پهنه بندی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین شهرستان خمین با استفاده از مدل منطق فازی و GIS(با رویکرد توسعه آتی شهر خمین)

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقاله 10، دوره 15، شماره 31، بهمن 1398، صفحه 119-127   

نویسندگان

محمدجواد توکلی¹؛ بهاره میرزاخانی^{* 2}

¹کارشناس ارشد مکانیک، طراحی کاربردی، ستاد مدیریت بحران شهرداری اراک

²دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی،دانشگاه محقق اردبیلی، شهرداری داودآباد

چکیده

امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. شهرستان خمین نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهرستان جنوبی ترین شهرستان استان مرکزی محسوب می شود و وسعت آن 2267 کیلومتر مربع است. دو برابر شدن جمعیت شهر خمین در یک بازه 15 (1390- 1375) ساله لزوم برنامه ریزی دقیق را برای توسعه فیزیکی آتی این شهر در عرصه شهرستان، می طلبد. هدف عمده پژوهش حاضر پهنه بندی تناسب زمین شهرستان خمین به کمک پارامترهای ژئومورفولوژیکی با استفاده از مدل منطق فازی بوده است. در راستای تحقق هدف مذکور، 10 شاخص مؤثر در قالب نقشه های وکتوری و رستری تهیه گردید و برای هریک از لایه های رستری براساس مطالعات میدانی و نظر کارشناسی یک تابع تعریف شد اما لایه های وکتوری با قرار گرفتن در یک بازه 0 و 1 دیگر نیازی به تعریف تابع نداشتند. پس از اعمال توابع ،عملیات ضرب، جمع و مقادیر مختلف گامای فازی نیز برروی لایه ها اجرا گردیدند. بدین منظور از نرم افزارهای ARCGIS9.3و ERDAS9.1 استفاده شد. در نهایت مشخص شد گامای 4/0 فازی بیشترین تطابق را با اراضی مناسب وضع موجود شهرستان داردو یک هسته در شرق شهرستان جهت توسعه آتی شهر خمین مناسب به نظر می رسد .در نهایت نقشه نهایی به 5 کلاس طبقه بندی گردید بطوریکه مناطق به ترتیب؛ تناسب بسیار کم با 1717.3 ،تناسب کم با 167.48، تناسب متوسط با 108.54 ،تناسب زیاد با 76 و تناسب بسیار زیاد با 85.12کیلومتر مربع مساحت، مشخص شدند.

کلیدواژه‌ها

توسعه فضایی؛ عملگر فازی؛ خمین؛ ژئومورفولوژی