تطبیق دلالت‌های تربیتی معنای زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی و توماس آکوییناس

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 3، دوره 11، شماره 44، دی 1399، صفحه 55-76   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامعلی احمدی¹؛ محمدرضا شمشیری²؛ جهانبخش رحمانی²

¹دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

معناداری زندگی و جست‌وجوی این معنا یک ضرورت اخلاقی، روحی، روانی و دینی است. علامه طباطبایی و بسیاری از فلاسفه اسلامی و شیعه بر آن هستند که معنای زندگی تا حدود زیادی وابسته به ساختار غریزی و فطری افراد است. این نیاز مانند نیازهای اساسی انسان(خوردن، آشامیدن و نیاز جنسی) است که به صورت اولی و فطری در انسان وجود دارد. توماس آکویناس و علامه طباطبایی هر دو کشف باور دانسته شده‌اند زیرا هر دو به وجود غایت در آفرینش انسان و جهان بر اساس مفهوم حکمت الهی و وجود غایت در سیر تکاملی موجودات اعتقاد دارند. رویکرد پژوهش حاضر تطبیقی است. اشتراک هر دو فیلسوف در این است که معنای زندگی را به مثابه هدف زندگی در نظر گرفته و هدف زندگی را وجود خداوند دانسته‌اند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ این سؤالات است که پس از شناخت مبانی و نوع رویکرد فلسفی آن‌ها نقاط اختلاف و اشتراک این دو متفکر کجاست؟ و دیدگاه تربیتی آن‌ها چیست و چگونه می‌توانیم نسبتی بین دیدگاه این دو متفکر در بحث معنای زندگی و نگاه تربیتی برقرار نماییم.

کلیدواژه‌ها

آفرینش انسان؛ فلسفه؛ روان‌شناسی؛ تربیت

مراجع

قرآن کریم.

آکویناس، توماس. 1269م، جامع الهیات، ترجمه امیر نصری، تهران: نشر دانشگاه تهران.

آکویناس، توماس. 1377ش، حقیقت، فلسفه نظری، ترجمه حسن موفقی و فاطمه زیباکلام، انتشارات دانشگاه هرمزگان.

آکویناس، توماس. 1382ش، نظم الهی و نظم بشری، ترجمه کمال پولادی، تهران: نشر دانش.

طباطبایی، سید محمدحسین. 1356ش، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: محمدی.

طباطبایی، سید محمدحسین. 1360ش، آموزش دین، تنظیم: مهدی آیت­الهی، بی جا:‌ بی نا.

طباطبایی، سید محمدحسین. 1360ش، نهایة الحکمة، حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات.

طباطبایی، سید محمدحسین. 1388ش، بررسی­های اسلامی، به کوشش هادی خسروشاهی، مؤسسه بوستان کتاب(مرکز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).

طباطبایی، سید محمدحسین. بی‌تا، تفسیر المیزان، 20جلدی، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دار العلم.

مارگولیس، جار. بی تا، پرسش‌های زمینی پاسخ‌های آسمانی، تهران: نشر مؤسسه کتاب مهربان.

مددپور، محمد. بی تا، سیر تفکر معاصر، تهران: نشر سوره مهر.

 

مقالات و پایان‌نامه‌ها

ابراهیمی، محسن. 1394ش، «بررسی تطبیقی حیات پس از مرگ از دیدگاه علامه طباطبایی و توماس آکویناس»، راهنما محمدتقی یوسفی، دانشگاه باقر العلوم، قم.

جی بورک، ورنون. 1378ش، «اندیشه در آثار توماس آکویناس»، ترجمه سید حسن اسلامی، کیهان اندیشه، خرداد و تیر، ش84.