بررسی و تحلیل شگرد مولانا در ارتباط زمانی میان روایت و داستان در حکایات مثنوی

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 4، شماره 11، خرداد 1399، صفحه 74-94   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سرور خانه بیگی¹؛ دکترسید محمود سید صادقی^{* 2}؛ دکترشمس الحاجیه اردلانی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد بوشهر.دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

چکیده

داستان‌پردازی در «مثنوی معنوی» جایگاهی منحصر به فرد و کاملاً متمایز دارد. این پژوهش که به شیوۀ توصیفی– تحلیلی و روش کتابخانه‌ای است، هدف آن بررسی شیوه‌های ارتباط زمانی میان روایت و داستان در حکایات مثنوی است که از این طریق می‌توان به ارائۀ الگوی سبک‌شناسی و فهرستی از امکانات روایی برای انواعی از داستان‌های کلاسیک فارسی دست یافت و زمینه‌ای برای خلق و ابداع شیوه‌های جدید فراهم آورد. برای رسیدن به این اهداف می‌بایست به بررسی و تحلیل سطوح روایی در مثنوی و ارتباط میان آن‌ها پرداخت، برای تحلیل این موضوع از روش روایت شناسیِ اخیر یا معاصر استفاده شده که بیشتر شامل تئوریِ مطرح شده، توسط نسل دوم روایت شناسان (روایت شناسیِ معاصر) مانند ژنت و مفسران او می‌باشد. نتیجه به دست آمده این است که روایتگریِ مولوی در جهت اهداف عرفانی و اخلاقی مورد نظر اوست و این هدفمندی در تمامی ابعاد و مقوله‌های روایت، تأثیر می‌گذارد و شیوة روایت مولوی را خاص و متمایز کرده است.

کلیدواژه‌ها

ارتباط زمانی؛ داستان؛ روایت؛ مثنوی؛ مولانا

مراجع