توسعه پایدار اجتماعی در سطح ایران و جهان: با رویکرد داده کاوی

فصلنامه مدیریت توسعه و تحول

دوره 12، شماره 41، شهریور 1399، صفحه 9-19   

نویسندگان

منا آهنی^{* 1}؛ مرتضی موسی خانی²؛ محمدعلی افشارکاظمی³

¹دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (عهده دار مکاتبات)

²استاد، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار،گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

توسعه اجتماعی در برگیرنده بعدی از توسعه است که بر کنش و واکنش­های انسانی، نهادها و روابط اجتماعی با یکدیگر تأکید می­ورزد، و بر آن­ها تمرکز می­نماید. در این مطالعه، شاخص­های اجتماعی ارائه شده بر روی سایت بانک جهانی مورد بررسی قرار گرفت، که با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار اجتماعی بر اساس شش شاخص منتخب (نرخ رشد جمعیت؛ بهره­وری نیروی کار؛ هزینه­های دولت برای آموزش و پرورش؛ سرانه هزینه­های بهداشت و سلامت؛ نرخ سواد بزرگسالان؛ امید به زندگی در بدو تولد) برای 186 کشور جهان، داده­ها از بانک جهانی استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای شش شاخص منتخبِ حوزه اجتماعی و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه­بندی؛ و سپس شناسایی شبیه­ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار اجتماعی در ایران، است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد، کشور ایران از منظر شاخص­های اجتماعی توسعه پایدار بیشترین هم­خوشه­گی را با کشورهای بحرین، بنگلادش، باربادوس دارد که 14 بار در طی سال­های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند و 12 بار با کشور اندونزی و ونزوئلا در یک خوشه قرار گرفته است؛ و 11 بار با کشور ترکیه؛ و با کشورهای الجزیره، آنگولا، آرژانتین و ویتنام 10 بار هم­خوشه بوده است. در پایان بر مبنای یافته­های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش­های آتی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

توسعه پایدار؛ توسعه اجتماعی؛ بانک جهانی؛ ایران

مراجع