ارزیابی اثرت اجرای طرح هادی در توسعه کالبدی روستاها از دیدگاه روستاییان (مورد مطالعه: شهرستان رباط‌کریم - استان تهران)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 4، دوره 16، شماره 4، بهمن 1400، صفحه 727-740   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

وحید ریاحی^{* 1}؛ سمیه عزیزی²

¹دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران

چکیده

مقدمه: تهیه و اجرای طرح هادی روستایی به منظور توسعه فیزیکی روستاهای ایران اجرا شده است. ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرح‌ها موضوع مهمی است که می‌تواند از یک‌سو پیامدهای اجرای طرح را در روستاها مشخص کند و از سوی دیگر با شناسایی قوت‌ها و ضعف‌های موجود، اطلاعات لازم را برای مدیریت بهتر طرح‌ها فراهم نماید.
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی در شهرستان رباط‌کریم تهیه شده است.
روش­شناسی و تحقیق: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که به منظور پیشبرد آن از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. در روش اسنادی به مطالعه و بررسی کتب، مجلات و دیگر اسناد مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته شده و در روش پیمایشی از تکنیک پرسش‌نامه برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است. سپس در محیط‌های نرم‌افزار آماری Excel و Spss_Win23، از آزمون t تک نمونه‌ای جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده گردید. جامعه آماری شامل 13 روستا از دو دهستان منجیل آباد و وهن آباد هستند که نزدیک به بیش از یک دهه طرح هادی در آن‌ها به اجرا درآمده است. تعداد حجم نمونه با روش نمونه‌گیری کوکران 270 خانوار بوده که به صورت نمونه‌گیری تصادفی مورد پرسش‌گری قرار گرفتند.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان رباط‌کریم در جنوب غربی استان تهران، با مساحتی معادل 549 کیلومترمربع از شمال به شهرستان‌های شهریار و کرج، از شرق و جنوب به شهرستان‌های ری و اسلامشهر و از غرب به شهرستان‌های ساوه محدود است.
یافته ­ها و بحث: یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد، اجرای طرح هادی در روستاهای مورد مطالعه به ترتیب بهترین عملکرد را در متغیرهای مسکن (83/3)، توزیع خدمات (77/3)، شبکه معابر (67/3) و زیست‌محیطی (30/3) داشته است.
نتایج: بنابراین اجرای طرح هادی در محدوده مورد مطالعه به طور نسبی عملکرد موفقیت‌آمیز و تأثیرات مثبت و معناداری را بر بعد کالبدی داشته است. اما میزان تأثیرات کالبدی طرح در هر یک از متغیرها و مؤلفه‌های کالبدی با یکدیگر تفاوت دارد.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی؛ طرح هادی؛ توسعه کالبدی روستاها؛ شهرستان رباط‌کریم

مراجع

Alimardani, M. (1992). Evaluation of Rural Conduct Projects, Master's thesis of Urban Planning, University of Tehran. (In Persian)

Amar, T. & Samimi Sharemi, R. (2009). Evaluation of Physical Effects of Rural Husband Plan Implementation (Case Study: Khamam Section of Rasht City), Quarterly Journal of Housing and Rural Environment, 28(127), 44-55. (In Persian)

Anabestani, A. A. & Akbari, M. H. (2012). Assessment of the Conductor's Plan and Its Role in Physical Development from the Point of View of Villagers (Case Study: Jahrom City), Human Geography Research, 44(4), 93-110. (In Persian)

Anabestani, A. A., Riahi, V., & Tofighianasl, F. A. (2013). An Approach to the Environmental Impact of the Implementation of Rural Conduct Projects (Case Study: Shoosani-Zameni and Babamidan Villages), Quarterly Journal of Physical Development Planning, 1(3), 76-88. (In Persian)

Asayesh, H. (2011). Rural Planning Workshop, Seventh Edition, Tehran: Payame Noor Publications, 296 pages. (In Persian)

Asghari Lafamjani, S. & Masoumi Jashni, M. (2016). Evaluation of the quality of implementation of conducting plans and their effects in the border villages (case study: Zahak city), Geography Quarterly (Regional Planning), 7(1), 169-187. (In Persian)

Azimi, N. & Jamshidian, M. (2005). Investigating the Physical Effects of Rural Conductance Projects (Case Study: Western Guilan), Fine Arts, 22(2), 25-34. (In Persian)

Azizpour, F., & Hosseini Hasel, S. (2008). An overview of the physical development of the villages of the country (with emphasis on the rural constituent plan), Residential Quarterly and the Village Environment, 27(123), 42-55. (In Persian)

Azizpour, F., Khalili, A., Mohsenzadeh, A., & Hosseini Hasel, S. (2011). Analysis and Evaluation of the Economic Impact of Conducting a Conduct Plan on Rural Settlements in the Country, Quarterly Journal of Residential and Rural Environment, 30(135), 71-84. (In Persian)

Bahrami, R. A. (2017). Analyzing the Physical Effects of Hadi's Plan Based on the Level of Satisfaction of a Rural Community (Case Study: Negel Village, Sanandaj City), Physical Development Planning Quarterly, 2(4), 66-77. (In Persian)

Behzad Nasab, j. A. (2007). Income on the Comprehensive Culture of Rural Development, First Edition, Tehran: Galamestan Honar, 314 pages. (In Persian)

Fabricius, C., Koch, E., Turner, S., & Magome, H. (Eds.). (2013). Rights resources and rural development, Community-based natural resource management in Southern Africa Routledge.

Hagh Panah, M. & Dehghani, M. (2009). Investigation of the physical effects of rural conducting projects, the first national conference on housing and physical development of the village, Sistan and Baluchestan University, Zahedan. (In Persian)

Herrmann, S. & Osinski, E. (1999). Planning sustainable land use in rural areas at different spatial levels using GIS and modelling tools, Landscape and Urban Planning, Stuttgart, 46(1), 93-101.

Islamic Revolution Housing Foundation, (2018). Report on the Preparation and Implementation of Rural Conduct Projects, Tehran: Management Planning of Conducting Projects. (In Persian)

Islamic Revolution Housing Foundation, (2018). Situation of Conducted Projects of the Study and Implementation of the Country, Tehran: Deputy of Rural Development. (In Persian)

Jalalian, H., Khodaei, S., & Amini Ghavaghlou, A. (2017). The Effects of Hadi Project Implementation on Physical Development of Rural Settlements (Case Study: Samarin Section in Ardabil County), Journal of Rural Research and Planning, 6(1), 1-18. (In Persian)

Karami Nasab, S. & Bayat, M. (2017). Assessment of the implementation of the Hadi model in the physical development of villages from the viewpoint of villagers (case study: Kurdistan section, Jahrom city), Quarterly Spatial and Spatial Studies, 2(3), 106-123. (In Persian)

Kiakejori, S. (1987). Monitoring and Evaluation of Rural Development; Experiences from Asia, Tehran: Publishing of Planetary Organization. (In Persian)

Liu, Y.S. (2007). Rural Transformation Development and New Countryside Construction in Eastern Costal Area of China. A Geographical Since, 42(20), 563-570.

Mohammadi Yeganeh, B., Nabati, A., & Cheraghi, M. (2012). Explaining the Effects of Conducting a Hadi Project on Improving Quality of Life in Rural Areas (Case Study: Karani Village - Bijar Township), Quarterly Journal of Housing and Environment of the Village, 40(139), 99-112. (In Persian)

Mollaei Hashjin, N. A. (1998). Planning of Development of Infrastructure and Preventive Services in Rural Areas from a Geographic Perspective (Case Study: Khalkhal Town)”, Ph.D., Human-Rural Geography, Faculty of Humanities and Social Sciences, Department of Human Geography, Islamic Azad University Science and Research Unit of Tehran. (In Persian)

Mozaffar, F., Hosseini, B., Soleimani, M., Torkashvand, A., & Sarmadi, A. A. (2008). Evaluation of the Effects of Implementation of Rural Conduct Projects on the Environment of Iran's Villages, Environmental Sciences Quarterly, 5(3), 11-32. (In Persian)

Nasiri, I. (2009). Evaluation of the Effectiveness of Conductive Plans in Rural Settlements (Rural Areas of Zanjan City), First National Conference on Housing and Physical Development of the Village, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, 1-13. (In Persian)

Rabieifar, V., & Hazrati, M. (2015). Analysis and Evaluation of the Effects of Hadi Project Implementation in Improving Physical-Spatial and Environmental Dimensions of Rural Life Quality (Case Study: Zanjan Province), Spatial Planning (Geography), 5(2), 117-138. (In Persian)

Ramniceanu, I. & Ackrill, R. (2007). EU rural development policy in the new member states: Promoting multi functionality? Journal of Rural Studies, 23(4), 416‐429.

Rezvani, M. R. (2009). Introduction to Rural Development Planning in Iran, Third Edition, Tehran: Gomes Publication, 306 Pages.  (In Persian)

Riahi, V. & Moradi, M. (2014). Environmental analysis of the implementation of the Hadi plan in the rural settlements of Sarpol-e-Zahab (Case study: Gharabolagh Azam and Saraboleh villages), Planning Human settlements studies, 9(29), 75-86. (In Persian)

Riahi, V. & Shamsi, R. (2013). Evaluation of the physical effects of conducting a conductor plan in rural settlements of Islamshahr city, Geographic Thought, 7(14), 53-76. (In Persian)

Riahi, V., Salmizadeh, Sh., Karami Nasab, S., & Hatami, F. (2017). Evaluation of the Physical Effects of Rural Hadi Project from the Viewpoint of Villagers (Case Study: Karkheh Village), Geographical and Development Quarterly, 15(46), 133-146. (In Persian)

Saeidi, A. (2008). Encyclopedia of Urban and Rural Management, Encyclopedia of Farsi Encyclopedia, Publication of the Organization of Municipalities and Dignitaries of the Country, Tehran. (In Persian)

Shamaei, A., Ahmadabadi, F., & Ahmadabadi, H. (2014). Assessment of the effects of conducting a guideline on rural settlements (case study: Neyshabur city), Journal of Rural Planning and Research, 3(6), 75-88. (In Persian)

Shoja, M. & Amiri Choolandimi, A. (2016). The Identification and Analysis of the Effects of the Rural Hadi Project in Rural Arears (Case Study: Julakl Rural District of Jayezan City in Omidiyeh), IIOAB Journal, 7(4), 516-521.

Siciliano, G. (2012). Urbanization strategies, rural development and land use changes in China: A multiple-level integrated assessment, Land Use Policy, 29(1), 165-178.

Statistics Center of Iran, (2016). Population and Housing Census of Tehran Province. http://www.amar.sci.org.ir (In Persian)

Valencia Sandoval, C., Flanders, D. N., & Kozak, R.A. (2010). Oarticipatory Lanndscape planning and Sustainable community Development, Landscape and urban planning, 94, 63-70.

Weiss, F., Sediq Ghorbani, M., & Asadi, S. (2018). A Study of the Effects of Hadi Project Implementation on Physical Resilience of Rural Settlements (Case Study: Marivan County), Housing and Rural Environment Quarterly, 164. 13-26. (In Persian)

Zarafshani, K., Borzou, Gh., Shahhosseini, A., Abbasi Zadeh Ghanavati, M. S., Valizadeh, A., Baghernebas, M., Bahrami, M., & Abdolmaleki, S. (2010). Qualitative Evaluation of Hadi Project Implementation in Cornachi Village of Kermanshah City - Application of Fundamental Theory, Quarterly Journal Rural Studies, 1(3), 153-172. (In Persian)