اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای فرزندپروری ذهن آگاهانه بر تنیدگی و انعطاف پذیری روانشناختی مادران دانش آموزان دختر نابینا شهر اهواز

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، شماره 56، آذر 1399، صفحه 137-147   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه شریف محمدی^{* 1}؛ مریم چرامی²؛ طیبه شریفی³؛ احمد غضنفری⁴

¹گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد ، ایران

²گروه روان شناسیو دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد ، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

⁴عضو هیئت علمی و دانشیار گروه روانشناسی واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای فرزندپروری ذهن آگاهانه بر تنیدگی و انعطاف پذیری روانشناختی مادران دانش آموزان دختر نابینا انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربری و از نظر شیوه اجرا نیمه تجربی با طرح نیمه آزمایشی با طرح اندازه گیری مکرر با گروه گواه_کنترل بود. جامعه پژوهش مادران دانش آموزان دختر نابینا بودند که از میان آنها ۷۲ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بصورت دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه ( هر گروه ۲۴ نفر جایگزین شدند). گروه آزمایش ۸ جلسه ۹ دقیقه ای با روش ذهن آگاهی آموزش دید. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های تنیدگی والدگری آبیدین(۱۹۹۲) ، انعطاف پذیری روانشناختی بودند و همکاران(۲۰۱۱) تکمیل کردند. داده ها به کمک نرم افزار spss_19 و با روش تحلیل کوواریانس واریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه بر بهبود تنیدگی، انعطاف پذیری روانشناختی مادران اثربخش بودند و این نتایج تا مرحله پیگیری هم تداوم داشت(p:0/01). نتایج حاکی از اهمیت ذهن آگاهی در بهبود تنیدگی، انعطاف پذیری روانشناختی مادران میباشد. بنابراین مشاوران مدارس استثنایی میتوانند از روش ذهن آگاهی برای کاهش تنیدگی و افزایش انعطاف پذیری روانشناختی مادران است.

کلیدواژه‌ها

آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه# تنیدگی# انعطاف پذیری روانشناختی

مراجع

بابکری، حامد؛ طهماسبی، سیامک و امانیف شهین. (1397). انطباق و هنجاریابی شاخص تنیدگی والدین بر روی مادران کودکان تهران. روانشناسی و روان پزشکی شناخت. 5 (3): 39-29. ##

بندارکاخلی، زهرا؛ مشهدی، علی و امین یزدی، سید امیر. (1397). اثربخشی آموزش فرزند پروری ذهن اگاهی بر بهبود اجتناب تجربه ای، خودشفقتی، ذهن اگاهی مادران تنیده دارای کودک بیش فعال دبستانی. پزشکی علوم پزشکی مشهد. 62 (1): 14-1. ##

پوراکبریان، الهه؛ مهرابی، ریحانه؛ بدیهی زراعتی، فرنوش، خاتون تیمورزاده، سارا و دهقان‌زاده، طاهره. (1397). بررسی رابطه پذیرش- عمل و چشم انداز آینده با انعطاف‌پذیری روان شناختی، سازگاری در مادران دارای کودک کم توان ذهنی. کودکان استثنایی. 19 (1): 94-81. ##

صادقی، مسعود و حسینی رمقانی نسرین السادات. (1396). اثربخشی آموزش فرزند پروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب، نگرانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی- کمبود توجه. سلامت جامعه. 10 04): 1-11. ##

غضنفری، فیروزه؛ حسینی رمقانی، نسرین السادات؛ مرادیان، گیزه رود، سیده خدیجه؛ مهرابی، مهناز و پناهی، هادی. (1395). اثربخشی برنامه آموزشی فرزند پروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت عمومی مادران دارای کودک لجباز و نافرمان. پزشکی ارومیه. 27 (7): 641-629. ##

ناصری (1396) سرمایه‌های روان‌شناختی بر انعطاف پذیری روان‌شناختی، خودکارآمدی، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، رضایت از زندگی، عزت‌نفس، بخشش دختران نوجوان کلاس‌های دوم و سوم دبیرستان، روانشناسی و روان پزشکی. 8 (4): 50-40. ##

فرزادفرد، سیده زینب (1396)، نقش آموزش مهارتهای فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان، روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 4(15)، 277-292. ##

, A., & Restifo, K. (2010). Mindful parenting in mental health care. Mindfulness, 1(2), 107-120. ##

 Bögels, S., & Restifo, K. (2014). Mindful parenting. A guide for mental health practitioners. ##

Bouckenooghe, D., Zafar, A., & Raja, U. (2015). How ethical leadership shapes employees’ job performance: The mediating roles of goal congruence and psychological capital. Journal of Business Ethics, 129(2), 251-264. ##

Burgess, N. S., Knight, C. J., & Mellalieu, S. D. (2016). Parental stress and coping in elite youth gymnastics: an interpretative phenomenological analysis. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 8(3), 237-256. ##

Chen, W. W., Wu, C. W., & Yeh, K. H. (2016). How parenting and filial piety influence happiness, parent–child relationships and quality of family life in Taiwanese adult children. Journal of Family Studies, 22(1), 80-96.‏ ##

Chan, T. O., & Lam, S. F. (2017). Mediator or moderator? The role of mindfulness in the association between child behavior problems and parental stress. Research in developmental disabilities, 70, 1-10. ##

 

Duncan LG, Shaddix C. (2015). Mindfulness-based childbirth and parenting (MBCP): innovation in birth preparationto support healthy, happy families. International journal of birth and parent education. 2(2):30. ##

Luthans F, Avolio BJ, Avey JB, Norman SM. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology. 60: 541 -72. ##

McAuley, C., & Rose, W. (2010). Child well-being: Understanding children's lives. Jessica Kingsley Publishers. ##

Menon, S., & Prabhu, V. V. (2016). The Impact of Psychological Capital on Resistance to Change. REVELATION, 1. ##

Moreira, H., & Canavarro, M. C. (2015). Individual and gender differences in mindful parenting: The role of attachment and caregiving representations. Personality and Individual Differences, 87, 13-19. ##

Sharp, W. G., Burrell, T. L., & Jaquess, D. L. (2014). The Autism MEAL Plan: A parent-training curriculum to manage eating aversions and low intake among children with autism. Autism, 18(6), 712-722. ##

Shawler, P. M., & Sullivan, M. A. (2017). Parental stress, discipline strategies, and child behavior problems in families with young children with autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 32(2), 142-151. ##

Soulas T, Sultan S, Gurruchaga J, Palfi S, Fnelon G. (2012). Changes in quality of life (QoL), burden and mood among spouses of Parkinson’s disease patients receiving neurostimulation. Journal of Parkinsonism & Related Disorders, 18(5):602-5. ##

Sun, Y., & Huang, J. (2019). Psychological capital and innovative behavior: Mediating effect of psychological safety. Social Behavior and Personality: an international journal, 47(9), 1-7. ##

Vinayak, S., & Dhanoa, S. (2017). Relationship of parental burnout with parental stress and personality among parents of neonates with hyperbilirubinemia. Int. J. Indian Psychol, 4(2), 102-111. ##

Howells, A., Ivtzan, I., & Eiroa-Orosa, F. J. (2016). Putting the ‘app’in happiness: a randomised controlled trial of a smartphone-based mindfulness intervention to enhance wellbeing. Journal of HappinessStudies, 17(1), 163-185. ##

 

بابکری، حامد؛ طهماسبی، سیامک و امانیف شهین. (1397). انطباق و هنجاریابی شاخص تنیدگی والدین بر روی مادران کودکان تهران. روانشناسی و روان پزشکی شناخت. 5 (3): 39-29. ##

بندارکاخلی، زهرا؛ مشهدی، علی و امین یزدی، سید امیر. (1397). اثربخشی آموزش فرزند پروری ذهن اگاهی بر بهبود اجتناب تجربه ای، خودشفقتی، ذهن اگاهی مادران تنیده دارای کودک بیش فعال دبستانی. پزشکی علوم پزشکی مشهد. 62 (1): 14-1. ##

پوراکبریان، الهه؛ مهرابی، ریحانه؛ بدیهی زراعتی، فرنوش، خاتون تیمورزاده، سارا و دهقان‌زاده، طاهره. (1397). بررسی رابطه پذیرش- عمل و چشم انداز آینده با انعطاف‌پذیری روان شناختی، سازگاری در مادران دارای کودک کم توان ذهنی. کودکان استثنایی. 19 (1): 94-81. ##

صادقی، مسعود و حسینی رمقانی نسرین السادات. (1396). اثربخشی آموزش فرزند پروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب، نگرانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی- کمبود توجه. سلامت جامعه. 10 04): 1-11. ##

غضنفری، فیروزه؛ حسینی رمقانی، نسرین السادات؛ مرادیان، گیزه رود، سیده خدیجه؛ مهرابی، مهناز و پناهی، هادی. (1395). اثربخشی برنامه آموزشی فرزند پروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت عمومی مادران دارای کودک لجباز و نافرمان. پزشکی ارومیه. 27 (7): 641-629. ##

ناصری (1396) سرمایه‌های روان‌شناختی بر انعطاف پذیری روان‌شناختی، خودکارآمدی، وظیفه‌شناسی، احساس کنترل، رضایت از زندگی، عزت‌نفس، بخشش دختران نوجوان کلاس‌های دوم و سوم دبیرستان، روانشناسی و روان پزشکی. 8 (4): 50-40. ##

فرزادفرد، سیده زینب (1396)، نقش آموزش مهارتهای فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان، روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 4(15)، 277-292. ##

, A., & Restifo, K. (2010). Mindful parenting in mental health care. Mindfulness, 1(2), 107-120. ##

 Bögels, S., & Restifo, K. (2014). Mindful parenting. A guide for mental health practitioners. ##

Bouckenooghe, D., Zafar, A., & Raja, U. (2015). How ethical leadership shapes employees’ job performance: The mediating roles of goal congruence and psychological capital. Journal of Business Ethics, 129(2), 251-264. ##

Burgess, N. S., Knight, C. J., & Mellalieu, S. D. (2016). Parental stress and coping in elite youth gymnastics: an interpretative phenomenological analysis. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 8(3), 237-256. ##

Chen, W. W., Wu, C. W., & Yeh, K. H. (2016). How parenting and filial piety influence happiness, parent–child relationships and quality of family life in Taiwanese adult children. Journal of Family Studies, 22(1), 80-96.‏ ##

Chan, T. O., & Lam, S. F. (2017). Mediator or moderator? The role of mindfulness in the association between child behavior problems and parental stress. Research in developmental disabilities, 70, 1-10. ##

 

Duncan LG, Shaddix C. (2015). Mindfulness-based childbirth and parenting (MBCP): innovation in birth preparationto support healthy, happy families. International journal of birth and parent education. 2(2):30. ##

Luthans F, Avolio BJ, Avey JB, Norman SM. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology. 60: 541 -72. ##

McAuley, C., & Rose, W. (2010). Child well-being: Understanding children's lives. Jessica Kingsley Publishers. ##

Menon, S., & Prabhu, V. V. (2016). The Impact of Psychological Capital on Resistance to Change. REVELATION, 1. ##

Moreira, H., & Canavarro, M. C. (2015). Individual and gender differences in mindful parenting: The role of attachment and caregiving representations. Personality and Individual Differences, 87, 13-19. ##

Sharp, W. G., Burrell, T. L., & Jaquess, D. L. (2014). The Autism MEAL Plan: A parent-training curriculum to manage eating aversions and low intake among children with autism. Autism, 18(6), 712-722. ##

Shawler, P. M., & Sullivan, M. A. (2017). Parental stress, discipline strategies, and child behavior problems in families with young children with autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 32(2), 142-151. ##

Soulas T, Sultan S, Gurruchaga J, Palfi S, Fnelon G. (2012). Changes in quality of life (QoL), burden and mood among spouses of Parkinson’s disease patients receiving neurostimulation. Journal of Parkinsonism & Related Disorders, 18(5):602-5. ##

Sun, Y., & Huang, J. (2019). Psychological capital and innovative behavior: Mediating effect of psychological safety. Social Behavior and Personality: an international journal, 47(9), 1-7. ##

Vinayak, S., & Dhanoa, S. (2017). Relationship of parental burnout with parental stress and personality among parents of neonates with hyperbilirubinemia. Int. J. Indian Psychol, 4(2), 102-111. ##

Howells, A., Ivtzan, I., & Eiroa-Orosa, F. J. (2016). Putting the ‘app’in happiness: a randomised controlled trial of a smartphone-based mindfulness intervention to enhance wellbeing. Journal of HappinessStudies, 17(1), 163-185. ##