سیاست گذاری ایران در حوزه منابع گاز طبیعی

فصلنامه مطالعات سیاسی

مقاله 5، دوره 12، شماره 48، شهریور 1399، صفحه 81-92   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

هستی سیف¹؛ محمّدرضا اقارب پرست^{* 2}؛ محمد بهنود³

¹دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران

²استادیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران.

³استادیار گروه مهندسی نفت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

گاز طبیعی از جمله حامل­ های انرژی با ویژگی­ های خاص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی را از نظر مالی و توسعه­ ای دارد. گاز به عنوان یک کالای اقتصادی بسیار راهبردی و حساس که تقاضای رو به گسترش جهانی دارد، یک عامل مهم قدرت آفرین و امنیت­زا برای تولیدکنندگان در معادلات اقتصاد سیاسی جهانی است و می­تواند به مثابه اهرمی برای اعمال نفوذ برخریداران و رفتار آن ها حتی در عرصه های سیاسی استفاده شود. ایران نیز به عنوان اولین کشور صاحب عظیم ترین ذخایر گاز جهان می تواند با استفاده از همین الگو، جایگاه جهانی خویش را به عنوان نه تنها صادرکننده عمده نفت که یکی از صادرکنندگان عمده گاز تثبیت کند و از این طریق در کنار تعامل سازنده با کشورهای عمده جهان، امنیت ملی خویش را در زمره منافع طرفین تجاری خویش قرار دهد. گاز از جمله مهم­ترین حامل­ های انرژی است کهنه تنها در تحول جامعه صنعتی نقش اساسی دارد، بلکه به لحاظ زیست محیطی نیز حائز اهمیت می­ باشد. وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی در ایران، ارزان بودن آن نسبت به دیگر فرآورده­ های نفتی و گستردگی شبکه گازرسانی در کشور انتخاب این سوخت را به عنوان سوخت جانشین، از لحاظ اقتصادی، توجیه ­پذیر می­نماید. این درحالی است که به دلیل سرمایه بر بودن این صنعت و تضییقات مالی، امکان افزایش ظرفیت تولید در کشور با محدودیت­ هایی مواجه شده است.

کلیدواژه‌ها

سیاست گذاری؛ تحریم های اقتصادی؛ عواقب زیست محیطی

مراجع