«تأثیر آموزه‌های معرفت‌شناسانه‌ی فلسفه‌ی گفتمانی بوبر بر بهبود رابطه‌ی پزشک ـ بیمار»

 پژوهشهای معرفت شناختی

دوره 9، شماره 19، شهریور 1399، صفحه 137-155   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعظم محسنی¹؛ سید مسعود سیف^{* 2}؛ علی فتح طاهری³

¹دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) -قزوین

²دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) فلسفه غرب

³دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

مطالعات نشان می‌دهند که ارتباط اثر بخش پزشک و بیمار، موجب افزایش پیروی از روند درمانی و بهبود نتایج سلامت، افزایش رضایت‌مندی بیمار و پزشک، کاهش مدت اقامت در بیمارستان، کاهش هزینه‌های درمانی، کاهش خطا‌های پزشکی و دارویی و همچنین کاهش شکایات از پزشکان می‌گردد. عدم برقراری ارتباط مناسب بین پزشک و بیمار، نیز موجب درک نادرست، پیروی نکردن بیمار از دستورات پزشک، عدم رضایت و پیامد‌های نامطلوب دیگر می‌شود. نوع ارتباط بین بیمار و پزشک وابسته به شرایط همکاری و نیز باور‌های آنان نسبت به جایگاه مطلوب مسؤولیت و قدرت است.
اگرچه فیلسوف قرن بیستم میلادی، مارتین بوبر مستقیماً چیزی در باب پزشکی ننگاشته است، اما «فلسفه‌ی گفتمانی» وی، بویژه تفکیکی که وی بین دو نحوه مواجهه‌ای که انسانها باهم می‌توانند داشته باشند، یعنی «نسبتِ من ـ آن»، که مستلزم وجود سوژه‌ای «فعال» و «تعیین کننده» در مقابل ابژه‌ی «منفعل» و «تعیین شونده» است و «رابطه‌ی من ـ تو»، که در آن هر دو طرف رابطه به نحو همزمان و به نحو یکسان فعال و منفعل هستند، بینش‌های ارزشمندی را در باب رابطه‌ی پزشک ـ بیمار ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

پزشک؛ بیمار؛ نسبتِ «من ـ آن»؛ رابطه‌ی «من ـ تو»

مراجع

آسمانی، امید .(1391). «نگاهی به مدل­های ارتباطی پزشک ـ بیمار و چالشهای مرتبط با آن»، مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره­ی پنجم، شماره 4، 50-36.

بوبر، مارتین .(1395). من و تو، ترجمه­ی ابوتراب سهراب؛ الهام عطاردی، چاپ دوم، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.

شفعتی، معصومه؛ زاهدی، محمد جواد .(1393). «تبیین جامعه شناختی رابطۀ پزشک و بیمار (مطالعۀ کیفی در شهر اهواز)»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ هشتم، شماره 1، 105-137.

Abramovitch, Henry; Schwartz, Eliezer .(1996). "Three Stages of Medical Dialogue", Theoretical Medicine 17: 175-187.,

Buber, M. (1967). A Believing Humanism: Gleanings by Martin Buber. NY: Simon and Schuster.

Buber, Martin .(1965). The Knowledge of Man, New York: Harper & Row.

Buber, Martin .(2002). Between MAN and MAN, trans Smith Ronald G, Macmillan Company, New York.

Buber, Martin .(1997). The Martin Buber-Carl Rogers Dialogue: A New Transcript with Commentary, Suny Series in Speech Communication, (Albany: State University of New York Press), PP: 34-35.

Diamond, Malcolm. L. (1960). Martin Buber: Jewisch Existentialist, Oxford University Press, New York.

Friedman, M.(1985). The Healing Dialogue in Psychotherapy, New York, NY: Jason Aronson.

Friedman, M. )1956(.Martin Buber: The Life of Dialogue. Printed in Great Britain Second Impression.

Gadamer, Hans-Georg .(2004). Truth and Method, second revised edition, translation revised by Joel Weinsheimer and Donald G. Marshal, New York, Continuum.

Jacobs, Lynne .(1991). The Therapist as "Other": The Patient's Search for Relatedness, Presented to Conference " Martin Buber's to the Humanities.

Scott, J. G., Scott, R. G., Miller, W. L., Stange, K. C., & Crabtree, B. F. (2009). Healing relationships and the existential philosophy of Martin Buber. Philosophy, Ethics, and Humanities in Medicine, 4, Article 11.