اثربخشی آموزش خلاقیت با استفاده از لگو بر تنظیم هیجان کودکان تیزهوش

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 5، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 39، اسفند 1399، صفحه 95-116   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

معصومه بذول نژاد¹؛ سمیرا وکیلی^{* 2}؛ لیلا کاشانی وحید²؛ مهدیس یاری پور³

¹دانشجو دکتری، گروه‌ روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³کارشناس ارشد روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی اثربخشی آموزش خلاقیت با استفاده از لگو بر تنظیم هیجان و تنظیم شناختی هیجان کودکان تیزهوش انجام گرفت.
روش: روش تحقیق در این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس-آزمون با یک گروه آموزشی و یک گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کودکان 4 تا 5 سال می‌باشد که در سال تحصیلی 98 –1397در مرکز لگوی آموزشی شهر تهران بودند. بدین منظور، تعداد 30 نفر از کودکان، به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری قرار داده شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهة تنظیم هیجان (شیلد و کیکتی، 1998)، پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (گراس و جان، 2003) و مقیاس هوش استنفورد بینه (روید، 2003) بود. گروه آزمایش در 12 جلسة 60 دقیقه‌ای تحت آموزش خلاقیت با استفاده از لگو قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس آنکوا تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش خلاقیت با استفاده از لگو تاثیر معناداری بر خرده‌مقیاس‌های تنظیم هیجان (تنظیم هیجان و بی ثباتی هیجانی) کودکان تیزهوش داشت (01/0p <). اما این تاثیر بر خرده‌مقیاس‌های تنظیم شناختی هیجان (منبع بیانی و ارزیابی مجدد شناختی) معنادار نبود (01/0P>).
نتیجه‌گیری: بنابراین پیشنهاد می‌شود مشاوران و درمانگران برای بهبود تنظیم هیجان کودکان تیزهوش از روش آموزشی خلاقیت با استفاده از لگو استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها

آموزش خلاقیت با استفاده از لگو؛ تنظیم هیجان؛ تنظیم شناختی هیجان؛ کودکان تیزهوش

مراجع

اکبری، سعیده؛ رجب بلوکات، میترا. (1396). تأثیر لگوی آموزشی بر مهارت اجتماعی و خلاقیت کودکان کم شنوا با تجربۀ کاشت حلزون. فصلنامة علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(1)، 124-101.

افروز، غلامعلی؛ کامکاری، کامبیز. (1386). هنجاریابیمقیاسهوشیاستانفورد-بینهخردسال (ESB5). رساله دکتری تخصصی، دانشگاه تهران.

اکبری، بهمن؛ رحمتی، فهیمه. (1394). اثر بخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی– رفتاری بر پرخاشگری کودکان پیش­دبستانی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون­کنشی. فصلنامهتحولروانشناختیکودک، 1(3)، 110-101.

آقاجانی، طهمورث؛ جبارف، رشید؛ مصطفی یوف، مشفق. (1393). تاثیر بازی بر مهارت­های اجتماعی کودکان (مورد مطالعه: کودکان مقطع مهد کودک استان تهران). مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(3)، 98- 104.

بدری، مریم؛ شیخ، مهدی، احمدی، خدابخش؛ طباطبایی، سید موسی. (1392). اثر بخشی آموزش تفکر واگرا بر خلاقیت کودکان. ابتکار و خلاقیت، 3(10)، 70-56.

برزگر بفرویی، کاظم؛ عموقدیری، مهسا. (1396). تأثیر بازی با لگو بر مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(3)، 142-130.

تهرانی، ندا. (1391). اثربخشی لگوآموزشی بر افزایش هوش عملی و خلاقیت کودکان پیش دبستانی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی.

جاویدنیا، ساناز؛ کامکاری، کامبیز؛ موللی، گیتا. (1392). بررسی ویژگی­های روانسنجی نسخه نوین »هوش­آزمای تهران‒استانفورد‒بینه «در کودکان با تشخیص نارساخوانی. مجله مطالعات ناتوانی، 3(10)، 51-44.

حسینی، زهره؛ جوکار، مرضیه. (1399). مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و آشفتگی روانی در افراد معتاد و عادی. فصلنامه روانشناسی تحلیلی- شناختی، 11(40)، 45-35.

حسنی، فریبا؛ محمودی، غلامرضا؛ تهرانی، ندا. (1392). اثربخشی لگو آموزشی بر افزایش هوش عملی و خلاقیت کودکان پیش دبستانی. Archive of SID, www.SID.ir  

سیفی، رقیه. (1392). اثربخشی لگو آموزشی بر هوش هیجانی دختران مقطع راهنمایی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

شجاعی، ستاره؛ به پژوه، احمد. (1394). اثربخشی آموزش مهارت­های تاب­آوری بر میزان تاب­آوری و مؤلفه­های آن در خواهران و برادران کودکان دارای نشانگان داون. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 15(2)، 17-6.

عبداللهی بقرآبادی، قاسم. (1395). اثربخشی لگو درمانی در افزایش مهارت های اجتماعی کودکان اتیسم با عملکرد سطح بالا. رویش روان شناسی، 5(3)، 164-153.

علاءالدینی، زهره؛ کلانتری، مهرداد؛ کجباف، محمدباقر؛ مولوی، حسین. (1396). تأثیر نوروفیدبک آلفا/تتا بر خلاقیت هیجانی و شناختی کودکان. فصلنامة ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(3)، 62-35.

کامکاری؛ کامبیز، افروز؛ غلامعلی، دوایی؛ مهدی، شُکرزاده، شهره. (1391). راهنمای کاربردی نسخه نوین هوش­آزمای تهران- استانفورد- بینه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

گالاگر، جیمز. (1392). آموزش کودکان تیزهوش. ترجمه مجید مهدی­زاده (1392). تهران: انتشارات به نشر.

محمودی، مریم؛ برجعلی، احمد؛ علیزاده، حمید؛ غباری بناب، باقر؛ اختیاری، حامد؛ اکبری زردخانه، سعید. (1395). تنظیم­ هیجان در کودکان با اختلال یادگیری و کودکان عادی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(13)، 84-69.

نصرتی، فاطمه؛ رحیمی نژاد، عباس؛ قیومی نائینی، علی. (1396). رابطه دلبستگی به والدین، هوش معنوی و جنسیت با بهزیستی روانشناختی در دانش آموزان تیزهوش. مجله روانشناسی مدرسه، 6(3)، 198-176.

واحدی، شهرام؛ هاشمی، تورج؛ عینی­پور، جواد. (1392). بررسی رابطة کنترل هیجانی و تنظیم شناختی هیجان با باورهای وسواسی دانش­آموزان دختر دورة متوسطة شهر رشت. فصلنامه تازه­های علوم شناختی، 15(2)، 71-63.

هاشمی، مرضیه؛ درویزه، زهرا؛ یزدی، سیده منور. (1398). مقایسه سرسختی روانشناختی و تنظیم شناختی هیجان در دانشجویان دارای اضطراب اجتماعی و بهنجار. مطالعات روانشناختی، 15(1)، 58-41.

 

Boyne, S. E. (2014). An evaluation of the ‘LEGO® therapy’intervention used to support children with social communication difficulties in their mainstream classroom. Doctoral dissertation. University of Nottingham.

Bulmer, L., & Smith, H. (2011). The use of Lego serious play in the Engineering Design Classroom, Available at: http://library.queensu.ca/ojs/index.php/pc

Garaigordobil, M., & Berrueco, L. (2011). Effects of a Play Program on Creative Thinking of Preschool Children. The Spanish Journal of Psychology, 14(2), 608-618.

Gauntlett, D.  (2011). Making is connecting: The Social Meaning of Creativity. from DIY and Knitting to YouTube and Web 2.0. Published by Polity.

Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85, 348–362.

Gross, J. J. (2001). Emotion Regulation in Adulthood: Timing Is Everything. Current Directions in Psychological Science, 10(6), 214-219.

Gross, J. J., & Jazaieri, H. (2014). Emotion, emotion regulation, and psychopathology: An affective science perspective. Clinical Psychological Science, 2(4): 387-401.

Garnefski N., & Kraaij V. (2018). Specificity of relations between adolescents' cognitive emotion regulation strategies and symptoms of depression and anxiety. Cogn Emot. 32(7),1401-8. doi: 10.1080/02699931.2016.1232698 pmid: 27648495

Kato, D., Hattori, K., Iwai, S., & Morita, M. (2012). Effects of Collaborative Expression Using Lego® Blocks, on Social Skills and Trust. Academic journal article Social Behavior and Personality. An International Journal, 40(7), 1195-1207.

Kim-Spoon, J.; Cicchetti, D., & Rogosch, F. A. (2013). A longitudinal study of emotion regulation, emotion lability – negativity, and internalizing symptomatology in maltreated and nonmaltreated children. Child Development, 84, 512 – 527.

Levenson, R.W., Sher, K. J., Grossman, L.M., Newman, J., & Newlin, D. B. (1999). Alcohol and stress response dampening: Pharmacological effects, expectancy and tension reduction. Journal of Abnormal Psychology,89, 528-538.

Lindsay, S., Hounsell, K. G., & Cassiani, C. (2017). A scoping review of the role of LEGO® therapy for improving inclusion and social skills among children and youth with autism. Disability and Health Journal, 10(2): 173-182.

Molina, P.; Nives Sala, M.; Zappulla, C.; Bonfigliuoli, C.; Cavioni, V.; Assunta Zanetti, M.; Baiocco, R.; Laghi, R.; Pallini, S.; De Stasio, S.; Raccanello, D. & Cicchetti, D. (2014). The Emotion Regulation Checklist – Italian translation. Validation of parent and teacher versions. European Journal of Developmental Psychology, 11:5, 624-634.

Ord, J. (2012), John Dewey and Experiential Learning: Developing the theory of youth work. Journal of youth and policy, 108, 55-72.

Petrovskaa, J., Sivevskaa, D., & Cackova, O. (2013). Role of the Game in the Development of Preschool Child. Lumen International Conference Logos Universality Mentality Education Novelty (LUMEN). Social and Behavioral Sciences, 92 .880 – 884.

Parrott, A, C., Gibbs, A., Scholey, A. B., King, R., Owens, K., Swann, P., Ogden, E., Stough, C. (2011). MDMA and methamphetamine: some paradoxical negative and positive mood changes in an acute dose laboratory study. Journal of Psychopharmacology, 215. 527–536.

Roid, G. H. (2003). Stanford -Binet Intelligence Scales, Fifth Edition, Technical Manual, Itasca, IL: Riverside Publishing.

Roid, G. H. (2005). Stanford Binet Intelligence Scales, Fifth Edition, Interpretive Manual, Itasca, IL: Riverside Publishing.

Stojanova, B. (2010). Development of creativity as a basic task of the modern educational System. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 3395–3400.

Shields, A., & Cicchetti, D. (1998). Reactive aggression among maltreated children: The role of attention and emotion dysregulation. Journal of Clinical Child Psychology, 27, 381-395.

Thompson, R. A., & Calkins, S. D. (1996). The double-edged sword: Emotional regulation for children at risk. Development and Psychopathology, 8, 163–182.

Webb, J. T., Amend, E. R., Webb, N. E., Goerss, J., Beljan, P., & Olenchak, F. R. (2005). Misdiagnosis and Dual Diagnoses of Gifted Children and Adults: ADHD, Bipolar, OCD, Asperger’s, Depression, and Other Disorders. Scottsdale, Az: Great Potential Press.

Winner, E. (2000). The Origins and ends of giftedness. Am Psychol, 55(1),159–69.