مطالعه رشد کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه‌های تخصصی بهداشت حرفه‌ای: با تأکید بر حوزه علوم ورزشی

دانش شناسی

دوره 11، شماره 43، دی 1397، صفحه 104-114   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

موسی یمین فیروز¹؛ حسین ادبی²؛ مسعود یمین فیروز^{* 3}

¹دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه آموزش عمومی دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل

²پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

³کارشناس ارشد مدیریت ورزشی، واحد پژوهش و آموزش شهرداری آمل

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رشد کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه­های تخصصی بهداشت حرفه­ای(چهار گرایش) با تاکید بر حوزه علوم ورزشی انجام شده است.
روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از شاخص­های کمی و کیفی پایگاه اطلاعات Scimagojr (SJR)، به تحلیل مدارک علمی کشور ایران در چهار حوزه؛ علوم ورزشی، مدیریت اطلاعات سلامت، فیزیوتراپی و ورزش درمانی و بهداشت حرفه­ای(حوزه­های تخصصی بهداشت حرفه­ای) از ابتدای سال 1996 تا پایان سال 2016 میلادی پرداخته است و تولیدات این چهار حوزه را با یکدیگر از لحاظ کمی(تعداد  مقالات چاپ شده) و از لحاظ کیفی(شاخص هرش) مقایسه کرده است.
یافته­ها: نتایج پژوهش نشان داد طی بازه زمانی 2016- 1996  بیشترین تولیدات علمی کشور ایران در حوزه های مورد بررسی مربوط به حوزه علوم ورزشی(864 مدرک علمی) و کمترین تولیدات علمی نیز مربوط به حوزه علمی بهداشت حرفه­ای(99 مدرک علمی) بوده است که کشور ایران را در حوزه علوم ورزشی در رتبه سی و یکم جهان، سوم منطقه خاورمیانه و ششم آسیا قرار داده است. شاخص هرش این حوزه نیز 39 گزارش گردید که نشان از کیفیت پایین مقالات منتشر شده می باشد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که کشور ایران در حوزه های مورد بررسی بویژه حوزه علوم ورزشی از لحاظ کمی و کیفی مقالات تولید شده در جایگاه مناسبی قرار ندارد و میانگین میزان استناد دریافت شده توسط هر مقاله در علوم ورزشی نسبتاً کمتر از میزان کل استناد ایران و کمتر از نیمی از نرخ جهانی است.

کلیدواژه‌ها

رشد کمی؛ رشد کیفی؛ بهداشت حرفه‌ای؛ علوم ورزشی

مراجع

ابراهیمی، س.؛ حیاتی، ز. (1387). کمیت و کیفیت تولید علم در دانشگاه­های ایران. فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، 4 (3)، 105-126.

حمیدی، ع.؛ انصافی، ا.ر.؛ و عصاره، ف. (1387). پیمایش تحلیلی و ساختار نگاشتی از تولیدات علمی در حوزه کتابسنجی، علم­سنجی، اطلاع سنجی و وب سنجی در پایگاه وب آوساینس در طول سال­های 1990-2005. فصلنامه کتابداری و علوم اطلاع رسانی، 42 (2)، 161-182.

حیدری، غ. (1388). علم و سنجش: مفهوم علم در علم­سنجی. کتاب ماه، 154، 77-72.

سبزواری، ن.؛ جلالی دیزجی، ع.؛ مومنی، ع. (1394). نگاشت تولیدات علمی حوزه اعتیاد در پایگاه وب آو ساینس در سال­های 2008-2013. مطالعات دانش شناسی، 2، 109-126.

سجادی، س.ن. و همکاران. (1394). بررسی وضعیت تولیدات علمی اعضای هیات علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران طی سال­های 1383 تا نیمه اول 1389. مدیریت ورزشی، 27، 500-487 .

شریفی، و.، و دیگران  (1383). سه دهه پژوهش ایرانیان در سلامت روانی: یک مطالعه علم­سنجی. پیشرفت­هایی در علم شناختی، 5 (2)، 16-1.

مکی زاده، ف.، و دیگران (1396). بررسی روند تولیدات علمی و تحلیلی ساختار شبکه هم تالیفی در حوزه نانو فناوری ایران. رهیافت، 65، 66-51.

یمینی فیروز، م.؛ یمین فیروز، م.؛ ادبی فیروزجاه، ح. (1395). سهم تولیدات علوم ورزشی ایران در خاورمیانه، آسیا و جهان. مجله علم­سنجی کاسپین، 3 (2)، 37-30.

یمینی فیروز، م. (1393). بررسی رشد کمی و کیفی تولیدات علمی ایران در زمینه علوم ورزشی: مطالعه­ای در ISI. مجله علم­سنجی کاسپین، 1 (1). 32-28.

Andrade, A., Dominski, F. H.  & Coimbra, D. R. (2017). Scientific production on indoor air quality of environments used for physical exercise and sports practice: Bibliometric analysis. Journal of Environmental Management, 196, 188-200.

Bookstein, A. (1994). Scientometrics: new opportunities. Scientometrics, 30 (2-3), 455-460.

Falavigna, A. et al. (2017). Thirteen Years of Scientific Production on Medline by Spine Surgeons in Latin America, Africa, Oceania, and Asia. Global Spine Journal, 5 (58), 245-263.

Salado-Font, S. M., et al. (2017). Bibliometric analysis of the scientific production as regards statin use for ophthalmological symptoms of myasthenia gravis. Archivos de la Sociedad Española de Oftalmología, 99 (9), 425-436.