تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر رفتار درمانی دیالکتیک بر تنظیم شناختی هیجان و کاهش نشخوار فکری در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

دوره 9، شماره 34، شهریور 1399، صفحه 69-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهرناز نوش کیا¹؛ محسن رسولی^{* 2}؛ مهدی زارع بهرام آبادی³

¹دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی مشاوره، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی و واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، سازمان سمت

چکیده

هدف: اختلال اضطراب فراگیر یکی از شایع‏ترین اختلالات اضطرابی مشاهده شده در مراکز بالینی و همچنین، جمعیت عمومی است که غالباً مزمن می‏باشد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک به شیوه گروهی بر نشخوار فکری و تنظیم شناختی‏هیجان مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر انجام شد.
روش: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مراجعان بزرگسال با شکایت در زمینه اضطراب مراجعه کننده به یکی از مراکز تخصصی روان‏پزشکی و روان‏درمانی در سطح شهر تهران در سال 1398 بود، که از بین آنان به شیوه در دسترس تعداد 24 نفر انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه جایگزین شدند. در گروه آزمایش، آموزش رفتاردرمانی دیالکتیکی در 10 جلسه و به صورت هفته­ای 1 جلسه و هر جلسه به مدت 1 ساعت اجرا گردید. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس اختلال اضطراب فراگیر (اسپیتزر و همکاران، 2006)، مقیاس پاسخ نشخواری (نولمن-هوکسما و مارو، 1991) و مقیاس تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2002) بود. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین سنی در گروه آزمایش 54/39 و کنترل 76/38 سال بود. براساس نتایج آزمون مجذور کای مشخص شد میان گروه های آزمایش و کنترل از نظر مشخصات جمعیت­شناختی (سطح تحصیلات، وضعیت تأهل و جنسیت) تفاوت آماری معنا­داری وجود ندارد (05/0<P). نتایج نشان داد که آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک بر کاهش نشخوار فکری و بهبود تنظیم شناختی هیجان آزمودنی‏های گروه آزمایش مؤثر می‏باشد (05/0>P).
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، توصیه می‌شود که مشاوران و روانشناسان از روش رفتاردرمانی دیالکتیک در کنار سایر روش‌های درمانی برای کاهش نشخوار فکری و بهبود راهبردهای تنظیم هیجان در مبتلایان به اختلل اضطراب فراگیر استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها

رفتاردرمانی دیالکتیک؛ نشخوار فکری؛ تنظیم شناختی هیجان؛ اختلال اضطراب فراگیر

مراجع