تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت زنان با تأکید بر باغ ‌بانوان‌های شهر اصفهان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 10، شماره 35، شهریور 1399، صفحه 183-208   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آسیه آقایی¹؛ منصور حقیقتیان^{* 2}؛ سید ناصر حجازی³

¹گروه دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

²دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان (نویسنده مسؤول)

³استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

این پژوهش به‌منظور مطالعه تأثیر فضاهای شهری مدرن بر بازاندیشی هویت زنان طراحی شده است. ایده اصلی تحقیق از نظریه گیدنز استخراج شده که استفاده از مکان‏های جدید را بر گروه‏های مختلف جامعه مؤثر می‏داند. با توجه به این‌که باغ‏های زنان به‌تازگی در برخی از شهرهای ایران ازجمله اصفهان تأسیس شده‌اند به نظر می‏رسد که این فضاها می‌توانند بر بازاندیشی و هویت نوین زنان مؤثر باشند. در این پژوهش 330 نفر از زنان شهر اصفهان که طی یک دوره زمانی 120 روزه به باغ‌های این شهر مراجعه کرده‌اند به‌عنوان نمونه آماری از جامعه آماری شهر اصفهان انتخاب شده‌اند. شیوه نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی چندمرحله‌ای بوده و از میان باغ‌های واقع در محله‏های مختلف، 6 باغ انتخاب شده و پاسخگویان سپس از میان این باغ‏ها برگزیده شده‏اند. ابزار گردآوری داده‏ها شامل پرسشنامه ای بوده که توسط محقق طراحی شده و به وسیله شیوه‏های علمی، ارزیابی شدند که داده‏های نهایی حاکی از معناداری گویه ها و صحیح بودن نهایی پرسشنامه بوده است. داده های به دست آمده سپس با استفاده از آزمون های آماری مختلف از جمله معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته‏ها نشان داده‏اند که فضاهای نوین شهری تأثیرات مؤثری بر تغییر دیدگاه و بازاندیشی هویتی زنان داشته‌اند اگرچه این تغییرات به دلیل تازگی تأسیس باغ‏ها غالباً در حوزه نظری صورت گرفته و هنوز تا بروز تغییرات عملی ناشی از فضاهای نوین، راه زیادی در پیش است.

کلیدواژه‌ها

زنان؛ هویت؛ بازاندیشی؛ فضاهای نوین شهری

مراجع

-         حبیبی، میترا. (۱۳۹۳). راهنمایی طراحی منظر در شهر. انتشارات دانشگاه هنر تهران.

-     حجازی، ناصر. (۱۳۹۶). بررسی میزان تجددگرایی و تأثیر آن بر بازاندیشی هویت جوانان شهر اصفهان. پایان‏نامه دکتری جامعه‏شناسی گروه‏های اجتماعی. دانشگاه آزاد واحد دهاقان.

-     رحمانی، جبار؛ طیبی نیا، مهری السادات، (1396). فرآیند تحول هویت اجتماعی زنان در تجربه گفتمانی نهاد دانشگاه (موردمطالعه: زنان متأهل، شاغل و دانشجو). جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی. دوره پنجم. شماره 11. بهار و تابستان.

-     رحیمی، محمد (1396). بازاندیشی در هویت زنان به‌واسطه تغییرات فرهنگی و اجتماعی کلان رخ‏داده در سطح جامعه، پایان‏نامه دکترای دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

-     رشیدی، طلا؛ ملک حسینی، عباس. (۱۳۹۳). مدرنیته و تأثیر آن بر هویت‌یابی در فضاهای عمومی شهری مطالعه موردی پارک ائل گلی تبریز. پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری. دوره دوم. شماره سوم پائیز.

-     رضایی، سولماز؛ برومند، مریم. (۱۳۹۰). تعاملات اجتماعی زنان در فضاهای عمومی شهری: وجود یا عدم وجود. سومین کنفرانس ملی عمران شهری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.

-         رفعت‏جاه، مریم. (۱۳۸۳). نقد کتاب دیالکتیک هویت‏ها. ماهنامه ماه علوم اجتماعی، دوره ۷. شماره ۷۹.

-         روحانی حسن. (۱۳۸۸). اندیشه‏های سیاسی اسلام و جلد سوم مسائل فرهنگی و اجتماعی. تهران: کمیل. چاپ سوم.

-         شهری، جعفری(۱۳۶۷). تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگی، کسب‌وکار. جلد ۱، تهران: انتشارات اسماعیلیان، چاپ اول.

-         غیاثوند، احمد. (۱۳۹۳). تأثیر فضاهای شهری مدرن ب بازاندیشی هویت جنسیتی زنان، مطالعات جنسیت و خانواده. سال دوم. شماره اول.

-     کریمی، یزدان. (۱۳۹۴). مطالعات اجتماعی و فرهنگی. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. تهران.

-     کنعانی، محمد امین؛ حمیدی فر، مهدی؛ قربانی، ابوذر. (۱۳۹۵). بررسی تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر هویت جنسیتی مادران و دختران مطالعه شهر رشت. فصلنامه توسعه اجتماعی. دوره ۱۱ شماره ۳ بهار ۹۶.

-         گیدنز، آنتونی. (۱۳۷8). جامعه‌شناسی. مترجم منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.

-         گیدنز، آنتونی. (۱۳۸۴). پیامدهای مدرنیته. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشرنی.

-         گیدنز، آنتونی. (۱۳۸۶). جامعه‌شناسی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: نشرنی.

-         گیدنز، آنتونی. (۱۳۹۲). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر مدرنیته. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.

-     هاشمی تیله تویی، ملیحه؛ میر غلامی، مرتضی. (۱۳۹۲). سنجش رضایتمندی زنان از پارک‌های بانوان مطالعه موردی پارک‌های بانوان تبریز. فصلنامه هویت شهر ۱۹. سال هشتم. پائیز.

-         Brooks, A., & Wee, L. (2008). Reflexivity and the transformation of gender identity: Reviewing the potential for change in a cosmopolitan city. Sociology, 42(3), 503-521.

-         Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and urban planning, 68(1), 129-138.

-         Giddens, A. (2016). Profiles & Critiques in Social Theory. Macmillan International Higher Education.‏

-         Mitchell, W., & Green, E. (2002). ‘I don't know what I'd do without our Mam’motherhood, identity and support networks. The sociological review, 50(1), 1-22.

-         Orrange, R. M. (2003). The emerging mutable self: Gender dynamics and creative adaptations in defining work, family, and the future. Social Forces, 82(1), 1-34.

-         Perrie. R, M. (2006). Girls Gendered identities and the media feminist dis/identifications, conference proceedings- the next generation UK post graduate conference in gender studies, university of Leeds, UK e-paper no 12.

-         Rahmani, J & Tayebinia, M. (2016) university and reflexive female identity in iran e- proceeding. 4th global summit on education gse 2016 kualalumpur, MALAYSIA pp:21-32.