ارزیابی جایگزین‌های نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری (مورد مطالعه: بافت فرسوده امام‌زاده حسن)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اردیبهشت 1395، صفحه 190-201   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد پور نبوی¹؛ ناصر اقبالی^{* 2}؛ یوسفعلی زیاری²

¹دانشجوی دکتری جغرافیا، گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
در چند دهه‌ی اخیر سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه‌ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء این بافت­ها بوده است. محله امام‌زاده حسن به عنوان یکی از بافت‌های فرسوده کلان‌شهر تهران نقش بسیار مهمی در جذب جمعیت پایتخت را دارد، این محله با داشتن عملکردهای متنوع و گسترده، همواره از موقعیت ممتازی در سطح منطقه شهری تهران برخوردار بوده و در شهر تهران به صورت یک محله مسلط عمل کرده و با تمرکز جمعیت و فعالیت مواجه گردیده است. بافت فرسوده و قدیمی به عنوان یکی از مشکلات و معضلات شهر تهران به شمار می‌رود که مساحت بافت فرسوده مصوب برابر با ۴۴۰۰ هکتار می‌باشد که نسبت آن به سطح کل شهر برابر با ۵ درصد است. بخش مهمی از بافت فرسوده شهر تهران را هسته‌های روستایی قدیمی واقع در محدوده قانونی این شهر شکل دادند. این هسته‌ها در معضلاتی از قبیل ریزدانگی بناها، عرض کم معابر، قدمت بالای ابنیه، غیر مقاوم بودن آن‌ها، متروکه شدن برخی از ساختمان‌ها، امکان جابجایی جمعیت و فعالیت‌ها، جایگزینی فعالیت‌های ناسازگار، توان مالی پایین ساکنین و خدمات‌رسانی ضعیف هستند. این عوامل از موانع دستیابی به توسعه پایدار محسوب می‌گردند و ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده آن دارای اهمیت می‌باشد. در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی - خارجی تعیین گشت. نتیجه این تحلیل‌ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه‌ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه‌سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را گرفت.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: بافت فرسوده؛ ماتریس SWOT؛ تکنیک دلفی؛ مشارکت؛ امام‌زاده حسن

مراجع

-                    References

1. Habibi, Kiomars et al., 2007, Improvement and Renovation of Ancient Urban Textures, Tehran, Kurdistan University Press. Rahnama, Mohammad Rahim (2008), Effects of Implementation of Improvement and Renovation Plans of Mashhad City Center on the Downstream Neighborhood, Journal of Geography and Development, No. 1, Spring and Summer.
2. Shamaei, Ali (2001), The Effects of Physical Development of Yazd on the Old Tissue and Strategies for Organizing and Restoring It, PhD Thesis in Geography and Urban Planning, University of Tehran
3. Andalib, Alireza, 2006, A New Look at: Strategies and Policies for Renovation of Dilapidated Tissues in Tehran, Volume 2, Tehran Renovation Organization Publications
4. Sharifi, Alieh (1970), Urban Renovation, Journal of Human Environment, Research Collection of Human Environment Research Department, University of Tehran, No. 2
5. Haeri, Mohammad Reza ‌ (2007), If the city management does not want to know, Iranshahr Quarterly, Nos. 9 and 10.
6. Kaman Rudi, Musa (2007), Definitions of burnout and intervention system, Iranshahr Quarterly, Nos. 9 and 10.
7. Flamaki, Mohammad Mansoura (1988), Life in Iranian cities from urbanization to urban planning, Journal of Civil Engineering, Production Development and Civil Engineering of Iran, No. 30.
8. Shafiee Nasab and Golabia (2007), Worn Texture and Housing Quality Improvement Policies, Abadi Magazine, No. 55, Publications of the Urban Planning and Architecture Research Center
9. Flamaki, Mohammad Mansoura (1986), Revitalization of Historic Buildings and Cities, Tehran, University of Tehran.
10. Kamaerudi Kajroudi, Musa (1997), Organizing Informal Accommodation in District 6 of Tehran, Master Thesis, Shahid University
11. Beheshti McCarthy, John, Khalil Nejadi, Mohammadi (2007), Partnership, Cooperative Planning and Urban Reconstruction, First Edition, 2011, University of Tehran, 221
12. RadaDeborah,R(1999)," Transformational Leader ship and Urban Renewal,"Journal of leadership studies, Center For graduate studies. Krupat. E, (1985), people in cities, Cambridge university press Cadwallader, M.T (1985), analytical urban geography, prentice-hall Inc. Mitchell, G.D. (1984), a new dictionary of Socialogy routledge and keyanpaul LTD :London.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Evaluation of renovation alternatives in the worn-out urban tissues studied: (Imamzadeh Hassan worn-out textures)

Mohammadpour Nabavi

PhD Student in Geography, Department of Geography, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Nasser Eghbali

Professor, Department of Geography, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Author)

Yousef Ali Ziari

Associate Professor, Department of Geography, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Abstract

In recent decades, the policies of organizing worn-out areas with regard to the optimal use of internal capacities in development planning and the subject of scientific and practical review.And developing a procedure and taking an appropriate approach in the renovation and reconstruction of worn-out tissues has been one of the key steps in the regeneration of these tissues.Imamzadeh Hassan neighborhood as one of the dilapidated structures of Tehran metropolis has a very important role in attracting the population of the capitalThis neighborhood, with its diverse and extensive functions, has always enjoyed a privileged position in the urban area of TehranAnd in the city of Tehran, it has acted as a dominant neighborhood and has faced a concentration of population and activity.Worn and old texture is considered as one of the problems and difficulties of Tehran that the area of approved worn texture is equal to 4400 hectaresIts ratio to the level of the whole city is equal to 5%.An important part of the worn-out fabric of Tehran was formed by the old rural nuclei located within the legal boundaries of this city.These cores are weak in problems such as smallness of buildings, narrow width of passages, high age of buildings, their unsustainability, abandonment of some buildings, possibility of relocation of population and activities, replacement of incompatible activities, low financial capacity of residents and poor service.These factors are considered as obstacles to achieving sustainable development and the need to develop an appropriate model for the renovation and reconstruction of worn-out tissues is important.In this study, in order to draw the pattern and approach of intervention in the area of worn tissue, after recognizing the current situation of the study area and analyzing it through the SWOT matrix, the position of the area in the internal-external matrix was determined.The results of these analyzes showed that the study area is in a competitive position in the matrix of nine houses.After that, a set of evaluation indicators and criteria in the Delphi group technique were evaluated, and the participatory mass production model received the highest score.

 

Keywords: Worn texture, SWOT matrix, Delphi technique, Participation, Imamzadeh Hassan.