ارزیابی و رتبه‌بندی شکوفایی شهری محلات منطقه 18 شهرداری تهران

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 9، دوره 16، شماره 4، بهمن 1400، صفحه 823-840   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسی کمان رودی کجوری^{* 1}؛ طاهر پریزادی¹؛ فرهاد آگاه²؛ آزیتا مومنی بیدزرد²؛ فاطمه شفیعی²

¹استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: شکوفایی شهری بطور رسمی در سال 2012 توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد مطرح شد و دارای شش بعد بهره­وری، زیرساخت‌ها، کیفیت زندگی، عدالت و شمول اجتماعی، پایداری محیط زیستی و حکمروایی و قانون‌گذاری و شصت و چهار شاخص می‌باشد. با توجه به این‌که توسعه مشترک و متوازن از ویژگی‌های مهم شکوفایی است، این اتفاق باید در کلیه این ابعاد و کارکردهای شهری صورت ‌پذیرد.
هدف:  هدف این پژوهش، بررسی و سطح‌بندی محلات آن منطقه بر اساس شاخص‌های شکوفایی شهری است.
روش شناسی تحقیق: در این پژوهش از مطالعات کتابخانه‌ای برای تعیین شاخص‌های شکوفایی شهری و از روش میدانی برای شناخت وضعیت آن‌ها در محلات آن منطقه استفاده شده است. برای تحلیل داده­ و اطلاعات این پژوهش و ارزیابی و رتبه‌بندی محلات آن منطقه از نظر شاخص‌های شکوفایی شهری از مدل تاکسونومی عددی و نرم‌افزارهای ‌ARC GIS،SPSS  و EXCEL استفاده شده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 18 شهرداری تهران به عنوان یکی از مناطق حاشیه‌ای این شهر با گسترش بی‌رویه و پراکنده، تخریب و افزایش آلودگی محیط زیست، کم‌توجهی به بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد و مسئله‌دار، افزایش هزینه‌ خدمات و گسترش حاشیه‌نشینی و فقر مواجه می‌باشد و از شکوفایی مناسبی برخوردار نیست.
یافته ها و بحث: نتایج این پژوهش نشان می­دهد که محدوده این پژوهش از نظر شکوفایی شهری در شرایط نامناسبی قرار دارد و این وضعیت در محلات مختلف آن متفاوت است. این شرایط از فقدان سیاست‌ و برنامه‌های تعادل‌بخشی فضایی توسعه و شکوفایی محلات آن محدوده ناشی شده است. برای شکوفایی محلات آن محدوده، تهیه و اجرای برنامه یکپارچه موضوعی و موضعی شکوفایی با مشارکت شهروندان ضروری است.

کلیدواژه‌ها

شکوفایی شهری؛ ارزیابی و رتبه‌بندی؛ محلات شهری؛ منطقه 18؛ شهر تهران

مراجع

Ahadnejad, M.; Hazeri, S.; Meshkini, A. & Piri, A. (2018). Identification of key factors affecting urban prosperity with futuristic approach (Case study: Tabriz metropolis). Journal of Urban Research and Planning, 32, 15-30. (In Persian).

Arimah, B. (2017). Infrastructure as a Catalyst for the prosperity of African Cities. Journal of Procedia Engineering, 198. 245-266.

Attia Alshamndy, A. (2017). Quality of Life Indices as Components of City Prosperity Initiatives & Their Role in Enhancing Livability & Sustainability of Egyptian Cities. The 1^st International Conference: Towards A Better Quality of Life 24-26 November 2017 Technische Universidad Berlin Campus El Gouna, Egypt.

Beall, J. & Adam, D. (2017). Cities, Prosperity & Influence: The role of city diplomacy in shaping soft power in the 21^st century. www.britishcouncil.org.

Cava, A. & Mayer, D. (2007). Integrative social contract theory and urban prosperity initiatives. Journal of Business Ethics, 72(3), 263-278.

Daneshpoor, H.; Saidi Rezvani, N.; & Bazrgar, M. (2018). Evaluation of eleven districts of Shiraz in terms of urban prosperity index using FAHP model. Journal of Urban Research and Planning, 33, 17-32. (In Persian).

Fosudo, p.; Popoola, A. & Agunloye, O. (2015). Infrastructural development dimension of urban prosperity in selected settlements of Ogun state, Nigerria. Ethiopian Journal of Environmental, studies & Management, 8(6), 708-719.

Hekmatnia, H. & Mousavi, M. (2011(. Model application in geography with emphasis on urban and regional planning. (3^nd Ed.). Yazd: Modern Science Publishing. (In Persian).

Kamranoodi Kujori, M. (2005). Structural obstacles to urban development management in Tehran. Journal of Urban Queries, 13 & 14, 61-52. (In Persian).

Kalantari, K. (2001). Regional Planning and Development (Theories and Techniques), (1^nd Ed.). Tehran: Khoshbin Publisher. (In Persian).

Mee, K. (2010). Prosperity and the Suburban Dream: Quality of life and affordability in western Sydney. Journal of Australian Geographer, Published online, 337-351.

Ministry of Roads and Urban Development of Iran. (2007). Structural-strategic development plan of Tehran. (In Persian).

Municipality of Tehran. (2014). the second five-year plan of Tehran Municipality (2014-2018). (In Persian).

Municipality of Tehran. (2005). Tehran Municipality District 18 Development Model Report. (In Persian).  

Municipality of District 18 of Tehran Municipality. (2014). Five-year Strategic Development Document of Municipalities of District 18 of Tehran (2010-2014). (In Persian).

O’Neill, P. & Mcguirk, P. (2002). Prosperity along Australi’s Eastern Seaboard: Sydney and the geopolitics of urban and economic change. Journal of Australian Geographer, 33(3), 241-261.

Municipality of District 18 of Tehran Municipality. (2020). Geographical and demographic information of District 18. http://region18.tehran.ir/Default.aspx?tabid=924#5558760--3

Rwza Ali, M.; Hataminezhad, H.; Fzrzgi Sabokbar, H.; Alavi, A.; Ghaed Rahmati, S. (2020). Explaining Spatial Pattern of Urban Flourishing Indicators in Iran New Approach to Metropolitan Sustainability Study (A Case Study of Tehran Metropolis). Journal of Human Settlements Planning Studies, 1, 281-294. (In Persian).

Sharafi, H.; Khabazi, M.; & Soleimani Damaneh, M. (2019). Measuring tourism impacts of historical monuments with urban prosperity approach (Case Study: The hills of Kenar-e-Sandal-e-Jiroft). Journal of Urban Tourism, 4, 19-36. (In Persian).

Safaeipour, Masoud; Saeed Maleki; Hossein Hataminjad and Masoud Medanloui Jouybari (1986). Evaluation and Assessment of Urban Blossoming Components in Ahvaz Metropolis. Journal of Geography and Environmental Sustainability, 22, 35-47. (In Persian).

Stead, D. (2015). What does the quality of governance imply for urban prosperity? Habitat International, 45, 64-69.

UN-Habitat (2012a). Methodology & Metadata.

     https://unhabitat org/wpcontent/uploads/2019/02/CPIMETADATA.2016.pdf.

UN_Habitat (2012b). State of the World’s Cites 2012/2013: Prosperity of Cities.

     https://sustainabledevelopment.un.org/conent/documents/745habitat.pdf

UN-Habitat (2015). Global City Report: The City prosperity Initiative. https://unhabitat.org/wpcontent/uploads/2016/02old/CPI_2015%2Global%20Report.compressed.pdf

UN_Habitat (2016). The City Prosperity Initiative. https://unhabitat.org/wpcontent/uploads/2016/02old/CPI%20brochure.compressed.pdf

UN-Habitat & SCAP. (2018). City Prosperity Initiative-Conceptualization & Application. File:///C:/Users/Kl/Desktop/4.City_prosperity_Innitiative_UNHabitat_Wshop_2916Mar2018.pdf