تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی

روانشناسی اجتماعی

دوره 8، شماره 56، آذر 1399، صفحه 13-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا ثناگوی محرر^{* 1}؛ محمود شیرازی²؛ علیرضا میرشرف‌الدین³؛ زهرا میری قلعه‌نو³

¹استادیار، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

²دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی بود. این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شهرستان ورامین در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 50 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش بهزیستی روانشناختی دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های امید به زندگی (اسنایدر و همکاران، 1991)، بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) و اضطراب اجتماعی (کانور و همکاران، 2000) بودند و داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-25 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر هر سه متغیر امید به زندگی، بهزیستی روانشناختی و اضطراب اجتماعی تفاوت معنی‌داری داشتند (001/0p <). به این ترتیب که این شیوه آموزشی باعث افزایش امید به زندگی و بهزیستی روانشناختی و کاهش اضطراب اجتماعی در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شد. با توجه به نتایج متخصصان سلامت و درمانگران می‌توانند از روش آموزش بهزیستی روانشناختی برای بهبود ویژگی‌های مرتبط با سلامت در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها

آموزش بهزیستی روانشناختی# امید به زندگی# بهزیستی روانشناختی# اضطراب اجتماعی

مراجع

ایزدپناه کاخک، محمدرضا؛ ثمری، علی‌اکبر و توزنده‌جانی، حسن. (1398). بررسی نقش احساس تنهایی و فراهیجان مثبت در پیش‌بینی امید به زندگی مردان سالمند. مجله روان پرستاری، 7(4)، 31-25. ##

پیرنیا، بیژن؛ ملکی، فائزه؛ کاظمی، مریم و ملکان‌مهر، پرستو. (1399). اثربخشی بهزیستی درمانی بر شاخص بهزیستی روانی، خوشبینی و امید در مردان ایرانی وابسته به مت‌آمفتامین در فاز پرهیز از مصرف، یک کارآزمایی بالینی تصادفی. مجله علوم پزشکی رازی، 27(2)، در حال چاپ. ##

پیرنیا، بیژن؛ رضایی، علی محمد؛ رحیمیان‌بوگر، اسحاق و سلیمانی، علی. (1395). اثربخشی بهزیستی درمانی باعث بر سلامت روان، آسیب روان و شادکامی در مردان وابسته به مت‌آمفتامین. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 10(37)، 240-227. ##

پیرنیا، بیژن؛ منصور، ستاره؛ نجفی، الهه و ریحانی، رضا. (1395). اثربخشی بهزیستی درمانی بر نشانگان اضطراب، استرس و افسردگی در مردان تحت درمان اجتماع‌مدار. مجله سلامت جامعه، 10(4)، 56-47. ##

حسن‌زاده نمین، فرزانه؛ پیمانی، جاوید؛ رنجبری‌پور، طاهره و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1398). مدل پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس تاب‌آوری و تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی استرس ادراک‌شده. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(51)، 67-55. ##

خزایی، امیر؛ شمسی‌پور، حمید و دوازده امامی، محمدحسن. (1397). اثربخشی بهزیستی درمانی گروهی بر رضایت زناشویی و بهزیستی روانشناختی زنان خانه‌دار. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 5(5)، 52-43. ##

فلاحیان، رویا؛ آقایی، اصغر؛ آتش‌پور، حمید و کاظمی، آذر. (1393). تاثیر آموزش بهزیستی روانشناختی بر سلامت روان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان). مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15(2)، 24-14. ##

قندهاری‌زاده، افسانه؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا و باقری، فریبرز. (1397). اثرببخشی درمان بهزیستی روانشناختی بر نشانگان بالینی و عاطفی مثبت و منفی بیماران مبتلا به وسواس شستشو. مجله روان پرستاری، 6(1)، 61-53. ##

مقدسی، ریحانه؛ گلپرور، محسن و حسن‌آبادی، حسین. (1397). اثربخشی تصویرسازی بر افسردگی، اضطراب اجتماعی و کیفیت خواب دانشجویان. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(49)، 10-1. ##

نادری، فرح؛ صفرزاده، سحر و مشاک، رویا. (1390). مقایسه خودبیمارانگاری، حمایت اجتماعی، اضطراب اجتماعی و سلامت عمومی بین مادران با کودک عقب‌مانده ذهنی و عادی. مجله سلامت و روانشناسی، 1(1)، 41-15. ##

 

Ariza-Montes, A., Hernandez-Perlines, F., Han, H., & Law, R. (2019). Human dimension of the hospitality industry: Working conditions and psychological well-being among European servers. Journal of Hospitality and Tourism Management, 41, 138-147. ##

Benzies, K., Trute, B., Worthington, C., & Reddon, J. (2011). Assessing psychological well-being in mothers of children with disability: Evaluation of the parenting morale index and family impact of childhood disability scale. Journal of Pediatric Psychology, 36(5), 506-516. ##

Connor, K. M., Davidson, J., & Churchill, L. E. (2000). Psychometric properties of the social phobia inventory (SPIN): new self–rating scale. British Journal of Psychiatry, 176, 379-386. ##

Demirok, M. S., & Besgul, M. (2015). Examination of preschool teacher and teacher of mentally retarded candidates’ opinions about mainstreaming. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 190, 169-179. ##

Fava, G. A. (2016). Well-being therapy: Current indications and emerging perspectives. Psychotherapy and Psychosomatics, 85(3), 136-145. ##

Flynn, M. K., Bordieri, M. J., & Berkout, O. V. (2019). Symptoms of social anxiety and depression: Acceptance of socially anxious thoughts and feelings as a moderator. Journal of Contextual Behavioral Science, 11, 44-49. ##

George, L. S., Maciejewski, P. K., Epstein, A. S., Shen, M., & Prigerson, H. G. (2020). Advanced cancer patients' changes in accurate prognostic understanding and their psychological well-being. Journal of Pain and Symptom Management, 59(5), 983-989. ##

Guidi, J., Rafanelli, C., & Fava, G. A. (2018). The clinical role of well-being therapy. Nordic Journal of Psychiatry, 72(6), 447-453. ##

Hirisave, U. (2018). Well-being therapy: Treatment manual and clinical applications. Indian Journal of Medical Research, 148(1), 120-122. ##

Huang, Y., Lin, P., & Wang, J. (2018). The influence of bus and taxi drivers’ public self-consciousness and social anxiety on aberrant driving behaviors. Accident Analysis & Prevention, 117, 145-153. ##

Kobezak, H. M., & Gibb, B. E. (2020). Prospective associations between social anxiety and depression in youth: The moderating role of maternal major depressive disorder. Journal of Adolescence, 82, 19-22. ##

Kumar, N., Ranjan, L. K., Panday, R., & Kiran, M. (2018). Parenting stress among mentally retarded children with normal control. Open Journal of Psychiatry & Allied Sciences, 9(2), 157-160. ##

Pailler, S., & Tsaneva, M. (2018). The effects of climate variability on psychological well-being in India. World Development, 106, 15-26. ##

Parker, M., Bucknall, M., Jagger, C., & Wilkie, R. (2020). Population-based estimates of healthy working life expectancy in England at age 50 years: analysis of data from the English longitudinal study of ageing. The Lancet Public Health, 5(7), 395-403. ##

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069-1081. ##

Sagna, A. O., Kemp, M. L. S., DiNitto, D. M., & Choi, N. G. (2020). Impact of suicide mortality on life expectancy in the United States, 2011 and 2015: age and sex decomposition. Public Health, 179, 76-83. ##

Samadaei, A., & Dousti, Y. (2018). Comparing of general health, life expectancy and happiness between mothers of mentally retarded children and mothers of normal children. European Journal of Social Sciences Studies, 2(12), 36-44. ##

Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, S. A., Sigmon, S., & et al. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual differences measure of hope. Journal of Personality Social Psychology, 60(4), 570-585. ##

Stawarczyk, D., Majerus, S., Vander Linden, M., & D’Argembeau, A. (2012). Using the daydreaming frequency scale to investigate the relationships between mind-wandering, psychological well-being, and present-moment awareness. Frontiers in Psychology, 3, 1-15. ##

Vachon, P. J. (2019). Life expectancy expert reports: Common mistakes and appropriate process. Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America, 30(3), 611-619. ##

Weiss, L. A., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2016). Can we increase psychological well-being? The effects of interventions on psychological well-being: A meta-analysis of randomized controlled trials. Plos One, 4, 1-16. ##

Xu, Y., Wu, T., Yu, Y., & Li, M. (2019). A randomized controlled trial of well-being therapy to promote adaptation and alleviate emotional distress among medical freshmen. BMC Medical Education, 19, 1-10. ##