نگاهی به تصویرسازی و همسویی آن با عاطفه در اشعار سلمان هراتی

فصلنامه زبان و ادب فارسی

دوره 12، شماره 43، شهریور 1399، صفحه 157-177   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

قاسم مهرآور گیگلو^{* 1}؛ فاطمه مدرسی²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

چکیده

سلمان هراتی(1365-1338) یکی از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزه‌ی ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است ، ساده و بی-آلایش. سلمان با زبانی ساده و استوار، موفق به خلق تصاویری بدیع و سرشار از عاطفه می-شود . پژوهش حاضر برآن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی تصویرسازی و همسویی آن را با عاطفه در اشعار سلمان هراتی مورد بحث و مدّاقه قرار دهد. برآیند تحقیق حاکی از آن است که خلاقیت شاعر در پیوند میان عاطفه، تصویر و تخیّل است. او با تصویر، عناصر بیگانه-ی طبیعت را به هم پیوند می‌دهد و با ابداع حس و فهم مشترک، نسبت میان انسان و طبیعت را از سطح «این نه آنی» به «این همانی» ارتقا می‌بخشد . این سطح از صورت بندی‌های خیال، فقط زمانی گریبان شاعر را می‌گیرد که شاعر، منطق متعارف مکالمه و مفاهیم را فاقد قابلیت لازم برای حسی کردن معانی و مضامین شهودی و انتزاعی و تجارب ناب ببیند. لذا زبان را با انحراف هنرمندانه از هنجار منطق محاوره و منطق مکاتبه که مبتنی بر دلالت مطابقی و کارکرد ارجاعی است، خارج می سازد و در سطح کارکرد شاعرانه بازسازی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

اشعار سلمان هراتی؛ تصویرسازی؛ هنجارگریزی تصویری؛ تخیّل؛ عاطفه

مراجع