ارائه الگوی رهبری هوشمند برای سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 51، خرداد 1399، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علیرضا طوسی^{* 1}؛ احمدرضا سنجری²؛ عباسعلی قیومی³؛ پرویز احدی⁴

¹دانشجوی دکتری رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال (نویسنده مسئول)

²استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبایی

³گروه مدیریت فرهنگی، دانشکده مدیریت و زبانهای خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، تهران، ایران

⁴استادیار گروه علوم سیاسی و مطالعات بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب و رئیس واحد عجب شیر.

چکیده

این پژوهش با هدف ارائه الگویی برای رهبری هوشمند در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت گردآوری داده‌ها، آمیخته است. داده‌ها در دو مرحله کیفی و کمی جمع‌آوری شد. در مرحله کیفی با استفاده از مصاحبه با 30 نفر از مدیران، شاخص­های شناسایی شده، مورد بررسی و تائید قرار گرفت. داده‌ها در بخش کیفی شامل سه مرحله کدگذاری داده‌ها از طریق فرایند کدگذاری و مبتنی بر طرح نظام‌مند نظریه داده بنیاد مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بخش کیفی حاکی از شناسایی مولفه‌های رهبری هوشمند در 5 مولفه اصلی و 21 طبقه فرعی و 98 زیر شاخص بود. در مرحله کمی تحقیق، مدیران متخصص در امر برنامه‌ریزی‌های کلان در رده های میانی و ارشد دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان جامعه انتخاب شدند. تعداد مدیران ستادی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی 114 نفر و تعداد مدیران ستادی دراستان­ها 40 نفر بود که در کل 154 نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، نمونه آماری برابر با تعداد جامعه 154 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده‌ها از نمونه آماری، از پرسشنامه رهبری هوشمند محقق ساخته استفاده شد. در بخش کمی ابتدا از تحلیل عاملی تائیدی استفاده و سپس با استفاده از مدل معادلات ساختاری روابط بین شاخص‌های اصلی شناسایی و بعد از تائید روابط بین متغیرها، مدلی مناسب ارائه  شد. یافته های بخش کمی نشان داد که مدل نهایی رهبری هوشمند با 5 مولفه‌ رهبری عقلایی، رهبری عاطفی، رهبری معنوی، رهبری جمعی و رهبری سیاسی مورد تائید قرار گرفت.
کلمات کلیدی: رهبری هوشمند، رهبری معنوی، رهبری عقلایی، رهبری عاطفی، رهبری جمعی، رهبری سیاسی.

کلیدواژه‌ها

رهبری هوشمند؛ رهبری معنوی؛ رهبری عقلایی؛ رهبری عاطفی؛ رهبری جمعی؛ رهبری سیاسی

مراجع

اردلان، محمدرضا و سلطانزاده، وحید. (1394). تأثیرپذیری کارآفرینی اجتماعی از رهبری هوشمند با نقش میانجی یادگیری سازمانی، نشریه توسعه کارآفرینی، 8 (3): 25-43.

تقوایی یزدی، مریم. (1395). نگرشی نوین به رهبری در هزاره ی سوم، تهران: نشرشیوه.

حسین زاده، داوود و طوسی، علیرضا. (1394). ب بررسی رابطه مدیریت هوشمند با توانمندسازی کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 9(4): 23-9.

حیدریان، جواد. چناری، علیرضا. پارسا معین، کوروش. (1398). ارائه مدل فرایند تربیت رهبری خدمتگزار بر اساس رویکرد نظریه‌پردازی داده بنیاد، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 13(3): 94-77.

دانش نیا، فرهاد. (1392). قبض و بسط مفهوم قدرت در سامان فکری جوزف نای، نشریه جستارهای سیاسی معاصر، 3 (1): 18-22.

ضیایی، محمدصادق. نرگسیان، عباس. آباغی، سعید. (1387). نقش رهبری معنوی در توانمندسازی کارکنان دانشگاه تهران،  نشریة مدیریت دولتی، 1(1):67-86.

طاوسی، علی رضا. (1393). رابطة رهبری هوشمند با مؤلفه های سازمان یاددهنده از نظر کارشناس مسئولان ادارة کل آموزش و پرورش استان قم، پایان نامة کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه.

قاسمی، مریم. (1394). رابطة مؤلفه های رهبری هوشمند با استقرار نظام مدیریت کیفیت جامع، پایان نامة کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه.

کیخا، عالمه. هویدا، رضا. یعقوبی، نورمحمد. (1396). بررسی تأثیر رهبری هوشمند بر عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی دانشگاه‏های دولتی شهر زاهدان با نقش میانجی تفکر انتقادی، پژوهش های مدیریت عمومی، 10(35): 83-61.

محمدخانی، کامران.(1395). رهبری آموزش عالی(رویکرد هوش عاطفی و اثربخشی هیات علمی)، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

نای، جوزف. (1392). آینده قدرت، ترجمه محمد حیدری و آرش فرزاد،  تهران: نشرفرزان.

Bass, B.M (2010). Theory, Research and Managerial Application, Third Edition, The Free press. New York.

Mattone,J.(2013).intelligent leadership:what you need to know to unlock your full potential. American management association, 7 (2): 25-49.

 McKeown, A., & Bates,L. (2013). Emotional intelligent leadership: Findings from a study of public library branch managers in Northern Ireland, Library Management, 34(6/7): 462 – 485.

Oleksiyenko,A. Ruan,N. (2018). Intellectual leadership and academic communities, journal faculty of education,7(2): 52-71.

Rutkauskas, V, & Stasytyte, V. (2013). Leadership intelligence: how to get there? Procedia - Social and Behavioral Sciences, 75 (1):52 – 61.

Sydänmaanlakka, P.(2003).Intelligent Ledership and  Ledership Competences Developing a leadership framework for intelligent organizations. Dissertation for the degree of Doctor of Philosophy, Helsinki University of Technology.

Sydanmaanlakka,P.(2008). Intelligent leadershipe and creativity: suporting creativity through intelligent leadership, Journal of Managerial Psychology, 25(8): 899 – 926.

Zydziunaite,V.(2018) Considerations on intellectual and Academic leadership of a Scholar in Higher Education, Acta Educationis generalis, 8(1): 45-66.