واکاوی تاثیر فتوت و ملامتیه بر اقتصاد نیشابور قرن سوم و چهارم هجری

پژوهش نامه تاریخ

دوره 15، شماره 59، شهریور 1399، صفحه 48-75   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا سوقندی¹؛ شهربانو دلبری^{* 2}؛ طاهره عظیم زاده طهرانی³؛ محمود مهدوی دامغانی⁴

¹دانشجوی دکترای تاریخ وتمدن ملل اسلامی واحدمشهد ،دانشگاه آزاداسلامی ،مشهد،ایران

²دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد،ایران .نویسنده مسئول[e-mail]

³دانشیار گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی ،مشهد،ایران

⁴استادمدعو گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد ایران.

چکیده

چکیده :ملامتیان فرقه ای مذهبی بودندکه براساس مکتب تصوف درنیشابور و درعصرحکومت سامانی، مقارن باقرن سوم هجری درسرزمین خراسان ظهورکردند. اساس تفکرآنان به واسطه ی پیوندی که با آیین فتوت داشتند براساس تشویق به کسب و کار حلال و تاکید بر رونق امور اقتصادی و بازار در مقابل عزلت گزینی و خرقه پوشی سایر صوفیان و فرقه های مذهبی زهاد هم عصر و پیش از خود بود.اگر جریان کلی تصوف را دنیاگریزی وبه نوعی کاهلی و دوری ازکسب وکار جدی ورونق اقتصادی بدانیم ، می توان گفت که با ظهور ملامتیه در نیشابور زمینه های مناسبی برای رشد اقتصاد و تجارت در سرزمین خراسان مهیا گردید، بر این اساس هدف اصلی این مقاله واکاوی در تاملات فتیان و متصوفه و آمیخته شدن این دو جریان در نحله ی صوفیانه ی ملامتیه و تاثیر مثبت آنان بر بازار و اقتصاد آن دوره می باشد، روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

ملامتیه؛ فتوت؛ بازارپیشه وران؛ سامانیان؛ اقتصادنیشابور

مراجع