تأثیرپذیری از سبک حافظ در دیوان صائب تبریزی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

دوره 14، شماره 55، مهر 1399، صفحه 371-391   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

سهیلا لویمی

عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

ادبیات مقایسه‌ای، یکی از شاخه‌های جدید تحقیقات و پژوهش‌های ادبی است. در حوزه زبان و ادب فارسی شاعران و نویسندگان، میراث شکوهمندی بر جای گذاشته‌اند که آیندگان همواره از آن بهره برده‌اند. یکی از برجسته‌ترین شاعران زبان و ادبیات فارسی، حافظ شیرازی است. او انقلابی در شعر و غزل به وجود آورد و همواره بر شاعران پس از خود تأثیرگذار بود. پس از سبک عراقی که حافظ در آن طبع آزمایی و زیست کرده است، سبک هندی در ادبیات پای گذاشت. یکی از شاعران برجسته این سبک صائب تبریزی است. صائب تحت تأثیر غزلیات خواجه، غزلیاتی سروده است. اشتراکات وزنی، مضمونی و محتوایی از مشابهات این غزلیات است. نگارنده در این پژوهش بر آن است تا به بررسی تأثیر سبک حافظ بر اشعار صائب تبریزی بپردازد. به این منظور اشعار در دو حوزه نقد مضمونی و نقد ساختاری مورد بررسی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

حافظ؛ صائب؛ سبک؛ مضمون پردازی؛ ساختار

مراجع

امیری فیروزکوهی، کریم. 1336ش، کلیات صائب تبریزی، تهران: انتشارات خیام.

بهار، محمدتقی. 1369ش، سبک شناسی، تهران: امیرکبیر.

تمیم داری، احمد. 1372ش، عرفان و ادب در عصر صفوی، تهران: انتشارات حکمت.

حافظ، خواجه شمس الدین. 1370ش، دیوان حافظ، به تصحیح غنی- قزوینی، چاپ سوم، تهران: انتشارات اساطیر.

داد، سیما. 1383ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.

دریاگشت، محمدرسول. 1371ش، صائب و سبک هندی در گستره تحقیقات ادبی، تهران: انتشارات قطره.

دشتی، علی. 1364ش، نگاهی به صائب، چاپ سوم، تهران: انتشارات اساطیر.

شمیسا، سیروس. 1382ش، سبک شناسی شعر، چاپ نهم، تهران: انتشارات فردوس.

صائب تبریزی، محمدعلی. 1364ش، دیوان صائب، به کوشش محمد قهرمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

صفا، ذبیح الله. 1369ش، تاریخ ادبیات ایران، تهران: انتشارات فردوس.

غلامرضایی، محمد. 1381ش، سبک شناسی شعر فارسی، تهران: انتشارات جامی.

فتوحی، محمود. 1385ش، نقد ادبی در سبک هندی، تهران: انتشارات سخن.

گلچین معانی، احمد. 1364ش، فرهنگ اشعار صائب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

مؤتمن، زین العابدین. 1371ش، گلچین صائب، تهران: انتشارات فرهنگ سرا.

میرصادقی، جلال. 1376ش، عناصر داستان، تهران: انتشارات مهناز.

 

پایان نامه‌ها

رضایی شعبان، کمال. 1390ش، «مضامین مشترک میان حافظ و ابن فارض»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ابوعلی سینا.