الگویابی ادراک ژئوپلیتیکی کشورهای همجوار نسبت به فضاهای جغرافیایی پیرامون

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 7، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، مهر 1399، صفحه 112-128   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

جمال احمدی سیلوه¹؛ محمدرضا حافظ نیا^{* 2}؛ ریباز قربانی نژاد³

¹دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

³استادیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
فضای جغرافیایی با دارا بودن ارزشها و منابع متنوع زیستی ، بنیان های طبیعی و کارکردی ادراک و شناخت متفاوتی به کشورها و بازیگران سیاسی می‌نمایاند. ادراک و تصویر ذهنی بازیگران و کشورها از محیط و نحوه برداشت آن‌ها از آن، نقش مهمی در تصمیم‌گیری و رفتار آن‌ها دارد . مکان ها و فضاهای جغرافیایی بصورت ارزش های درک شده از سوی کشورها، ملت ها، بازیگران سیاسی و حکومت ها در می آیند و معنای سیاسی و مطلوبیت خاصی برای آنها پیدا می کنند. حکومت ها و دولت ها به عنوان بزرگترین بازیگران سیاسی ،خط مشی ، سیاست ها و الگوهای رفتاری خود نسبت به مکان ها و فضاهای جغرافیایی دیگر را بر اساس تصور و ادراک ژئوپلیتیکی نوع فرصت ها یا تهدیدها (علایق و نگرانی های ژئوپلیتیکی) ادراک شده خود از آن شکل می دهند و نوع الگوهای رفتاری مختلفی نظیر تعامل، همگرائی، رقابت ، ستیز و نظایر آنرا در بین می آفرینند. با بررسی دیدگاه های صاحب نظران علم ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی می توان گفت : اهم منابع و عوامل تاثیر گذار بر ادراک ژئوپلیتیکی در روابط کشورها، شامل منابع و ارزشهایی است که با ماهیت جغرافیایی و سرزمینی شناخته می شوند. در این مقاله، با بهره گیری از رویکرد توصیفی – تحلیلی سعی می شود اهم این ارزشها با ماهیت جغرافیایی و سرزمینی ابعاد چهارگانه از قبیل: بنیادهای زیستی و طبیعی ، اقتصادی (ژئواکونومی) ، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- نظامی (ژئواستراتژیک) در قالب مدل رفتاری تعیین و ترسیم شود.

کلیدواژه‌ها

نقشه ذهنی؛ ادراک ژئوپلیتیکی؛ بازیگران سیاسی؛ فضای جغرافیایی

مراجع

References

 Agnew,J.A.(2002).Making political Geography,new York:Oxford University press

Ahmadi, Ali. (2017). Conceptional Attitude to Invironment in Behavioural Geography, Geography Instruction Growth, 31 Period, No.1.(in Persian) 

Behfrooz, Fatemeh. (1992). Study of Behavioure Invironmental Conception in the Territory of Behavioural Geography Studies and Contemproray Human Geography, Geographic Investigations, No 20.(in Persian)

 Callaher,Carolyn and others(2009).Key Consepts in political Ceography.London and California:Sage Publication Ltd. Collins.Johan(1998).MilitaryGeography.Washington:Brassey.

Conrad, Joseph(1995).Environmental Considerations in Army Operational Doctrine,a white paper.Fort Leonard Wood:U.S.Army Engineer School.

 Coogan , Tim Pat(1996).The Troubles:Ireland s ordeal 1966-1996.Boulder,Co:Rberts Rinehart.

Faraji rad,abdolreza and Rebaz ghorbani nejad(2017). Study and analysis of Geopalitical position of Iraqi Kurdistan, Quarterly New Attitudes in Human Geography,No.4.(In Persian)

Ghasemi,reza and abdolreza faraji and ezzatollah ezzati (2018).Regional Impacts of Iraq s Geopolitical structure with Emphasis on Iran, Quarterly New Attitudes in Human Geography, No,4.(In Persian)

Ghorbaninejad, Rebaz. (2014). Finding Pattern of Tension Geopolitical Resources in Nation Relations, Case Study: Southwest Asia, Dissertation in Modaress Training University by Guidance Mohammad Reza Hafez Nia.(in Persian)

Hafeznia, Mohammad Reza & Ghorbaninejad, Rebaz. (2017). Geopolitical factors of Conflict in international relations, Tehran, Islamic Azad University, Science and Research Branch.(in Persian)

Hafeznia, Mohammad Reza & Kaviani Rad, Morad. (2015). Phylosophy of Political Geography , First Edition, Tehran, Research Institute of Strategic Studies.(in Persian)

Hafeznia, Mohammad Reza. (2018). Principles and concepts of Geopolitics with New Edition and Revision, Mashhad papole.(in Persian)

http://en.wikipedia.org

Joneidi, Reza et al.( 2014). An Explanation of the process of Geopolitical Imagination of the Union of Soviet Socialist Republics in the cold War Era, Iranian International Politics Search, Second Year Fall and Winter. (2014). No 1.(in Persian)

Jones, Martin et al.(2008). An Introduction to Political Geography, Traslated by: Pishgahifard, Zahra & Akbari, Rasoul. Tehran, Tehran University Press.(in Persian)

 Luttwak,Edward N.(1990). From Geopolitics to Geo_Economics: Logic of Conflict,Grammar to Commerce. The National Interest.vol:20.Pp:17-24

Mirheydar,Dorreh and S. Mirahmadi,Fatemeh.(2018). Trends of Ideas in Political Geography of tradition and modern, Tehran, Tehran University Press.(in Persian)

Mirheydar,Dorreh.(2006). A study of the concept of Territoriality and its evolution from the Point of view of the political geography, Iran Geopolitic periodical, No 1. P:6-35.(in Persian)

Moradi, Eskandar and Afzali,Rasoul.(2014). New Thoughts in Geopolicy: postmodernism, post structuralism and and Discourse, Tehran, Zeitoon Sabz.(in Persian)

Noer , John(1996).Maritime Interestsin southeast Asia. ashington,DC:National Defense.University O balance,Edgar(1995).Civil War in Bosnia ,1992-94.NewYork:Martin s press.22

O Tuathail, Gearoid et al. (2002). The Geopolitics Thoughts in Twentieth century, Translated by: Hafeznia, Mohammad Reza & Hashem Nasiri, State of Department International and Political Studies office,Tehran.(in Persian) Painter ,J.(2005) state:society. In p. cloke & R. Johnston (Eds),spaces of geographical thought: deconstructing human geographys binaries,(42-60).london:sage publication.

Prados,Alfred (1996) Iraq:Attak on Kurdish Enclave and U.S.Response,Report No. 96-73 9F.Washington,DC:Congressional Research Service,October!&,1996

Peckam,R.s.(2000).Map Mania:Nationalism and the politics of place in Greece,1870-1922,political geography ,19(1).77-95

Qasabzadeh,Majid and Mohaamad Ahkbari and Davood Hassan Abadi(2020).Geoeconomic analysis of the Islamic Republic of Iran in New Equations in southwest Asia,Quarterly New Attitudes in Human Geography,No.1(In Persian)

 Rodaway,paul.(2002).sensuous Geographies:bady,sense,and,place,Routledge Bassin,M.(1987).politics From nature environment, ideology , and the determinist tradition.In J. Agnew,K. Mitchell & G. Toal (Eds) A companion to political geography (pp 13-29) third Edition, Malden: Blackwell publishing

Shakuie, Hossein. (2005). New Thoughts in Philosophy of Geography, Volume 2, Tehran, Gitashenasi.(in Persian)

Shakuie, Hossein. (2009). New Thoughts in philosophy of Geography, volume 2, Environmental Philosophies and Geographical Schools,Volume 2, Geographical Organization Publication and Gitashenasi Cartography.(in Persian)

 Valencia,Mark(1995).China and the South China Sea DisPutes ,Adelphi paper 298.London:International Institute for Strategic Studies