تحلیل فمینیستی رمان «دل فولاد» منیرو روانی پور بر اساس نقد روانکاوانه فردیّت یونگ

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 12، شماره 44، تیر 1399، صفحه 247-268   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2020.676032

نویسنده

فرشته ناصری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

  با­­­ بررسی و نگرشی عمیق در میان رمان­ های معاصر ادب فارسی، به عناصر و مضامین نابی دست می­ یابیم، که هر یک به دلیل برخورداری از مولفه­ های منحصر به فرد، داستانی، طیف وسیعی از روابط و مناسبات گوناگون را به خود اختصاص می­ دهند. در این میان رمان «دل فولاد» منیرو روانی­پور به دلیل برخورداری از مناسبات اجتماعی و فمینیستی و نقب زدن به لایه ­های پنهان ذهن زنان از منظر روانشناسانه، از ویژگی­ های منحصر به فردی جهت نقد و تحلیل، براساس دیدگاه نظریه پردازان، برخوردار است. از این رو در پژوهش حاضر بر آن شدیم که به بررسی و تحلیل شخصیت افسانه سربلند، در رمان دل فولاد به عنوان شخصیت اصلی این رمان، بر اساس نقد روان­کاوانه یونگ بپردازیم، تا دریابیم که روانی پور در ساختار کلام خویش و در پردازش شخصیت افسانه، از چه تمهیداتی بهره جسته و کلام وی تا چه حد توانسته است با  بهره­ گیری از عناصر خود آگاه و ناخودآگاه و همچنین نمادهای منحصر به فرد نظیر، دیکتاتور، سوارکار، درخت نارنج، پیرزن عروسکی و پیردختران و...، در جهت ایجاد وحدت میان ابعاد چندگانه شخصیت، به فردیت مطلق، توفیق یابد که بتوان آن را از دیدگاه روان­کاوانه فروید مورد نقد و بررسی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

فردیّت؛ یونگ؛ منیرو روانی پور؛ دل فولاد؛ نقد روانکاوانه

مراجع

کتاب­ ها

1. بیلسکر، ریچارد (1387) اندیشه یونگ، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: آشیان.
2. پالمر، مایکل (1385) فروید، یونگ و دین، ترجمۀ محمد دهگانپور و غلامرضا محمدی، تهران: رشد.
3. روانی­پور، منیرو (1381) دل فولاد، تهران: نشر قصه.
4. شکرکن، حسین و دیگران (1372) مکتب­ های روانشناسی و نقد آن، تهران: سمت.
5. فوردهام، فریدا (1356) مقدمه­ای بر روان­شناسی یونگ، ترجمۀ مسعود میربها، تهران: اشرفی.
6. منینجر، ویلیام و همکاران (1370) رشد شخصیّت و بهداشت روان، چاپ سوم، تهران: انجمن اولیاء و مربّیان جمهوری اسلامی ایران.
7. یونگ، کارل گوستاو (1387) انسان و سمبل­ هایش، چاپ ششم، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی.

8. Hopcke, R. H (1999). A Guided tour of the collected works of C.G. Jung. SHAMBHALA. Boston.

1. 9.  Jung. C.G.(1990) Jung’s psychology of Religion and synchronicity. State university of New York press. New youk.
2. Tyson, Lois (2006). Critical theory today.Routledge. NY

مقالات

1. اتونی، بهزاد، شریفیان، مهدی (1392) فرایند فردیت در حماسۀ بهمن­نامه، فصلنام، علمی­پژوهشی کاوش­نامه، سال 14، ش 27، صص: 271-300.
2. امیری، عاطفه، سادات شریفی، سید فرشید (1395) تحلیل شخصیت پری در قصه ­های محلی فارس (موردپژوهشی: قصه­ های تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج)، ادبیات و زبان­ های محلی ایران زمین، سال ششم، ش 4، صص 1-17.
3. حر، لیلا و احمد رضی و علی تسلیمی (1396) خوانشی روان­شناسانه از درون­مایه داستان تابستان زاغچه بر اساس فرایند فردیت یونگ، پژوهش ادبیات معاصر جهان، دوره 22، ش 1، صص 59-82.
4. شایسته­ فر، مهناز (1389) نماد اساس مطالعات زیباشناختی و مضمونی هنر، کتاب ماه هنر، شماره 139، صص 94-109.
5. شولتز، دوآن (1359) الگوی یونگ انسان فردیت یافته، ترجمۀ گیتی خوشدل، مجله آرش، شماره 21، ص 72-92.
6. طغیانی، اسحاق. پوده، آزاده (1394) تحلیل روان­شناختی منظومۀ ویس و رامین براساس نظریۀ لیبیدوی فروید و فردیت یونگ، فصلنامۀ علمی-تخصصی مطالعات زبان و ادبیات غنایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف­ آباد، دورۀ 5، شماره 16، صص 77-90.
7. مونسان، فرزانه و عباس خائفی و علی تسلیمی و محمد علی خزانه دارلو (1393) بینش اساطیری در آثار منیرو روانی­ پور، فصلنامۀ علمی-پژوهشی ادبیات عرفانی و اسطوره­ شناختی، دورۀ 10، ش 37، صص 303-337.