بررسی مبانی فضایل فکری با تاکید بر آراء لیندا زگزبسکی

 پژوهشهای معرفت شناختی

دوره 9، شماره 19، شهریور 1399، صفحه 213-229   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرخنده دیسناد^{* 1}؛ سیدجلال هاشمی¹؛ سیدمنصور مرعشی²؛ مسعود صفایی مقدم³

¹دانشگاه

²استاد دانشگاه شهیدچمران اهواز

³دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

«فضایل فکری» ویژگی‌های پایدار نفس هستند که در دستیابی به معرفت به کار می‌آیند در رویکرد نوینِ معرفت‌شناسی فضیلت‌محور، بر ارزش معرفتی فضایل فکری بسیار تأکید شده است. معرفت‌شناسان فضیلت‌محور معتقدند که جایگاه شناختی یک باور ویژگی‌های معینی (فضایل فکری) از عامل است و در فرآیند معرفت تنها با کاربرد آن‌ها می‌توان به حقیقت دست یافت. با وجود این در بینِ نظریه‌پردازان آن در خصوص ماهیت عمومی فضایل فکری اختلاف‌نظر وجود دارد، به‌گونه‌ای که برخی، همچون سوسا آن را قوای معرفتی می‌دانندکه افراد در اثر کاربردِشان به نحو قابل‌اعتمادی می‌توانند باورهای صادق به دست آورند و برخی دیگر چون زگزبسکی آن‌ها را خصوصیات شخصیتی فکری دانسته که زیر مجموعه‌ای از فضایل اخلاقی‌اند. این مقاله درصدد است با رویکرد تحلیلی از منظر هر دو نگرش به ماهیت فضایل فکری بنگرد. در حالی که وثوق‌گرایان شناختی، فضایل فکری را نوعی توانایی‌های شناختی طبیعی تلقی می‌کنند؛ تحلیل‌ها نشان می‌دهند که تا جایی که مفهوم تحسین در تحلیل شناختی عامل‌ها ضروری است، و برخورداری از فضیلت و توسعۀ آن عمدتاً خارج از کنترل عامل شناختی است، نظریۀ فضیلت به عنوان مهارت، و فهم فضیلت‌ها به عنوان توانایی‌های شناختی طبیعی را بهتر که رد کنیم و بپذیریم رویکرد شخصیت‌محور با قائل شدن دو مؤلفۀ انگیزش و قابلیت اعتماد برای فضایل فکری و وجود فضیلت به‌عنوان یک ویژگی شخصیتی قابل تحسین که به میزان کافی تحت‌کنترل عامل شناختی است، تبیین مناسب‌تری از ماهیت فضایل فکری باشد.

کلیدواژه‌ها

"فضایل فکری"؛ "موثق گرایی شناختی"؛ "مسئولیت گرایی شناختی"

مراجع

 ارسطو.(۱۳۷۷). اخلاق نیکوماخوس، ترجمه­ی محمد حسن لطفی، تهران:  انتشارات طرح نو.

پینکافس، ادموند .(۱۳۸۲). از مسئله­محوری تا فضیلت­گرایی.  ترجمه­ی حمید رضا حسنی و مهدی علیپور ، با مقدمه­ای از محمد لگنهاوسن. قم: انتشارات دفتر نشر معارف.

زگزبسکی، لیندا .(۱۹۹۶) . فضایل ذهن (تحقیقی در ماهیت فضیلت و مبانی اخلاقی معرفت)، ترجمه­ی امیرحسین خداپرست، تهران: انتشارات کرگدن.

کانت، ایمانوئل .(۱۳۷۹). مابعدالطبیعه­ اخلاق: مبانی مابعد الطبیعی تعلیم فضیلت. ترجمه­ی منوچهر صانعی دره­بیدی، تهران: انتشارات نقش و نگار.

 

Adams, Robert Merrihew .(2006). A Theory of virtue, Oxford: Clarendon Press.

Baehr, Jason .(2013). Education for intellectual virtues From theory to practice, Journal of Philosofiphy of Education, Vol, 47, No. 2.

………………… .(2002). The epistemological Role of the Intellectual Virtues A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, University of Washington.

Dewey, John. (1933) .How We Think?, Boston, D.C Heath & Co as cited in Zagzebski, Virtues of the Mind, pp,245-246.

Driver, Julia  .(2003). The Conflation of Moral and Epistemic Virtue Metaphilosophy 34,no.

Goldman, Alvin. (1992). Liaissons,Philosophy Meets the Cognitive and Social Sciences, Cambridge, MIT Press.

Greco, John. (1999). Virtue Epistemology, in Blackwell Companions to Epistemology, ed. by, Jonathan Dancy, Ernest Sosa and Matthias Steup, Blackwell Publishers Ltd.

Gomer, Jeremy Vethan .(2015). Intellectual Virtue and Human Flourishing: An Explanation of the Intrinsic value of the Intellectual Virtue, A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy, University of California, San Diego.

Montmarquet, James .(1993). Epistemic Virtue and Doxastic Responsibility. Lanham: Rowman & Littlefield.

Moros, Enrique and Richard Umbers .(2004). Distinguishing Virtues from faculties in Virtue Epistemology. The Southern Journal of philosophy. Vol.42

Sosa, Ernest .(1988). knowledge in context. Skepticism in Doubt, Philosophical perspectives,vol.2

……………….,.(1991). Reliabilism and Intellectual Virtue, in Knowledge in Perspective (Cambridge: Cambridge University Press.

Hume,Daivid. (1983). An Enquiry Concerning the principles of Morals, Indianapolis, Hackett Publishing.

 Hobbes, Thomas .(1984). Leviathan, New York, Macmillan, Library of Liberal Arts.

Kvanvig, Jonathan.(1992). The Intellectual Virtues and The life of The mind (Lanham: Rowman & Littlefield).

Leonard, David Henry .(2010). Intellectual Virtue and Epistemic Praise: Tow Arods an Internalist Virtue Epistemology, A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree Doctor of Philosophy, University of Arkansas.

Lepock, Christopher. (2007). Metacognition and intellectual virtue, A thesis submitted to the faculty of Graduate Studies and Research in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Department of Philosophy, Edmonton, Alberta

Locke, John. (1996). An Enquiry Concerning Human Understanding, ed. Kenneth Winkler, Indianapolis, Hackett.

Zagzebski, Linda .(1996). Virtues of the mind: an inquiry into the nature of virtue and the ethical foundations of knowledge,Loyola Marymount University.

Zagzebski, Linda .(2009). The Virtues of God and the Foundations of Ethics, in Linda Zagzebski and Timothy D Miller, Readings in Philosophy of Religion , Wiley Blackwell.

Zagzebski, Linda .(2006). Admirable life and Desirable life, New York, Oxfor University press.