اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت درمانی در تنظیم شناختی هیجان‌های منفی و سازگاری اجتماعی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، شماره 56، آذر 1399، صفحه 73-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهام پاک طینتان¹؛ محبوبه چین آوه^{* 2}؛ صمد فریدونی³

¹دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

³دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت درمانی در تنظیم شناختی هیجان‌های منفی و سازگاری اجتماعی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با انجام پیش آزمون- پس آزمون و با گروه کنترل و آزمون پیگیری صورت پذیرفت. گروه نمونه به صورت هدفمند از بین بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی شهرستان جم و شهرک‌‌های پردیس و نفت تعداد 32 نفر بصورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل انتخاب قرار گرفتند. گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت درمانی برای گروه‌های آزمایشی اجرا گردید، اما گروه‌های کنترل هیچ مداخله خاصی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2006) و سازگاری سهرابی و سامانی (1390) بود. نتایج تحلیل کوواریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر نشان داد گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت، موجب کاهش تنظیم شناختی هیجان‌های منفی در آزمودنی‌های گروه آزمایش در مرحله پس آزمون گردیده است. همچنین گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت، موجب بهبود سازگاری شخصی، سازگاری اجتماعی، سازگاری تحصیلی، سازگاری شغلی و سازگاری خانوادگی در آزمودنی‌های گروه آزمایش در مرحله پس آزمون گردیده است. نتیجه کلی پژوهش نشانگر تایید کاهش تنظیم شناختی هیجان های منفی و افزایش سازگاری اجتماعی توسط گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگاهی بر شفقت می باشد. به رغم مشکلات فراوانی که افراد مبتلا به اختلال افسردگی با آن درگیر هستند، خوشبختانه در سال‌های اخیر روش‌های درمانی مختلفی برای درمان و بهبود افسردگی بکارگرفته شده است. به ویژه شواهد در حال رشدی وجود دارد که نشان‌دهنده‌ی کارآیی روش گروه درمانی در بهبود اختلال های روانپزشکی از جمله افسردگی است.رر

کلیدواژه‌ها

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد#شفقت درمانی# تنظیم شناختی هیجان‌های منفی# سازگاری اجتماعی

مراجع

ابراهیمی مقدم، حسین؛ هدایتی، بیتا؛ هدایتی، رعنا. (1394). بررسی رابطه افسردگی و اهمالکاری با خرده مقیاس‌‌های سازگاری در دختران دبیرستانی، کنفرانس بین المللی علوم انسانی،روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا. ##

ابطحی، معصومه سادات ؛ ندری، خدیجه. (1390). رابطه بین خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان متوسطه شهر زنجان، فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره ۲، ۱۵-۲۸.##

اسمعیلی، رضا؛ رشیدی، کامل. (1395). مقایسه اثربخشی مولفه‌‌های رفتار درمانی دیالکیتیکی بر نشانه‌‌های عاطفی، شناختی و جسمانی افسردگی بیماران مبتلا به اختلالات سازگاری، کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز. ##

آقایی، یاوری. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر سازگاری اجتماعی و شفقت دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود،4 (1) :39-50. ##

باوندی، ساره و صباحی، پرویز. (1397). رابطه تنظیم هیجان، خودکارآمدی و بهزیستی روان شناختی با افسردگی در زنان . دومین کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین پژوهشی در علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روانشناسی، کرج، دانشگاه جامع علمی کاربردی سازمان همیاری شهرداری‌ها و مرکز توسعه خلاقیت و نوآوری علوم نوین. ##

جهانشاهلو، مرتضی؛ امیری، حمید؛ صالحی، آزاده. (1396). تاثیر درمان شناختی رفتاری متمرکز بر نشخوار فکری بر بهبود راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و کاهش علایم افسردگی در زنان مبتلا به سوءمصرف مواد، ششمین کنگره انجمن روانشناسی ایران، تهران، انجمن روانشناسی ایران. ##

حسینی، سیده معصومه و سید ابراهیم علیزاده موسوی. (1395). اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش شادکامی مادران دارای کودک اوتیسم، چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان، قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان.

حمیدی، پروین و دهقانی چم پیری، اکرم. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر روی افسردگی و شیوه‌‌های فرزندپروری زنان متاهل مبتلا به اختلال افسردگی، اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، شرکت خدمات برتر. ##

دری، نگین؛ هاشمیان، کیانوش. (1398). الگوی معادلات ساختاری پیش بینی افسردگی براساس   دلبستگی به والدین و همسالان با واسطه گری تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان مبتلا به سرطان، پنجمین کنفرانس ملی نوآوری‌‌های اخیر در روانشناسی،کاربردها و توانمندسازی با محوریت رواندرمانی، تهران، دانشگاه شمس گنبد و با حمایت انجمن‌ها و گروههای آموزشی دانشگاههای کشور. ##

رئیسی شیخ ویسی، احمد؛ چرامی، مریم. ( 1398). بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر شفقت بر سازگاری زناشویی زوجین، سومین کنفرانس بین المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی، تهران، دبیرخانه دائمی کنفرانس. ##

سعادتی، نادره؛ رستمی، مهدی؛ دربانی، سید علی .(1395). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و درمان متمرکز بر شفقت (CFT) در تقویت عزت‌نفس و سازگاری پس از طلاق زنان. روانشناسی خانواده. ۳ (۲) :۴۵-۵۸. ##

سعیدی، سمیرا. ( 1398). بررسی میزان اثربخشی شیوه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش بر سازگاری اجتماعی و عاطفی مادران فرزندان معلول ذهنی و جسمی، پنجمین همایش ملی تازه‌‌های روانشناسی مثبت نگر، بندرعباس، دانشگاه فرهنگیان. ##

قاسمی، ندا؛ گودرزی، میترا ؛ غضنفری، فیروزه. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر نظم جویی شناختی هیجان، مهارت‌‌های ذهن آگاهی و آمادگی برای تجربه شرم و گناه افراد مبتلا به اختلال اضطراب افسردگی مختلط، فصلنامه مطالعات روان شناسی بالینی 9 (34). ##

مردانی، سمیه ؛مهرابی کوشکی، حسینعلی. (1396). پیش بینی افسردگی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و رضایت زناشویی در زنان، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی 18 (3). ##

میرزایی، مریم، لیاقت، ریتا. (1395). ویژگی‌‌های روانسنجی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان و رابطه آن با افسردگی, اضطراب و استرس در دانشجویان شهر تهران، سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، تربت حیدریه، دانشگاه تربت حیدریه. ##

نصرتی، حسین. (1397). بررسی رابطه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و ویژگی‌‌های شخصیتی با افسردگی، چهارمین کنفرانس پژوهش در علوم تربیتی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران،  پردیس بین الملل توسعه ایده هزاره. ##

هدایتی، رضا؛ ابراهیمی مقدم، حسین. (1394). رابطه افسردگی دانش آموزان دبیرستانی دختر با سازگاری و اهمال کاری، اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز.

 

Asola, E., & Sanderson, S. (2019). optimizing the physical and mental health of young children with and without exceptionalities. Educating Young Children With and Without Exceptionalities: New Perspectives, 105. ##

Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual differences, 30(8), 1311-1327. ##

Gilbert, P. & procter, S. (2006). Compassionate mind training for people with high shame and self-critism: Overview and pilot study of a group therapy approach. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13(6), 353-379. ##

Gottlieb, R., & Froh, J. (2019). Gratitude and happiness in adolescents: A qualitative analysis. In Scientific concepts behind happiness, kindness, and empathy in contemporary society (pp. 1-19). IGI Global. ##

Grisham, J. R., Martyn, C., Kerin, F., Baldwin, P. A., & Norberg, M. M. (2018). Interpersonal functioning in Hoarding Disorder: An examination of attachment styles and emotion regulation in response to interpersonal stress. Journal of obsessive-compulsive and related disorders, 16, 43-49. ##

Harris, R. (2019). ACT made simple: An easy-to-read primer on acceptance and commitment therapy. New Harbinger Publications. ##

Haywood, K. M., & Getchell, N. (2019). Life span motor development. Human kinetics. ##

Higashide, H. (2016). A Model of Happiness in the Workplace. Jurnal kindai Management Review, 4(0), 112-121. ##

Howell, A. J., & Passmore, H. A. (2019). Acceptance and Commitment Training (ACT) as a Positive Psychological Intervention: A Systematic Review and Initial Meta-analysis Regarding ACT’s Role in Well-Being Promotion Among University Students. Journal of Happiness Studies, 1-16. ##

Lauriola, M., & Iani, L. (2015). Does positivity mediate the relation of extraversion and neuroticism with subjective happiness?. PloS one, 10(3), e0121991. ##

Liverant, G. I., Brown, T. A., Barlow, D. H., & Roemer, L. (2008). Emotion regulation in unipolar depression: The effects of acceptance and suppression of subjective emotional experience on the intensity and duration of sadness and negative affect. Behaviour research and therapy, 46(11), 1201-1209. ##

Ludwigs, K., Henning, L., & Arends, L. R. (2019). Measuring happiness—a practical review. In Perspectives on Community Well-Being (pp. 1-34). Springer, Cham. ##

Montero-Marin, J., Collado-Navarro, C., Navarro-Gil, M., Lopez-Montoyo, A., Demarzo, M., Herrera-Mercadal, P., ... & Garcia-Campayo, J. (2019). Attachment-based compassion therapy and adapted mindfulness-based stress reduction for the treatment of depressive, anxious and adjustment disorders in mental health settings: a randomised controlled clinical trial protocol. BMJ open, 9(10), e029909. ##

Stefan, S., & Hofmann, S. G. (2019). Integrating Metta Into CBT: How Loving Kindness and Compassion Meditation Can Enhance CBT for Treating Anxiety and Depression. Clinical Psychology in Europe, 1, e32941. ##

Sun, S., Pickover, A. M., Goldberg, S. B., Bhimji, J., Nguyen, J. K., Evans, A. E., ... & Kaslow, N. J. (2019). For Whom Does Cognitively Based Compassion Training (CBCT) Work? An Analysis of Predictors and Moderators among African American Suicide Attempters. Mindfulness, 1-14. ##

Watkins, P. C., Emmons, R. A., Greaves, M. R., & Bell, J. (2018). Joy is a distinct positive emotion: Assessment of joy and relationship to gratitude and well-being. The Journal of Positive Psychology, 13(5), 522-539. ##

Wilkinson, R. A., & Chilton, G. (2017). Positive art therapy theory and practice: Integrating positive psychology with art therapy. Routledge. ##

Zilverstand, A., Parvaz, M. A., & Goldstein, R. Z. (2017). Neuroimaging cognitive reappraisal in clinical populations to define neural targets for enhancing emotion regulation. A systematic review. Neuroimage, 151, 105-116. ##