غذای حلال از دیدگاه قرآن و کنترل کیفیت مواد غذائی

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 19، دوره 11، شماره 44، دی 1399، صفحه 427-451   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حامد اهری¹؛ سید امیر علی انوار²؛ نکیسا سهرابی حقدوست³؛ بهاره نوروزی⁴؛ مریم عطایی²

¹دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم مهندسی و صنایع غذایی تهران، ایران

²استادیار گروه بهداشت مواد غذائی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

³استادیار گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴استادیار گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در ادیان اسلامی به خصوص دین مبین اسلام، لزوم استفاده از خوراکی‌های حلال و عدم استفاده از غذاهای حرام تأکید شده است که این امر می‌تواند بر رفتار و تربیت انسان تأثیرگذار باشد. در دنیای امروزی داشتن جسم و روح سالم، از الزامات رسیدن به سعادت دنیا و آخرت می‌باشد. بنابراین در این تحقیق پژوهشی، مروری بر دیدگاه اسلام به روی غذای حلال و تأثیری که در زندگی بشر داشته و در نهایت با نحوه تعیین غذای حلال از حرام و نکات افتراقی این مهم، به شرح نهادینه شدن آن به عنوان یک الزام در علوم اجتماعی امروز پرداخته می‌شود. علاوه بر آن، سهم بازارهای جهانی در این عرصه و رقابت در بین کشورهای مسلمان نشین نیز شرح داده شده است. همچنین با مروری بر احادیث و روایت‌های دین مبین اسلام، پیشنهاد جهانی شدن نشان غذای حلال در کلیه نقاط دنیا، بحث و بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

بازارهای جهانی؛ علوم اجتماعی؛ جسم؛ سلامتی

مراجع

قرآن کریم.

ابن فهد حلی. 1407ق، عدة الداعی، بی جا: دار الکتاب الاسلامی.

حقی بروسوی، اسماعیل. تفسیر روح البیان، بیروت: دار الفکر.

خانزادی، سعید. 1397ش، تولید مواد غذایی حلال، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

شیخ طوسی. 1414ق، امالی، قم: انتشارات دار الثقافة.

شیخ صدوق. 1403ق، الخصال، قم: انتشارات جامعه مدرسین.

طاهری، محمدرضا. 1394ش، بررسی‌هایی نوین پیرامون نشان تجاری حلال، تهران: انتشارات خرد.

علامه مجلسی. 1404ق، بحار الأنوار، ج45، بیروت: مؤسسة‌ الوفاء.

کلینی، محمد بن یعقوب. بی تا، الکافی، ج۵، بی جا: بی نا.

مجلسی، محمدباقر. بی تا، بحار الأنوار، ج۱۰۰، بی جا: بی نا.

محدث نوری. 1408ق، مستدرک الوسائل، ج17، قم: مؤسسه آل البیت.

محمدی ری‌شهری، محمد. 1386ش، حکمت نامه پیامبر اعظم، قم: دار الحدیث.

هندی، حسام الدین. 1405ق، کنز العمال، تحقیق صفوة السقا، بیروت: مؤسسة الرسالة.

منابع انگلیسی

Abdul Khalil, K., Mustafa, S., Mohammad, R., Bin Ariff, A., Shaari, Y., Abdul Manap, Y., Ahmad, S.A. and Dahalan, F.A., 2014. Optimization of milk-based medium for efficient cultivation of Bifidobacterium pseudocatenulatum G4 using face-centered central composite-response surface methodology. BioMed research international.

Aghwan, Z.A., Alimon, A.R., Goh, Y.M., Nakyinsige, K. and Sazili, A.Q., 2014. Fatty acid profiles of supraspinatus, longissimus lumborum and semitendinosus muscles and serum in kacang goats supplemented with inorganic selenium and iodine. Asian-Australasian journal of animal sciences, 27(4), p.543.

Aida, A.A., Man, Y.C., Wong, C.M.V.L., Raha, A.R. and Son, R., 2005. Analysis of raw meats and fats of pigs using polymerase chain reaction for Halal authentication. Meat science, 69(1), pp.47-52.

Cenci-Goga, B.T., Mattiacci, C., De Angelis, G., Marini, P., Cuccurese, A., Rossi, R. and Catanese, B., 2010. Religious slaughter in Italy. Veterinary research communications, 34(1), pp.139-143.

Demirhan, Y., Ulca, P. and Senyuva, H.Z., 2012. Detection of porcine DNA in gelatine and gelatine-containing processed food products—Halal/Kosher authentication. Meat Science, 90(3), pp.686-689.

El Sheikha, A.F. and Montet, D., 2016. How to determine the geographical origin of seafood?. Critical reviews in food science and nutrition, 56(2), pp.306-317.

Farouk, A., Batcha, M.F., Greiner, R., Salleh, H.M., Salleh, M.R. and Sirajudin, A.R., 2006. The use of a molecular technique for the detection of porcine ingredients in the Malaysian food market. Saudi medical journal, 27(9), p.1397.

Farouk, M.M., 2013. Advances in the industrial production of halal and kosher red meat. Meat Science, 95(4), pp.805-820.

Farouk, M.M., Al-Mazeedi, H.M., Sabow, A.B., Bekhit, A.E.D., Adeyemi, K.D., Sazili, A.Q. and Ghani, A., 2014. Halal and Kosher slaughter methods and meat quality: A review. Meat Science, 98(3), pp.505-519.

Gregory, N.G., Schuster, P., Mirabito, L., Kolesar, R. and McManus, T., 2012. Arrested blood flow during false aneurysm formation in the carotid arteries of cattle slaughtered with and without stunning. Meat science, 90(2), pp.368-372.

Griffiths, G.L., McGrath, M., Softly, A. and Jones, C., 1985. Blood content of broiler chicken carcases prepared by different slaughter methods. The Veterinary Record, 117(15), pp.382-385.

ISIRI number 6952 (2003). Institute of Standards and Industrial Research of Iran. Fish and fish products – Canned tuna fish in brine-specifications and test methods. Tehran, Iran.

Kandeepan, G., Anjaneyulu, A.S.R., Kondaiah, N. and Mendiratta, S.K., 2011. Comparison of quality attributes of buffalo meat curry at different storage temperature. Acta Scientiarum Polonorum Technologia Alimentaria, 10(1), pp.87-95.

Kuswandi, B., Irmawati, T., Hidayat, M. and Ahmad, M., 2014. A simple visual ethanol biosensor based on alcohol oxidase immobilized onto polyaniline film for halal verification of fermented beverage samples. Sensors, 14(2), pp.2135-2149.

Leal‐Ramos, M.Y., Alarcon‐Rojo, A.D., Mason, T.J., Paniwnyk, L. and Alarjah, M., 2011. Ultrasound‐enhanced mass transfer in Halal compared with non‐Halal chicken. Journal of the Science of Food and Agriculture, 91(1), pp.130-133.

Lipoeto, N.I., Agus, Z., Oenzil, F., Masrul, M., Wattanapenpaiboon, N. and Wahlqvist, M.L., 2001. Contemporary minangkabau food culture in West Sumatra, Indonesia. Asia Pacific journal of clinical nutrition, 10(1), pp.10-16.

Little, C., Gillespie, I., De Louvois, J. and Mitchell, R., 1999. Microbiological investigation of halal butchery products and butchers' premises. Communicable disease and public health, 2, pp.114-118.

Madhok, R. and Bhopal, R., 1990. Jhatka and halal meat. The Lancet, 336(8722), p.1075.

Nakyinsige, K., Fatimah, A.B., Aghwan, Z.A., Zulkifli, I., Goh, Y.M. and Sazili, A.Q., 2014. Bleeding efficiency and meat oxidative stability and microbiological quality of New Zealand White rabbits subjected to halal slaughter without stunning and gas stun-killing. Asian-Australasian journal of animal sciences, 27(3), p.406.

Nakyinsige, K., Man, Y.C., Aghwan, Z.A., Zulkifli, I., Goh, Y.M., Bakar, F.A., Al-Kahtani, H.A. and Sazili, A.Q., 2013. Stunning and animal welfare from Islamic and scientific perspectives. Meat science, 95(2), pp.352-361.

Nakyinsige, K., Man, Y.B.C. and Sazili, A.Q., 2012. Halal authenticity issues in meat and meat products. Meat science, 91(3), pp.207-214.

NAM, Y., JMN, M. and Long, K., 2011. Composition and thermal analysis of lard stearin and lard olein. Journal of oleo science, 60(7), pp.333-338.

Nhari, R.M.H.R., Ismail, A. and Che Man, Y.B., 2012. Analytical methods for gelatin differentiation from bovine and porcine origins and food products. Journal of food science, 77(1), pp.R42-R46.

Norhana, M.W., Dykes, G.A., Padilah, B., Hazizi, A.A. and Masazurah, A.R., 2012. Determination of quarantine period in African catfish (Clarias gariepinus) fed with pig (Sus sp.) offal to assure compliance with halal standards. Food chemistry, 135(3), pp.1268-1272.

Nurjuliana, M., Man, Y.C., Hashim, D.M. and Mohamed, A.K.S., 2011. Rapid identification of pork for halal authentication using the electronic nose and gas chromatography mass spectrometer with headspace analyzer. Meat Science, 88(4), pp.638-644.

Padela, A.I., Gunter, K., Killawi, A. and Heisler, M., 2012. Religious values and healthcare accommodations: voices from the American Muslim community. Journal of general internal medicine, 27(6), pp.708-715.

Ulca, P., Balta, H., Çağın, İ. and Senyuva, H.Z., 2013. Meat species identification and Halal authentication using PCR analysis of raw and cooked traditional Turkish foods. Meat Science, 94(3), pp.280-284.

Verbeke, W., Rutsaert, P., Bonne, K. and Vermeir, I., 2013. Credence quality coordination and consumers' willingness-to-pay for certified halal labelled meat. Meat science, 95(4), pp.790-797.

von Bargen, C., Dojahn, J., Waidelich, D., Humpf, H.U. and Brockmeyer, J., 2013. New sensitive high-performance liquid chromatography–tandem mass spectrometry method for the detection of horse and pork in halal beef. Journal of agricultural and food chemistry, 61(49), pp.11986-11994.

Xu, L., Cai, C.B., Cui, H.F., Ye, Z.H. and Yu, X.P., 2012. Rapid discrimination of pork in Halal and non-Halal Chinese ham sausages by Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy and chemometrics. Meat science, 92(4), pp.506-510.