ارزیابی ساختار فضایی شهر و ارتباط آن با رضایتمندی سکونتی مطالعه موردی: منطقه 17 شهرتهران

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 24، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، مهر 1399، صفحه 520-537   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

علی صادقی¹؛ اعظم حسینی^{* 2}؛ مرتضی فلاح خورسند³

¹استادیار گروه علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

²دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوۀ ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم‌ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت‌مندی سکونتی شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و روش پیمایشی به ارزیابی رابطه ساختار فضایی منطقه 17 تهران با رضایت‌مندی ساکنان آن پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان دارای بیش از 3 سال سابقه سکونت در منطقه بودند که 332 نفر از آنها به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید.
یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که متغیّرهای تبیین کننده «کیفیت شبکه حمل و نقل معابر» و متغیّرهای «کیفیت تسهیلات شهری» در منطقه، ناکارآمد بوده و بافت شهری نیز به علت فرسودگی، ازدحام جمعیت، تراکم بیش از حد ساختمان‌ها و عدم فضاهای باز بین آن‌ها به شدت کیفیت سکونتی منطقه را کاهش داده است. به طوری که همبستگی مثبتی بین رضایت‌مندی سکونتی با کیفیت شبکه حمل و نقل و تسهیلات شهری و همبستگی معکوس بین رضایت‌مندی با ویژگی‌های بافت شهری مشاهده گردید. از مهم‌ترین علل نارضایتی سکونتی می‌توان به مشکلات روانی و امنیتی ناشی از ازدحام جمعیت و ناکارآمدی شبکۀ حمل و نقل در این منطقه اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که کیفیت ساختار شهری رابطه مستقیمی با میزان رضایت‌مندی سکونتی دارد.

کلیدواژه‌ها

ساختار فضایی؛ رضایتمندی سکونتی؛ تهران؛ منطقه 17

مراجع

References

Ajilian Mumtaz, Sh. &; Rafieian, M. & and Aghasfari, A (2016). Principles, Dimensions and Variables of Residential Satisfaction in Mehr Housing Programming, Case Study: Mehregan Town. Urban Studies, No. 19, pp. 27-36. {In Persian}

Aiello, A. & Ardone, R.G. & Scopelliti, M. (2010). Neighborhood planning improvement: Physical attributes, cognitive and affective evaluation and activities in two neighborhoods in Rome, Evaluation and Program Planning, 22 (2), 322-315.

Aliabadi, Z & Mohammadi, M. (2019). Measuring the effect of spatial structure indicators of communication network on burnout due to impenetrability (Case study: worn-out texture of Zanjan city). Quarterly Journal of Urban Studies, No. 31, Summer. Pp 77-86. {In Persian}

Amanpour, S. & Bahmaei, H. & and Akbarian, R. (2017). Investigating Citizens' Satisfaction with Individual Variables Affecting the Quality of the Environment (Case Study: Ahwaz Residential Centers). Journal of New Attitudes in Human Geography, Year 9, Issue 4, Fall. Pp 141- 155. {In Persian}.

Amco Iran Consulting Engineers. (2007). Detailed plan report of Tehran's 17th district. Tehran Urban Studies and Planning Center. 315 pages. {In Persian}

Bazrgar, M.R. & and Neghaban, M.B. (2003). Urban planning and main construction of the city. First Edition, Shiraz, Koosha Mehr Publications. 184 pages. In Persian}

Becker, B. j. (2000). Handbook of Applied Multivariable Statistics and Mathematical Modeling, San Diego: Academic Press. Pp 279

 Bertaud, A. (2003). Tehran spatial structure: Constraints and opportunities for future development. National Land and Housing Organization, National Housing Committee, Minisitry of Housing and Urban Development, Islamic Republic of Iran, Available at: http://alain bertaud.com. pp 41

 Burger, M.J. & de Goei, B. & Van der Laan, L., & Huisman, F.J.M. (2011). Heterogeneous development of metropolitan spatial structure: Evidence from commuting patterns in English and Welsh city-regions, 1981–2001. Cities, 28 (2): 160-170

Dorostkar, E. &Vadayeh Kheiry, R. (2019). Quality of Life Based on Housing Satisfaction (Gulshan Neighborhood of Tehran). J. Env. Sci. Tech., Vol 21, No.10 December. Pp 243- 255. {In Persian}

Faraji Mollaei, A. (2015). Explaining the initial effective mechanisms in the spatial structure of Qazvin region. Sustainable City Quarterly, No. 2. pp. 104-83. {In Persian}

Fisher, K &, Fuzhong, I. (2004). A Community Based Walking Trail to Improve Neighborhood Quality of Life in Older Adults a Multilevel Analysis, Annals of Behavioral Medicine, 28 (3): 94-186

Haji Hosseini, M. & Shahabian, P. (2014). nvestigating the level of residential satisfaction in Soheil neighborhood of Tehran. Arman-Shahr Architecture and Urban Planning Quarterly. No. 13, Fall. Pp 259 to 273. {In Persian}

Hajizadeh, A. (2015). Analysis of the spatial structure of Kazerun city in order to provide a model of balanced urban development. Master Thesis in Urban and Regional Planning, International Branch, Shiraz University. 215 pages. {In Persian}

Hamidi, M. (1997). Bone Marrow in Tehran. Volume One, Tehran Engineering Technical Consulting Organization. 273 pages. {In Persian}

Hepp, S (2011). Metropolitan Spatial Structure, Measuring the change in Partial Fulfillment of the Requiremants for the degree of PhD of Philosophy. Knapp, G. (Advisor), University of Maryland, Colleg Park. Pp 1.

Holmgern, J. (2013). An analysis of the determinants of local public transport demand focusing the effects of income changes, European Transport Research Review, 5 (2): 101-107

Maleki, S. & Hosseini, S.R. & Veisi, E. and Mokhtari, S. (2015). Measuring Citizens' Satisfaction with the Residential Quality of Mehr Housing Project Study: Shirinshahr, Ahvaz. Urban Research and Planning, No. 23, pp. 155-168{In Persian}.

Dargahi, M. M. & Razavian, M.T. & Honkzehi, M.A. (2016). Reducing the Impact of Transportation on the City Space Agency by Using Transport-Based Development (TOD). Journal of New Attitudes in Human Geography, Year 9, Issue 4, Fall. Pp 19- 38 {In Persian}.

McCray, J.W. & Day, S.S. (1977). Housing Values Aspirations and Satisfactions as Indicators of Housing Needs, Home Economics, 4: 244-254

Meijer, M. & Adriaena, F. & Linden, O. & Van der, S (2011), A Next Step for Sustainable Urban Design in the Netherlands, New York: Routledge.pp 536- 544

Mohit, M. A. & Ibrahim, M., Rashid, Y.R. (2010). Assessment of residential satisfaction in newly designed public low-cost, Habitat International, 34 (1): 18-7

Pourmohammadi, M.R. (2007). Urban land use planning. Third Edition, Tehran, Samat Publications. 160 pages. {In Persian}

Rafieian, M. & Asgari, A. & Asgarizadeh, Z. (2009). Measurement of residential satisfaction of residents of Nawab neighborhood. Human Geographical Research, No. 67, pp. 53-68. {In Persian}

Shamaei, A. & Poorahmad, A. (2005). Improvement and Renovation of the City from the Perspective of Geography, Tehran University Press. 416 pages. {In Persian}

Shahabian, P. & Saeedpour, S. & Pirayegar, M. (2014). Measurement of residential satisfaction of the residents of Manzaria neighborhood (new texture) and residents of Imam Sister's neighborhood (old texture) of Rasht city. Environmental Management, Volume 7, Number 24, Pages 41-62{In Persian}.

Taqvaei, A. A. & Rafieian, M. & Rezvani, A. (2011). Analysis of the relationship between land use components with reduction of crimes and urban insecurity (Case study: District 17 of Tehran). Human Geography Research, No. 77, pp. 19-38. {In Persian}

Tehran District 17 Municipality. (2016). General specifications of the area. Available through the site: http://region17.tehran.ir/default.aspx?tabid=137

Van Poll, R. (1997). The Perceived Quality of the Urban Residential Environment: A Multi-Attribute Evaluation, The University of Groningen Press. Pp 178

Wiedmann, F. & Salama, M. A & Thierstein, A. (2012). Urban Evolution of the City of Doha: An Investigation into the Impact of Economic Transformations on Urban Structures. URBAN Ev.29, 2. P.p 35-61.

United Nations Climate Change Conference. (2014). Climate Change and Natural Disasters Displace Millions, Affect Migration Flows. December 10, 2015.