بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری: مطالعه موردی شهر جلفا

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، مهر 1399، صفحه 180-202   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مریم ادراکی¹؛ رضا برنا^{* 2}؛ ابراهیم فتاحی³؛ مسعود مهدوی⁴

¹دانشجوی دکتری تخصصی آب و هواشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

³دانشیار پژوهشکده هواشناسی ،تهران، ایران.

⁴استاد گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می‌نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم‌های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمع‌آوری اطلاعات ازایستگاه‌های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم‌ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمان‌ها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه‌های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

جلفا؛ طراحی اقلیم معماری؛ برنامه‌ریزی اقلیمی؛ منطقه آسایش؛ جداول بیوکلیماتیک

مراجع

References

Alijani, B., Kaviani, M.,1997. Basics of Meteorology, Samt Publications, First Edition, Tehran.

Alijani, B., 1994. New Approach to Climatic Uses in Resource Management and Development of the Country (The Role of Climate in Housing Design) Journal of Geographical Research Vol 35.

Al-Temeemi, A. S., 1995. Climatic design techniques for reducing cooling energy consumption in Kuwaiti houses. Energy and Buildings, 23(1), 41-48.

Borna, R. 2018. Study of Climate Impact on Tourism in Khuzestan Province Using Tourism Climate Index. Journal of Geography (Regional Planning), 30 (1), 107-118.

Borna, R., Asadian, F. 2017. Study of CP, ET and TCI indices on human comfort assessment (case study: Khuzestan province). New Attitudes in Human Geography, 9 (4), 195-217.

Borna, R., Mofebini, R., Mansouri Fard, A., and Jafari, P., 2017. Investigation and Analysis of Bioclimatic Parameters of Khuzestan Province Using TCI Index. Third International Congress of Earth Sciences and Urban Development and First Conference on Art, Architecture and Urban Management, Tehran Secretariat Conference -Science and Technology Development Center.

Farajzadeh Asl, M., Gorbani, & Lashkari. 2008. Investigation of Architectural Adaptation of Sanandaj Buildings to its Climatic Conditions by Mahani Method. Space Planning and Preparation, 12 (2), 161-180.

Fishman, D. S., Pimbert, S. L., 1979. Survey of Subjective Responses to the Thermal Environment in Offices Indoor Climate. Danish Building Research Institute Copenhagen, Denmark. 677 - 692.

Ghobadian, V., 2003. Climatic Study of Traditional Iranian Buildings, University of Tehran Publications.

Ghobadian, V., Feiz Mahdavi, M., 2011. Climatic Design, Theoretical and Practical Principles of Energy Use in Building, Tehran University Press.

Ghobadian, V., Feizi Mahdavi, M., 1998. Climate Design, University of Tehran Publications, First Edition.

Ghorbani, A., 2013. Evaluation of Adaptation of New and Old Texture with Climate (Case Study of Sanandaj), Second National Conference on Climate, Building and Energy Conservation Optimization, Isfahan, Iran Energy Efficiency Organization.

Givoni, B., 1969. Man, climate and architecture. Elsevier

Givoni, B., 1998. Climate considerations in building and urban design. John Wiley & Sons.

Hejazi Zadeh, Z., Moghimi, Sh., Basic Microclimatology, Payam Noor Publications, First Edition, Tehran, p. 169198199.

http://ostan-as.gov.ir, 1936.

Iranmanesh, N., Bigdeli, E., 2009. Climatic design & low carbon city regarding the traditional, experiences Climatic design & low carbon city. In 45th ISOCARP Congress.

Jahanbakhsh, S., 1998. Tabriz Human Climate Assessment and Thermal Needs Of Building, Journal of Geographical Research, Vol. 48, 79.

Kazemi, M., 1989. Khuzestan-Khorramshahr Climate and Architecture, Tehran Building and Housing Research Center.

Kosmai, M., 2006. East Azarbaijan Climatic Planning and Guidelines, Ministry of Housing and Urban Development, Building and Housing Research Center Publications.

Latin resources

Mertens, E., 1999. Bioclimate and city planning–open space planning. Atmospheric Environment, 33(24-25), 4115-4123.

Oke, T. R., 1988. Street design and urban canopy layer climate. Energy and buildings, 11(1-3), 103-113.

Olgyay, V. (1998). Design With Climate Princeton.

Queensburg, O., Hash, 1989. Climatic Design Guide, Translated by Casmai, Building and Housing Research Center, First Edition, Tehran.

Rabiei Babokani, 1997. Climatic Design of Tabriz Residential Areas, MSc Thesis, Department of Natural Geography, University of Tabriz.

Rahnamaei, MT., 1990. Collection of Topics and Methods of Urban Development (Geography). Ministry of Housing and Urban Development Studies and Publications.

Ramazani Gorabi, B., 2006. Recognizing the Eco-tourism Potentials of Biological Climatic Lagoon Kangalayeh by Evans Method, Geography and Regional Development, Fall and Winter Issue Vol.7, 73-87.

Raz Jouyan, M., 1988. Comfort with climate-friendly architecture, Shahid Beheshti University Press, first edition, Tehran.

Raz Jouyan, M., 1997. Comfort with climate-friendly architecture. Tehran Shahid Beheshti University Publication

Raz Jouyan, M., 2000. Comfort in the Shelter. Shahid Beheshti University Of Tehran Publications.

Saligeh, M., 2004, Meteorological Organization of Iran, Jolfa Weather Station Data and Statistics 1985 to 2012. Climate-Assisted Housing Modeling for Chabahar City, Journal of Geography and Development, Vol. 4, p. 148-169.

Zolfaghari, H., 2010. Analysis on Tourism Climate Potentials in Aras Free Zone, Journal of Geographical Space, Islamic Azad University of Ahar Branch, Vol. 12, 37: p. 19-37.

Basiri Sadr, Mohammad, Akhbari, Mohammad, Faraji Rad, Abdolreza, Borna, Reza (2020), Geopolitical Analysis of the Effects of Climate Change on Sustainable Development in Iran (‌Change the Modifier of Political Decisions), Scientific and Research Quarterly New Attitudes in Human Geography, 12 (2), 133-152.

Manafloyan, Sanaz, Sadat Saeedeh Zarabadi, Zahra, Behzadfar, Mostafa (2019), Measurement of Factors Affecting Climate Resilience (Case Study: Tabriz), Scientific and Research Quarterly of New Attitudes in Human Geography, 12 (1), 509-525.

Sherbatian, Yaghoub (2018), A Study of Climate, Architecture and Culture of Masouleh with an Approach to Indigenous Architecture from the Perspective of Urban Anthropology. Scientific and Research Quarterly of New Attitudes in Human Geography, 10 (3), 47-59.

Dalaei, Hamideh, Farajzadeh, Manouchehr, Gandum Kar, Amir, Nami, Mohammad Hassan (2016), Vulnerability analysis of the country's cities from the limit indicators of precipitation in the period (1981-2010), scientific and research quarterly of new attitudes in human geography, 9 (1), 139-152.

Nami, Mohammad Hassan, Khazaei, Mehdi (2012), The effect of climate change and fluctuations in the pattern of atmospheric flows on the Aras border river. Scientific and Research Quarterly of New Attitudes in Human Geography, 4 (4), 121-134.