تحلیل لموتیف الأم وعلاقته الاجتماعیة مع العناصر الأخرى(روایة «فی الأسبوع سبعة أیام»)

فصلیة دراسات الادب المعاصر

دوره 12، شماره 46، آذر 2020، صفحه 9-28   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

هدایت الله تقی زاده

أستاذ مساعد، قسم اللغات الأجنبیة والأدب، جامعة المثقفین فی طهران، إیران

چکیده

الموتیف هو مصطلح شائع فی الأدب. أهم میزة له هو تکرار النص والإثارة وتماسکه فی النص ویمکن أن یؤدی التعرف علیه إلی موضوع العمل وأسلوبه. القعید هو أحد رواة القصص المعاصرین، کتب القصة الاجتماعیة «فی الأسبوع سبعة أیام» التی روی فیها الحرب وبؤس الفلاحین. یحاول هذا المقال، بإلقاء نظرة مختصرة علی حیاة الشاعر، دراسة الآثار والوظائف الاجتماعیة لموتیف الأم وعلاقته بالعناصر الأخری من خلال المنهج الوصفی التحلیلی. إن موتیف الأم تعکس فکرة القعید وعلاقته الخاصة التی أسسها وتعبِّر عن دورها فی الأسرة. تظهر النتیجة أن القعید ینظم الأحداث الحقیقیة للأم وعزرها بطریقة منظمة، ویصور دورها الحیوی للشخصیات المرکزیة، ویشیر إلی وظیفة التماسک وقبول المسؤولیة والقیادة ووظیفتها التربویة والاجتماعیة. وهذا یدل علی أن موتیف الأم یرتبط ارتباطا وثیقا بالتجسید والصـراع والعقدة وساحة القصة.

کلیدواژه‌ها

یوسف القعید؛ القصة الاجتماعیة؛ فی الأسبوع سبعة أیام؛ الوظیفة؛ العناصر

مراجع

پاینده، حسین. 1394ش، افتتاح الروایة، الطبعة الثالثة، تهران: مروارید.

التمیمی، ابومعاذ. 1426ق، شرح المؤشرات الفنیة، الجزء الثانی، بیروت: دار النشر.

زیتونی، لطیف. 2002م، معجم مصطلحات نقد الروایة، الطبعة الاولی، بیروت: دار النهار للنشر.

طه، متوکل. 2000م، حدائق ابراهیم، بیروت: المؤسسة العربیة للدارسات والنشر.

علوش، سعید. 1405ق، معجم المصطلحات الأدبیة، الطبعة الأولی، بیروت: دار الکتب اللبنانی.

القعید، یوسف. 1397ش، فی الأسبوع سبعة أیام، ت: هدایت الله تقی زاده، الطبعة الأولی، تهران: دار الهدایه.

القعید، یوسف. 1975م، فی الأسبوع سبعة أیام، الطبعة الأولی، قاهرة: انتشارات الملکیة الفکریة.

الکتب الإنجلیزیة

Oxford University(1978).The Oxford English Dictionary. Oxford:University press.

Seigneuret, Jean- Charles(1988).Dictionary of Literary Themes and Motifs. New York: Greenwood press.

Shaffer, Lawrence(2005). Encyclopedic Dictionary of Literary Criticism. IVY Publishing House: Delhi.

 

المقالات والرسالات

پارسا نسب، محمد. 1380ش، «بن‌مایه، تعاریف، گونه­ها، کارکردها»، فصلنامه نقد ادبی، دانشگاه تربیت مدرس، سال دوم، شماره 5، صص 7- 40.

تقوی، محمد و الهام دهقان. 1388ش، «موتیف چیست و چگونه شکل می­گیرد»، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، سال دوم، شماره 8، صص 7- 33.

دهقان، الهام و محمد تقوی. بهار 1390ش، «موتیف و گونه­ها و کارکردهای آن در داستان­های صادق هدایت»، فصلنامه نقد ادبی، سال چهارم، شماره 13، صص 91- 115.

صرفی، محمّدرضا و محمود مدبّری و ملیحه علی نژاد. 1396ش، «تحلیل و بررسی انواع موتیف و کارکردهای آن در آثار بلقیس سلیمانی»، نشـریه ادب و زبان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال بیستم، شماره 14، صص 225- 244.

طابع، جمال. 2014م، «عالم یوسف القعید الروائی»، صحیفة روزالیوت.

عبدی، صلاح­الدین و نسرین عباسی. 1394ش، «موتیف نهر در اشعار بدر شاکر سیّاب»، دوفصلنامه نقد ادب معاصر عربی، سال پنجم، صص 75- 100.

گندمی کال، ناهید. 1393ش، «ترجمه و نقد و بررسی داستان قطار الصعید اثر یوسف القعید»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد مرکزی تهران.