طبقه بندی مخاطب در هنرهای تجسمی معاصر و هنرهای کلاسیک ایران با مطالعه ادبیات تطبیقی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 14، شماره 54، شهریور 1399، صفحه 51-75   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سهیلا دیزگلی¹؛ شهناز علی پوری مرالو²

¹کارشناس ارشد نقاشی دانشگاه سوره تهران

²کارشناس ارشد نقاشی دانشگاه آزاد تهران مرکز

چکیده

هدف از تحقیق کنونی مطالعه طبقه بندی مخاطب در بستر زمان در هنر معاصر ایران می‌باشد. یکی از چالش‌هایی که در هنر امروز جامعه ایرانی مشهود است جایگاه متزلزل مخاطب است. جایگاهی که خود باید تعیین کننده باشد اما عوامل دیگری که خارج از حوزه هنر و هنرمند است، همچون نگاه سیاست و قدرت و اقتصاد به این مقوله، تأثیرگذارتر است. به نظر می‌رسد شناخت مخاطب منوط به نگاه نخبه‌های جامعه به اقسام گوناگون مخاطب بوده است، اما تا چه حد این دسته‌بندی مخاطب که در نهایت به عدم وجود مخاطب انجامیده است بر اساس شناخت صحیح افراد برتر جامعه بود یا بر اساس نگرش برتر به خود نخبه‌های جامعه بوده است. می توان گفت عوامل مختلفی در طبقه بندی مخاطب هنر تأثیرگذار هستند. با توجه به مطالعه حاضر می‌توان گفت مخاطبان هنر در بستر زمان بر اساس عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و... متفاوت بوده‌اند. همچنین برای تقسیم بندی مخاطبان باید عوامل مؤثر و کلیدی در هر زمان را در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها

طبقه بندی؛ مخاطب؛ هنر معاصر؛ ادبیات تطبیقی

مراجع

افسریان، ایمان. 1395ش، در جست‌وجوی زمان نو؛ درآمدی بر تاریخ انتقادی هنر معاصر ایران، 2جلد، چاپ اول، تهران: نشر حرفه هنرمند.

اوبریست، هانس اولریش. 1395ش، شیوه‌های هنرگردانی، کتایون یوسفی، چاپ اول، تهران: نشر حرفه هنرمند.

اینگیلز، دیوید و جان هاکسون. 1396ش، جامعه شناسی هنر(شیوه‌های دیدن)، ترجمه جمال محمدی، چاپ اول، تهران: نشر نی.

باستید، روژه. 1374ش، هنر و جامعه، غفار حسینی، چاپ اول، تهران: نشر توس.

پلخانف، گئورگی. 1357ش، هنر و زندگی اجتماعی، منوچهر هزارخانی، چاپ اول، تهران: نشر آگاه.

پیاژه، ژان، لوسین گلدمن و تئودور آدورنو. 1380ش، جامعه، فرهنگ، ادبیات، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.

تام، سورل. 1390ش، جامعه، هنر و اخلاق، مسعود قاسمیان، چاپ اول، تهران: نشر فرهنـگستان هـنر.

جورج، لوکاچ. 1396ش، تاریخ و آگاهی طبقاتی؛ پژوهشی در دیالکتیک مارکسیستی، چاپ اول، تهران: نشر بوتیمار.

دل زنده، سیامک. 1396ش، تحولات تصویری هنر ایران بررسی انتقادی، چاپ دوم، تهران: نشر نظر.

دو وینیو، ژان. 1395ش، جامعه شناسی هنر، مهدی سحابی، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.

رافائل، ماکس. 1379ش، سه پژوهش در جامعه شناسی هنر، اکبر معصوم بیگی، چاپ اول، تهران: نشر آگه.

رامین، علی. 1392ش، مبانی جامعه شناسی هنر، چاپ چهاردهم، تهران: نی.

الکساندر، ویکتوریا. 1396ش، جامعه شناسی هنرها، اعظم راودراد، چاپ سوم، تهران: نشر فرهنگستان هنر.

کشمیرشکن، حمید. 1396ش، درآمدی بر نظریه و اندیشه‌ انتقادی در تاریخ هنر، چاپ اول، تهران: نشر چشمه.

موشتوری، آنتیگون. 1386ش، جامعه شناسی مخاطب در حوزه فرهنگی و هنری، حسین میرزایی، چاپ اول، تهران: نشر نی.

ولف، جنت. 1394ش، زیبایی شناسی و جامعه شناسی هنر، بابک محقق، چاپ دوم، تهران: نشر فرهنگستان هنر.

مقالات

پریز، عبدالقادر و قاسم عزیزی مراد. 1397ش، «اخوان و ادونیس، بین سنّت و مدرنیته(تحلیل و نقد آرا با رویکرد فلسفی و روان‌شناسی)»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، سال 12، ش46، صص 9-30.

شریعتی، سارا. مهر 1384ش، «هنر در نابرابری‌های اجتماعی و جایگاه هنر در ایران از منظر جامعه شناسی پی یر بوردیو»، مجله اینترنتی علوم اجتماعی فصل نو.

فاضلی، نعمت الله. 1374ش، «درآمدی بر جامعه شناسی هنر و ادبیات»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 7 و 8، صص 107-133.

کوثری، مسعود. 1387ش، «نقش مخاطب در خوانش اثر هنری از دیدگاه جامعه شناسی، هنر و افق انتظار»، فرهنگ و اندیشه، هفتم خرداد1387ش، ایران، شماره 3940. صفحه10.