پیش‌بینی سیلاب رودخانه دینور با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 16، شماره 32، شهریور 1399، صفحه 82-92   

نویسندگان

اعظم نجفی وفا^{* 1}؛ محسن رضائی عارفی²؛ زیبا چمشه سفیدی³

¹کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

²دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

³کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

چکیده

برنامه­ریزی و مدیریت منابع آب با تمام پیچیدگی­ها و مشکلات آن می­تواند نقش بسیار مهمی در ارتقا شاخص­های آبی داشته باشد. در دهه­های اخیر شبکه عصبی مصنوعی به عنوان مدلی که با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود امکان استخراج روابط غیرخطی و نامشخص را فراهم می­سازد، در بسیاری از علوم به ویژه آب موفق ظاهر شده است. مزیت این روش انعطاف­پذیری بالای شبکه­های عصبی مصنوعی در مقابل توابع پیچیده و استفاده از ورودی­های است که به راحتی در دسترس می­باشند. در این تحقیق سعی شده رودخانه دینور قابلیت شبکه­های عصبی مصنوعی در پیش­بینی سیلاب مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین از 25 سال آمار روزانه بارش و دما و دبی در رودخانه در دوره زمانی 90-66 ایستگاه­های حیدرآباد و پل­چهراستفاده گردید پیش بینی سیلاب از طریق شبکه عصبی مصنوعی، از مدل ANNاستفاده شد که نتایج  بدست آمده از مدل­ها به لحاظ شاخص آماری MSE مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت نتایج بیانگر این است که مدل­ANN با مقدار کم خطا و ضریب همبستگی بالا بین داده­های مشاهداتی و داده­های پیش­بینی شده نشان از مناسب بودن این روش برای پیش­بینی سیلاب می­باشد و این مدل قادر است میزان دبی را با دقت قابل قبولی پیش­بینی کند.

کلیدواژه‌ها

شبکه‌های عصبی مصنوعی؛ پیش‌بینی سیلاب؛ رودخانه دینور