ارزیابی علل شکل گیری سکونتگاه‌های غیر رسمی با محوریت پدیده مهاجرت در بافت-های فرودست (نمونه موردی: شهر سنندج)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 27، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، فروردین 1399، صفحه 508-529   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد رسولی¹؛ سید علی نوری^{* 2}؛ حسین ذبیحی³

¹دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

شناسایی و تشخیص بافت هاسکونتگاه های غیر رسمی و ارزیابی علل شکل گیری میتواند در نگاه مدیریتی حائز اهمیت باشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی-توصیفی بوده که مقیاس تحلیلی سکونتگاه های غیر رسمی در بستر معضلات اجتماعی نظیر مهاجرت مطرح و در مرحله اول برای شناسایی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی ، سطح معیار ها و وزن دهی زیرمعیارها و نیز اهمیت نسبی آنها استفاده شده و نهایتا توسط نرم افزار اکسپرت چویس و نیز مدل دلفی مورد تحلیل واقع گشته و در مرحله دوم برای بررسی انطباق پذیری و همبستگی شاخص مهاجرت و نیز فرسودگی اجتماعی حاصله، سنجش میدانی با تعداد 375 پرسشنامه به شیوه محقق ساخت به صورت طیف لیکرت در مقیاس رتبه ای، بعنوان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران در مناطق شهری نمونه شهر سنندج انجام و نهایتا بر اساس مدل کاربردی از میان 4 معیار، شاخص مهاجرت بعنوان عامل انطباق با کل معیارها مورد بررسی واقع شد که نتیجتا انطباق پذیری در محلات نمونه از میان 20 سکونت گاه غیر رسمی تبیین و نیز در سه محله تپه علیابک و شمال شهدا با میزان 64 درصد، محله فیض آباد، حدودا 52 درصد و محله غفور حدودا 75 درصد اثبات گر شناسایی این نوع سکونتگاه های شهر است. بدین ترتیب زیرمعیار و شاخص مهاجرت با هدف شناسایی محلات فرودست و بستر شکل دهنده به سکونتگاه های غیررسمی با بطن گستره فقر شهری همبستگی بالایی داشته و علل اقتصادی و اجتماعی مبدا مهاجرت و بستر مناسب مقصد میتواند دلیل اصلی این پدیده باشد.

کلیدواژه‌ها

فقر شهری؛ محلات فرودست؛ سکونتگاه غیر رسمی؛ پدیده مهاجرت؛ علل اقتصادی-اجتماعی

مراجع

References

Barrent, C. 2011. "Geography and ethies: Justice. Progress in human geography.

Brinley, Thomas, 1966, migration: Economic aspect sill international Encyclopedia of social since. Vol.10, Newyork: the free press.

Clark, John. 2015. Principles and foundations of population geography, translated by: Massoud Mahdavi. Tehran: Qoms.

Cowan, Rob. 2000. Placechecks: a users’ guide. London: Urban Design Alliance.

Divyani, Kohli. 2011. "An ontology of slum fot image- based classification. Computers, Environment and Urban Systems 36 (2): 154-163.

Ebrahimzadeh, Issa and Mohammad Neghaban Marvi. 2004. An Analysis of Urbanization and the Status of New Cities in Iran. Geographical Research Quarterly.

Glesson, B. 2006. Australia Heartland: Making. Sydny: Allen & Unwin.

Goat, God be merciful and infallible. 2011. "Assessing the compactness and distribution of urban growth and its effect on increasing household economic costs in Bojnourd." Geography and Planning 1-18.

Habibi, Kiomars and Ahmadpour Ahmad. 2005. Physical development of Sanandaj city using GIS. Sanandaj: Kurdistan University Press.

Habibi, Seid Mohsen. 2008. The flux of the city. Tehran: Tehran University Press.

Habitat, Un. 2015. "Habitat (III) Issue paper: Urban Resilience.

Hesamian, Farokh. 2009. Urbanization in Iran. Tehran: Agah Publishers.

Hosseini, Mohammad Reza, (2005), A Study of Factors Affecting Marginalization in Ahvaz, Department of Sociology, University of Isfahan.

Irandoost, Kiomars. 2009. Informal settlements and the myth of marginalization. Tehran: Tehran Urban Planning Processing Company.

Irandoost, Kiomars. 2010. "A Review of the Short Experience of Empowering Informal Settlements, Example of Kermanshah." Journal of Geography and Development (20): 59-78.

Jennervik, A. 2006. Improving slum conditions through innovative financing, in, TS-27 upgrading informal settlement: Access to human rights and finance. Munich, Germany.

Kazemian, Gholamreza, Vajhollah GhorbaniZade, and Saied Shafian. 2012. "Local community capacity to achieve sustainable development through informal neighborhood residents and economic activists (Case Study: New Shamiran neighborhood), Journal of Urban Studies.

Khazaie, Zahra, and Parvaneh Ziviar. 2012. "Review and evaluate the socio-economic and physical informal settlements (Case Study Metropolis Sayyahi dormitory in Ahwaz). Land Geographical cultural Isfahan.

Massey, Douglas, Joaquin Arango, Graeme Hugo, and J. Edward Taylor. 1993. "Theories of International Migration: A Review and Appraisal. Population and Development Review.

Mincer, Jacob. 1978. "Family Migration Decisions. Journal of Political Economy 86 (5): 749-73.

MojtahedZade, GholamHossien. 2003. Urban planning in Iran. Tehran: Payam Noor University.

Nazari, Ali Asghar, (1994), Geography of Iran, Noor Publications.

Parsa Pajooh, Sepideh. 2002. "Practical Research: A Guide for Transformers." Anthropology Letter 1: 191-194.

Piran, Parviz. 1988. "Rapid and heterogeneous urbanization (parts one to nine): sheds in Tehran." Political-Economic Information 15-23.

Piran, Parviz. 1994. "Shed living in Iran Theoretical perspectives with a look at the situation in Iran." Political-Economic Journal 87-88.

Piran, Parviz. 2002. "Again a case study on informal settlements Zahedan Shirabad. Journal of Haft Shahre 9-10.

Poor Ahmad, Ahmad, Mehdi Hesam, Haditha Ashour and Saber Mohammadpour. 2010. "An Analysis of the Physical Spatial Expansion Pattern of Gorgan City Using Shannon and Holdern Entropy Models". Urban Research and Planning 1 (3): 1-18.

Porkheradmand, Reza, Narges Gillani, Hassan Chizari, and Peyman Laelabadi. 2009. Cities in the globalization process. Tehran Municipality: Planning Studies Centre.

Potter, Robert and Evans Sally Lloyd. 2005. A City in a Developing World, translated by Kiomars Irandoost et al. Tehran: Publications of the Organization of Municipalities and Rural Affairs.

Rabbani, Rasoul, Samad Kalantari and Nafiseh Yavari. 2004. "The phenomenon of marginalization and its social and cultural consequences (Arzanan and Dark Isfahan)." Scientific Journal of Humanities, University of Isfahan 119-154.

Rahnama, Mohamad Rahim, and Maesome Tavangar. 2008. "a comparative study of marginalization in the cities of Sabzevar. Neyshabur and Gonabad and Torbat Heydarieh (11).

Sarrafi, Mozaffar, (2002), Towards a Theory for Organizing Informal Housing from Marginalization to the Text of Urbanization, Haftshahr Quarterly, Third Year, No. 8, Urban Development and Improvement Organization

Swain, Li, and Steven Garasky. 2007. "Migration Decisions of Dual-earner Families: An Application of Multilevel Modeling. Journal of Family and Economic 28 (1): 151-170.

UN-HABITAT. 2003. The Callenge of Slums, Global Report of Human Sattelment. UN-HABITAT.

UN-HABITAT. 2006. SUF Handbook Design Phase: Volume 1: An Approach to Financial Action Planning for Slum Upgrading and New Low-Income Residential Neighbourhoods. Nairobi. UN-HABITAT, Slum Upgrading Facility.

Zangiabadi, Ali, Zarabi, Asghar, Khoob Ind, Saeed, (2005), Analysis of the social causes of marginalization in Isfahan, Journal of Humanities, Volume 18, Number 1, University of Isfahan.

Zanjani, Habibullah 2001. Immigration. Tehran: Organization for the Study and Compilation of Humanities Books, University of Tehran.