاره چای سبز بر میزان هورمون FSH در موش­های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار سالم و مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول.

001/0 ***P < اختلاف از گروه کنترل سالم را نشان می­دهد. 001/0 +++ P <، 01/0 ++ P < اختلاف از گروه کنترل PCOS را نشان می­دهد.

 

کنترل سالم

سالم دوز 50

سالم دوز 100

سالم دوز 200

کنترل PCOS

 

 

تجربی PCOSدوز 50

تجربی PCOSدوز 100

تجربی PCOSدوز 200

نمودار 4- اثر تیمار خوراکی عصاره چای سبز بر میزان هورمون LH در موش­های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار سالم و مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول.

 001/0 ***P < اختلاف از گروه کنترل سالم را نشان می­دهد. 001/0 +++ P < اختلاف از گروه کنترل PCOS را نشان می­دهد.

 

 

جدول 1 - اثر تیمار خوراکی عصاره چای سبز بر میزان هورمونهای استرادیول، تستوسترون، LH و FSH در موش­های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار سالم و مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک القا شده توسط لتروزول.

 

FSH (IU/ml)	LH (IU/ml)	تستوسترون (نانوگرم/میلی لیتر)	استرادیول (IU/ml)	گروه ها
02/0 ±  341/0	004/0 ± 139/0	05/0 ± 65/0	7/0  01/0±	کنترل سالم
03/0± 325/0	005/0±  141/0	± 64/0 04/0	01/0 ± 73/0	50 میلی­گرم بر کیلوگرم
01/0± 334/0	004/0±   144/0	05/0± 7/0	± 0/6 05/0	100 میلی­گرم بر کیلوگرم
01/0± 348/0	003/0 ± 150/0	03/0± 72/0	01/0±  65/0	200 میلی­گرم بر کیلوگرم
01/± 254/0 ***	004/0±235/0    ***	2/2  ±  22/0 ***	02/0± 4/1 ***	کنترل PCOS
002/0± 284/0***	005/0 ±  198/0 ***	20/0 ± 10/2 ***	01/0±  35/1***	50 میلی­گرم بر کیلوگرم
02/0± 304/0++	003/0± 198/0 +++	10/0 ± 60/1***++	01/0± 9/0+	100 میلی­گرم بر کیلوگرم
02/0± 312/0+++	005/0±156/0 +++	10/0 ± 20/1***+++	05/0±8/0 +++	200 میلی­گرم بر کیلوگرم

 

 

بحث و نتیجه گیری

نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمار لتروزول موجبافزایش میزان هورمون­های LH، تستوسترون، استرادیول وکاهش میزان FSH موجب القای سندرم تخمدان پلی­کیستیک در موش­های صحرایی ‌شد. از طرفی، تیمار عصاره چای سبز موجب بهبود پارامترهای هورمونی در موش­های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک گردید. تیمار عصاره چای سبز در دوزهای 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن نیز باعث افزایش معنی­داری سطح FSH و کاهش معنی­دار میزانLH ، استرادیول و تستوسترون در مقایسه با گروه کنترل PCOS گردید، در حالی که تیمار عصاره چای سبز در دوز 50 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن موجب تغییر معنی­داری در میزان هورمون­های FSH، LH، استرادیول و تستوسترون نگردید. در راستای نتایج این پژوهش، Kakadian و همکاران در سال 2019 در مطالعه­ای با ایجاد مدل حیوانی سندرم تخمدان پلی­کیستیک نشان دادند که تیمار لتروزول منجر به افزایش سطح هورمون LH و هم چنین کاهش سطح هورمون FSH می­شود(17). Rajan و همکاران در سال 2017 نشان دادند که القای سندرم تخمدان پلی­کیستیک به وسیله لتروزول به دلیل اثر مهارکننده غیراستروئیدی آروماتاز است که باعث افزایش سطح سرمی هورمون تستوسترون می­شود(22). Chen و همکاران در سال 2016 اثبات کردند که القای PCOS با داروی لتروزول سبب افزایش استرس اکسیداتیو و هم چنین افزایش معنی­دار در سطح سرمی هورمون تستوسترون می­شود(12). Tsilchorozidou و همکاران در سال 2004 نشان دادند تغییرات تخمدان در جریان سیکل تولیدمثلی وابستگی کامل به هورمون­های گنادتروپیک FSH و LH دارد و کاهش میزان ترشح هورمون­های جنسی باعث کاهش فعالیت تخمدان می­شود(26). Malaivijitnond  و همکاران در سال 2004 نشان دادند که لتروزول باعث افزایش وزن تخمدان می­شود و استفاده از لتروزول جهت ایجاد سندرم تخمدان پلی­کیستیک باعث کاهش فعالیت آروماتاز شده و تولید آندروژن توسط تخمدان را افزایش می­دهد. بنابراین لتروزول با ایجاد استرس اکسیداتیو، افزایش تولید رادیکال آزاد و مهار فعالیت آنزیم آروماتاز باعث تغییردر سطح هورمون جنسی در مدل حیوانی سندرم تخمدان پلی­کیستیک شده است(18). نتایج تحقیق حاضر نشان داد تیمار عصاره چای سبز موجب کاهش میزان هورمون LH، استرادیول، تستوسترون و افزایش FSH می­شود. در راستای نتایج تحقیق حاضر، Figueiroa و همکاران در سال 2009 در مطالعه­ای در زمینه اثر ترکیبات چای سبز بر تولید تستوسترون در سلول­های لیدیگ بیضه خرگوش دریافتند که ترکیبات چای سبز تولید پایه و تحریک شده تستوسترون را مهار نموده است(16). در این راستا Morshedi و همکاران در سال 2016 به بررسی اثر چای سبز بر غلظت سرمی گنادوتروپین های LH و FSH پرداختند. طی نتایج به دست آمده مشخص شد، چای سبز منجر به کاهش سطح سرمیLHمی­شود که با نتایج پژوهش حاضر همسو است ولی چای سبز اثری بر سطح سرمی FSH نداشت. با توجه به این که برای سنتز استرادیول در سلول­های گرانولوزای تخمدان آنزیم آروماتاز نقش مهمی دارد، فلاونوئیدهای چای سبز به صورت وابسته به دوز موجب مهار تولید آنزیم آروماتاز در سلول­های گرانولوزا و کاهش تولید استرادیول می­شوند(19). Namal و همکاران در سال 2013 مشخص کردند در موش های صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار ترکیبات چای سبز با مهار استرس اکسیداتیو و پراکسیداسیون لیپیدی از تخریب بافتی جلوگیری نموده و می­تواند با کاهش التهاب موجب بهبود اختلالات هورمونی و بهبود روند تخمک­گذاری در موش­های صحرایی مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک شود و هم چنین عصاره چای سبز با تنظیم ترشح گنادوتروپین­ها یا اثر بر گیرنده­های آن ها توانسته است اثرات سوء اختلالات هورمون­های جنسی را در موش­های صحرایی مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک کاهش دهد. در این پژوهش نیز تیمار عصاره چای سبز باعث کاهش تستوسترون و استرادیول شده و سطح گنادوتروپین­ها به حالت تقریباطبیعی برگشت(20).با توجه به نتایج تحقیق حاضر می­توان گفت کاتچین عصاره چای سبز با داشتن خاصیت آنتی­اکسیدانی و مهار رادیکال­های آزاد قادر به بهبود آسیب القاء شده در مدل حیوانی سندرم تخمدان پلی­کیستیک است، لذا میزان هورمون­های جنسی به سطح تقریباً طبیعی برگردانده می­شوند. با توجه به نتایج این مطالعه، عصاره چای سبز با دارا بودن خاصیت آنتی­اکسیدانی میزان ترشح و غلظت هورمون­های جنسی از جملهFSH ، LH، استرادیول و تستوسترون را در موش­های مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک ناشی از لتروزول را به حد طبیعی برگردانده است.

مراجع

1.Abuelghar, W.M., Elkady, O.S., Khamees, A.A. (2013). Clomiphene citrate alone, in combination with metformin or in combination with pioglitazone as first line therapy in induction of ovulation in infertile women with polycystic ovary syndrome, a randomized controlled trial. Middle East Fertil Soc J, 18; 135-141.

2.Atashpour, Sh., Kargar Jahromi, H., Kargar Jahromi, Z., Maleknasab, M. (2017). Comparison of the effects of Ginger extract with clomiphene citrate on sex hormones in rats with polycystic ovary syndrome. Int J Reprod Biomed, 15(9);561-8.

3.An, Y., Sun, Z., Zhang, Y., Liu, B., Guan, Y., Lu, M. (2014). The use of berberine for women with polycystic ovary syndrome undergoing IVF treatment. Clin Endocrinol, 80(3); 425-31.

4.Asadi, S., Zamiri, A., Ezzati, S., Parsaei, P., Rafieian, M., Shirzad, H. (2011). Effect of alcoholic extract of green tea (Camellia sinensis) on the healing process in surgical and burn wounds in rats. J Birjand Univ Med Sci, 18(1); 1-9. [Persian]

5.Azziz, R., Carmina, E., Dewailly, D., Diamanti-Kandarakis, E., Escobar-Morreale, H.F., Futterweit, W. (2006). Positions statement: criteria for defining polycystic ovary syn drome as a predominantly hyperandrogenic syndrome:  an Androgen Excess Society guideline. J Clin Endoc rinol Metab, 91; 4237-45.

6.Banitalebi, E., Razavi, T., Norian, M., Bagheri, L. (2016). The effect of combined aerobic exercise training and green tea extract on serum TNF-α and IL-6 levels in obese women with type 2 diabetes. Daneshvar Med, 23(123); 11-20[Persian].

7.Barry, J.A., Azizia, M.M., Hardiman, P.J. (2014). Risk of endometrial, ovarian and breast cancer in women with polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod Update, 20(5); 748-58.

8.Basu, A., Betts, N.M., Mulugeta, A., Tong, C., Newman, E., Lyons, T.J. (2013). Green tea supplementation increases glutathione and plasma antioxidant capacity in adults with the metabolic syndrome. Nutr Res, 33; 180-7.

9.Behboodi Moghadam, Z., Fereidooni, B., Saffari, M., Montazeri, A. (2018). Polycystic ovary syndrome and its impact on Iranian women's quality of life: a population-based study. BMC Womens Health, 18(1);164.

10.BelhadjSlimen, I., Najar, T., Abderrabba, M. (2017). Chemical and antioxidant properties of betalains. J. Agric. Food. Chem., 65 (4); 675-89.

11.Biasibetti, R., Tramontina, A.C., Costa, A.P., Dutra, M.F., Quincozes-Santos, A., Nardin, P. (2013). Green tea(epigallocatechin-3-gallate) reverses oxidative stress and reduces acetyl cholinesterase activity in a streptozotocin-induced model of dementia. Behav Brain Res, 236(1);186-93.

12.Chen, Y., Zhang, D. (2016). Optimal ovulation induction in polycystic ovay syndrome resistant to clomiphene citrate or letrozole. Sichuan Da Xue XUe Bao Yi Xue Ban, 47(6); 874-77.

13.Choi, S.J., Park, S.Y., Park, J.S., Park, S.K., Jung, M.Y. (2016). Contents and compositions of policosanols in green tea (Camellia sinensis) leaves. Food Chem, 204; 94-101.

14.Chokor, R., Lamy, S., Annabi, B. (2014). Transcriptional targeting of sphingosine-1-phosphate receptor S1P2 by epigallocatechin-3-gallate prevents sphingosine-1-phosphate-mediated signaling in macrophagedifferentiated HL-60 promyelomonocytic leukemia cells. Oncotargets Ther, 7; 667-77.

15.Etus, V., Altuq, T., Belce, A., Ceylan, S. (2013). Green tea polyphenol epigallocatechin gallate prevents oxidative damage on periventricular white matter of infantile rats with hydrocephalus. Tohoku J Exp Med, 200; 203-9.

16.Figueiroa, M., César Vieira, J., Leite, D., Andrade Filho, A. (2009). Green tea polyphenols inhibit testosterone production in rat leydig cells. J Nutr, 11(3); 362-70.

17.Kakadia, N., Patel, P., Deshpande, S., Shah, G. (2018). Effect of Vitex negundo L. seeds in letrozole induced polycystic ovarian syndrome. J Tradit Complement Med, 9(4); 336-345.

18.Malaivijitnond, S., Patthama, K., Cherdshewasart, W., Watanabe, G., Taya, K. (2004). Different effects of puerariamirifica, a herb containing phytoestrogens on LH and FSH secretion in gonadectomized female and male rats. J Pharmacol Sci, 96; 428-35.

19.Morshedi, M., Khaleghi, M., Azarmi, M., Mohammadzadeh, A., Gol, A. (2016). The effect of green tea on serum concentrations of estrogen, progesterone and gonadotropins in female rats. J Zanjan Univ Med Sci, 24(102); 69-78.

20.Namal Senanayake, S.P.J. (2013). Green tea extract: Chemistry, antioxidant properties and food applications-A review. J Funct Foods, 5(4); 1529-41.

21.Nguyen, D.M., El-Serag, H.B. (2010). The Epidemiology of Obesity. Gastroenterol Clin North Am, 39(1); 1-7.

22.Rajan, R.K., Muthusamy, S.S., Balaji, B. (2017). Soy isoflavones exert beneficial effects on letrozole-induced rat polycystic ovary syndrome (PCOS) model through anti-androgenic mechanism. Pharm Biol, 55(1); 242-51.

23.Rezai-Zadeh, K., Shytle, D., Sun, N., Mori, T., Hou, H., Jeanniton, D. (2005). Green tea epigallocatechin-3-gallate (EGCG) modulates amyloid precursor protein cleavage and reduces cerebral amyloidosis in Alzheimer transgenic mice. J Neurosci, 25; 8807-14.

24.Shariatzadeh, S.M.A., Mohammadi, M. (2015). Protective role of green tea (Camellia sinensis) hydroalcholic extract on sperm parameters and testicular tissue in NMRI mice exposed to sodium arsenite. J Birjand Univ Med Sci, 21(4); 432-43.

25.Spadiene, A., Savickiene, N., Ivanauskas, L., Jakstas, V., Skesters, A., Silova, A. (2014). Antioxidant effects of Camellia sinensis L. extract in patients with type 2 diabetes. J Food Drug Anal, 22(4); 505-11.

26.Tsilchorozidou, T., Overton, C., Conway, G.S. (2004). The pathophysiology of polycystic ovary syndrome.Clin Endocrinol, 60(1); 1-17.

27.Wu, X., Chuan-qi, X., Qiang-qiang, Z., Ming-Yue, W., Bin, S., Yan-Ping, H. (2018). Green tea(Camellia sinensis) aqueous extract alleviates postmenopausal osteoporosis in ovariectomized rats and prevents RANKL induced osteoclast ogenesis in vitro. Food Nutr Res, 62; 10.