امنیت منابع و تجهیزات کتابخانه‌ای در برابر سرقت در کتابخانه‌های پردیس دانشگاه شهید بهشتی

دانش شناسی

دوره 12، شماره 44، خرداد 1398، صفحه 1-13   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عطیه باغستانی تجلی^{* 1}؛ محسن حاجی زین العابدینی²؛ فاطمه پازوکی³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

²عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‎شناسی دانشگاه شهید

³دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهراء

چکیده

هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر شناسایی وضعیت حفاظت و نگهداری از منابع و تجهیزات کتابخانه‌های وابسته به دانشگاه شهید بهشتی است
روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که به روش پیمایشی انجام‌گرفته و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه که آلفای کرونباخ آن بیش‎تر از 7/0 می‎باشد، گردآوری‌شده است. پرسشنامه‌ای تهیه شد و در اختیار 20 نفر از مسئولان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و واحدهای وابسته دانشگاه شهید بهشتی قرار گرفت که از روش سرشماری برای انجام پژوهش استفاده شد.  جهت بررسی وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه و نحوه رتبه‌بندی تجهیزات و منابع در کتابخانه از نظر سرقت از دید مسئولین کتابخانه‌های دانشگاه شهید بهشتی از آزمون فریدمن استفاده‌شده است.
یافته‎ها: یافته‌ها نشان داد که بیشترین تجهیزات و منابعی که به سرقت رفته بود، صفحات، و تصاویر و نقشه‎های میان کتاب‎ها است، و بیش‎ترین تمهیدات به کار برده شده برای حفظ و حراست از مجموعه کتابخانه مراقبت و نگهبانی از ساختمان کتابخانه در برابر انواع دستبرد در ساعات تعطیلی است.
نتیجه‎گیری: وضعیت امنیت از منابع و تجهیزات در برابر سرقت در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و واحدهای وابسته (کتابخانه‎ها، دانشکده‎ها و پژوهشکده‎ها) دانشگاه شهید بهشتی در وضعیتی مطلوب قرار دارد، که با تدابیر و روش‎های علمی مطلوب‎تر خواهد شد. به طور کلی بازنگری در مقررات و آیین‎نامه‎های مربوط به امنیت در هر کتابخانه با توجه به نوع مخاطبان ضروری است، ضمن اینکه روزآمدی قوانین و مقررات حاکم در این مسئله اهمیت مضاعف دارد.

کلیدواژه‌ها

حفاظت؛ کتابخانه‎ها؛ ایمنی؛ سرقت؛ منابع و تجهیزات کتابخانه؛ دانشگاه شهید بهشتی؛ کتابخانه‎های دانشگاهی

مراجع

آماجی، ع (1374). بررسی وضعیت کلی کتابخانه‌های خطی مجلس، مرکزی دانشگاه تهران، ملی و ملک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه تهران، تهران.

تاج‌الدینی، الف؛ سادات موسوی، ع (1389). مدیریت امنیت در معماری فضاهای کتابخانه‌ای. کتاب کلیات ماه.(149)، 67

جمالی، ق (1384). نگاهی به سیستم امنیت در کتابخانه­ها. نما: مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران. 5(2) [پیوسته]: http://www.irandoc.ac.ir/Data/E_J/vol5/jamali.htm [تاریخ مشاهده 7/11/84].

جوکار، ط (1383). مبانی و اصول مدیریت امنیت در کتابخانه­ها. فصلنامه کتاب، 15(3)، 51-62.

جولائی، س (1384). بررسی عوامل تأثیرگذار در سرقت و آسیب منابع کتابخانه­های مرکزی و دانشکده­های پزشکی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران، تهران.

حاجی‌زین‌العابدینی، م. (1387). مسائل و تجهیزات امنیتی در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی: بررسی جنبه‌های انسان مدار. کتاب ماه: کلیات.11(4)، (پیاپی 124).

دانش نوران، م (1375). بررسی چگونگی حفظ و مراقبت از مواد کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های اختصاصی تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.

سیف کاشانی، ز (1356). بررسی کتابخانه ملی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شیراز، شیراز.

شکویی، ع (1377). بررسی وضعیت حفظ و نگهداری مجموعه و پیشگیری از سرقت مدارک در کتابخانه‌های تهران. فصلنامه مدرس علوم انسانی ، (7)، 170- 184

فرخی، ف؛ بیات بداقی، ن (1389). امنیت و ایمنی در کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی استان زنجان. فصلنامه کتاب. (84)، 32.

نیکنام، م؛ فرجی، الف (1381). حفاظت و نگهداری مواد کتابخانه در ایران. دائره­المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. 749-753.

هاروی، ر. (1384). آسیب­شناسی مواد کتابخانه: اصول، راهبردها و شیوه کار کتابداران. ترجمه علی شکویی. تهران: دبیزش.

 

Kenny, G. (1991). A Reading guide to the preservation of library collections. London: Library Association Publishing.

Linclon, A.J. and Carol. (1986). Library crime and security: an international perpective. New York and London, The Haworth Press.

Mc Comb, M (2004). Library security. San Francisco: RLS Inc. from: www.Librisdesign.org

Nelson, M. (1993). New library security system from 3M. Computer in libraries. 40,1-9

Mamta and Kumar, Vinit (2019) “Library security tools and techniques: an

overview” In Singh, M.P. and Sonkar, S.K., Relevance of Ranganathan's

philosophy in the 21st century, New Delhi: The Bookline, ISBN:

978-93-82524-82-3.

Mamta and Kumar, Vinit (2019) “Library security tools and techniques: an

overview” In Singh, M.P. and Sonkar, S.K., Relevance of Ranganathan's

philosophy in the 21st century, New Delhi: The Bookline, ISBN:

978-93-82524-82-3.

Mamta and Kumar, Vinit (2019) “Library security tools and techniques: an

overview” In Singh, M.P. and Sonkar, S.K., Relevance of Ranganathan's

philosophy in the 21st century, New Delhi: The Bookline, ISBN:

978-93-82524-82-3.

Mamta and Kumar, Vinit (2019) “Library security tools and techniques: an overview” In Singh, M.P. and Sonkar, S.K., Relevance of Ranganathan's philosophy in the 21st century, New Delhi: The Bookline, ISBN: 978-93-82524-82-3.